تنها رسیدن ونزوئلا و پرو به نیمهنهایی و حذف برزیل و آرژانتین در یکچهارم نهایی میتواند دلیل شگفتآوربودن چهل و سومین دوره این رقابتها باشد. ونزوئلا برای نخستین بار در تاریخ رقابتها به نیمهنهایی رسید. پرو هم آخرین بار در سال1997 به جمع چهار تیم پایانی رسیده بود. پاراگوئه هم که به فینال رسید، آخرین بار در سال1989 به جمع چهار تیم پایانی راه پیدا کرده بود. شاید تنها چیزی که واقعا شگفتانگیز نبود، برتری اروگوئه در بازی فینال بود. برگزاری این رقابتها اما نشان داد که رقابت در میان تیمهای آمریکای جنوبی تا چه اندازه نزدیک است. این رقابت نزدیک، در بازیهای مقدماتی جام جهانی باز هم ادامه خواهد داشت و بهجرات میتوان گفت که در این رقابتها، حتی اروگوئه و آرژانتین هم کار آسانی نخواهند داشت. اما نکته مهم دیگر این رقابتها، قهرمانی اروگوئه بود. اروگوئه شاید در رقابتهای مقدماتی جام جهانی کار سختی داشته باشد، اما قطعا درصورتی که به جام جهانی برود، باز هم مانند جام جهانی آفریقای جنوبی یکی از تیمهای مهم خواهد بود.
اروگوئه؛ نتیجه پروژه تابارز
قهرمانی اروگوئه در کوپاآمریکا 2011، بیش از اینکه غیرمنتظره باشد نشاندهنده روند رو به رشدی است که اسکار تابارز سرمربی تیم ملی این کشور مسبب آن بوده است. پروژه اسکار تابارز در تیم ملی اروگوئه، از سال 2006 شروع شد. او وقتی که برای
دومین بار به تیم ملی آمد، توانست با مهارت تمام بزرگترین مشکل فوتبال اروگوئه را شناسایی کند و گامهای مؤثری برای رفع آن بردارد. از نظر او بزرگترین مشکل فوتبال اروگوئه، دورماندن از روند جهانیسازی فوتبال بود. او مدرنیزاسیون را در ساختار سنتی فوتبال اروگوئه شروع کرد و بلندترین گام را وقتی برداشت که تشخیص داد باید در تمامی تیمهای ملی، از سیستم 3-3-4 استفاده شود. اما این سیستم بهزودی ناکارآمدی خود را نشان داد؛ وقتی که اروگوئه در نخستین بازیاش در کوپاآمریکا 2007،
سه بر صفر مغلوب پرو شد. تابارز به آن باخت اینگونه واکنش نشان داد: «واقعیت برای ما خیلی سنگین بود». این بار نوبت یک تغییر اساسی دیگر بود. او این بار تصمیم گرفت برنامه بازی تیمش را با توجه به نقاط قوت و ضعف حریف تعریف کند. با تغییر ساختار تیم، اروگوئه تنها در ضربات پنالتی در نیمهنهایی شکست خورد و به فینال نرسید. رسیدن به نیمهنهایی کوپاآمریکا با توجه به تغییر ساختار تیم ملی اروگوئه، نشانهای از کارآمدبودن تفکرات تابارز بود. از آن پس او به جای استفاده محض سیستم از 3-3-4، تیمش را آنگونه روانه میدان میکند که شانس بیشتری برای بردن داشته باشد. درخشش بازیکنانی مانند ادینسون کاوانی، لوئیز سوارز و دیهگو فورلان هم یکی از عوامل موفقیت این تیم بوده است. عملکرد درخشان تیمهای ردههای پایه اروگوئه هم نویدبخش روزهای درخشان دیگری در آینده است.
سرخیو باتیستا؛ بزرگترین قربانی
«درخواست برکناری باتیستا یک بازی ژرونالیستی نیست بلکه یک اجبار است.» این جمله از سرمقاله روزنامه پرنفوذ اوله در آرژانتین، بهخوبی فضایی را که علیه این سرمربی وجود داشت نشان میدهد. باتیستا با امیدهای زیادی به تیم ملی آرژانتین آمد. او هدف بلندمدت خود را جام جهانی 2014 عنوان کرده بود. فدراسیون فوتبال آرژانتین هم پس از برکناری دیهگو مارادونا، با تامل بسیار زیادی او را بهعنوان سرمربی تیم ملی برگزید. باتیستا که بهصورت موقت هدایت تیم ملی کشورش را بهعهده گرفته بود، ابتدا شانس زیادی نسبت به دیگر نامزدهای سرمربیگری تیم ملی آرژانتین نداشت اما قرعه به نام سرمربی سابق تیم ملی امید آرژانتین افتاد و باتیستا در حالی که مارادونا بهسختی علیه او سخن میگفت سرمربی تیم ملی کشورش شد. او اما با پیروزیهایی که کمی تلخی حذف از جام جهانی را برای آرژانتینیها کاهش میداد نشان داد که راه بردن با آرژانتین را میداند. آرژانتین با هدایت او اسپانیا، قهرمان جهان و برزیل، رقیب سنتی را شکست داد. همهچیز بهخوبی پیش میرفت تا اینکه با ناکامی تیم در کوپاآمریکا، باتیستا با خشم عمومی مردم مواجه شد. او پس از حذف از کوپاآمریکا گفت: «تعادل تیم مناسب نبود اما برای رسیدن به آن، به کمی وقت و کار نیاز داریم». اما بهنظر نمیرسید کسی بخواهد به باتیستا وقت و زمان بیشتری داده شود. جز روزنامهها، مارادونا هم بهسختی از او انتقاد کرد. او در یک گفتوگوی رادیویی باتیستا را عامل حذف تیم ملی کشورش دانست؛ «اگر من تنها کاستاریکا را برده بودم (اشاره به تنها پیروزی تیم آرژانتین در مرحله گروهی) خودم از تیم ملی کنار میرفتم. چیزی که اتفاق میافتد به خاطر اشتباه بازیکنان نیست.» اما فدراسیون فوتبال آرژانتین تأکید کرد که باتیستا با وجود حذف تیم ملی آرژانتین، به کار خود ادامه خواهد داد. خود باتیستا هم اعلام کرده بود استعفا نخواهد کرد اما همهچیز یکباره تغییر کرد. فدراسیون فوتبال آرژانتین تنها 10 روز پس از شکست برابر اروگوئه اعلام کرد که باتیستا با توافق دو طرف از سمت خود استعفا کرده است.
لوئیز سوارز؛ بهترین بازیکن
بازیهای تأثیرگذار لوئیس سوارز در کوپاآمریکا، ادامه روند موفقی است که او پس از انتقال به لیورپول داشته است. سوارز در کسب پانزدهمین قهرمانی تیم ملی اروگوئه هم توانست تأثیر زیادی داشته باشد. در واقع همکاری او با دیهگو فورلان در خط حمله این تیم، یکی از عوامل اصلی قهرمانی اروگوئه بود. سوارز که در بازی افتتاحیه تیمش توانسته بود یک گل بزند، در بازی نیمهنهایی برابر پرو، هر دو گل اروگوئه را به ثمر رساند تا تیمش به فینال برسد. اما درخشش گلزنی سوارز به همینجا ختم نشد و او با گل زودهنگامش در فینال، راه گلزنی را برای دیهگو فورلان باز کرد تا اروگوئه 3 بر صفر برنده فینال باشد. سوارز در پایان این تورنمنت بهعنوان بهترین بازیکن انتخاب شد.
خوستو ویار؛ بهترین دروازهبان
خوستو ویار، دروازهبان تیم ملی پاراگوئه که بهعنوان بهترین دروازهبان این دوره از رقابتهای کوپاآمریکا انتخاب شد، بدون شک یکی از تأثیرگذارترین بازیکنان تیم ملی کشورش بود.درخشش او در بازی مرحله گروهی با برزیل شروع شد؛ جایی که بهعنوان بهترین بازیکن میدان انتخاب شد. او در بازی دور دوم برابر برزیل، ناجی تیم ملی کشورش بود؛ بارها دروازهاش را نجات داد و در ضربات پنالتی، با مهار یک ضربه توانست تیمش را به نیمهنهایی برساند. او در بازی نیمهنهایی برابر ونزوئلا هم یکی از عوامل صعود تیمش بود اما در فینال نتوانست همچون بازی یکچهارم نهایی برابر برزیل، تیمش را به پیروزی برساند و همراه با تیم ملی پاراگوئه به مدال نقره رقابتها رسید. البته او در بازی فینال هم توانست 2بار موقعیتهای خطرناک تیم اروگوئه را مهار کند.
پائولو گوئررو؛ بهترین گلزن
کسب عنوان بهترین گلزن رقابتها از سوی پائولو گوئررو، مسلما افتخار بزرگی است. در حضور بازیکنانی مانند سرخیو آگرو، مسی و کارلوس توز از آرژانتین، لوئیز سوارز و دیهگو فورلان از اروگوئه، پاتو و نیمار از برزیل و حتی رادامل فالکائو از کلمبیا، رسیدن به این عنوان کار واقعا بزرگی است اما او توانست با 5 گل، تمام این بازیکنان را پشت سر بگذارد و بهترین گلزن رقابتها شود. گوئررو گلزنی را در بازی اول تیمش برابر اروگوئه شروع کرد. او در بازی دوم برابر مکزیک هم با فرصتطلبی تمام یک گل دیگر به ثمر رساند. گوئررو در سه بازی بعدی تیمش برابر شیلی، کلمبیا (یکچهارم نهایی) و اروگوئه (نیمه نهایی) گلزنی نکرد تا اینکه در بازی ردهبندی با هتتریک توانست نقش پررنگی در پیروزی 4 بر 1 تیمش برابر ونزوئلا داشته باشد.
سقوط بزرگان
هم آرژانتین و هم برزیل کوپاآمریکا را بسیار بد شروع کردند (2بازی و 2تساوی) و تنها در بازی سوم مرحله گروهی بود که انگار از خواب بیدار شدند. برزیل - میزبان بعدی جام جهانی - در بازی سوم خود اکوادور را 4بر 2 شکست داد و آرژانتین در سومین بازی، 3 بر صفر کاستاریکا را برد. اما در نیمهنهایی، باز هم انگار، خواب هر دو تیم را با خود برد. آرژانتین که پس از 18سال امیدوار بود با توجه به امتیاز میزبانی، دوباره قهرمان کوپاآمریکا شود در یکچهارم نهایی برابر اروگوئه- قهرمان مسابقات- در ضربات پنالتی مغلوب شد و برزیل هم که برابر پاراگوئه هر کاری کرد و تنها گل نزد، به همین سرنوشت دچار شد. در این میان، شرایط آرژانتین بسیار بدتر بود. رسانهها پس از دو تساوی اول، بهشدت از این تیم و بهخصوص لیونل مسی انتقاد کردند. اما چیزی که باعث حذف آرژانتین شد، جدا از عملکرد استثنایی فرناندو موزلرا دروازهبان تیم اروگوئه، نه عملکرد لیونل مسی که اشتباههای تاکتیکی سرخیو باتیستا، سرمربی این تیم بود. آرژانتین میزبان، با توجه به رقابت سرسخت تاریخیاش با اروگوئه، تلختر از این نمیتوانست با کوپاآمریکا وداع کند.