در جستجوی بررسی جنبههای مختلف این واقعه، با محمدعلی مهتدی کارشناس مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه در تهران گفتگویی صورت گرفت که حاصل آن پیش روی شماست.
- چرا این اعتصاب برگزار شد؟
اعتصاب سراسری در لبنان دو جنبه داشت: اول به دلیل بحران سیاسی داخلی لبنان و اصرار جناح معارض مبنی بر مشارکت در دولت به شکل مؤثر و دوم اینکه اعتصاب در واقع اعتراض به طرح اقتصادی دولت سینیوره است که برای ارائه به کنفرانس پاریس 3 تدوین شده است.
در عرصه سیاسی، جناح معارض بعد از 55 روز تظاهرات مردمی در خیابانها و میادین بیروت، نتوانست دولت سینیوره را به تشکیل کابینه ملی با مشارکت مؤثر همه جناحها و گروههای سیاسی فعال در صحنه لبنان وادار کند.
فرض بر این بود که بعد از تظاهراتی که 5/1 میلیون نفر در آن شرکت کردند، دولت سینیوره به خواست اکثریت ملت لبنان احترام بگذارد و با تشکیل چنین حکومتی موافقت کند. اما چنین نشد. لذا جناح معارض ناچار وارد مرحله جدیدی شد که نمونهاش اعتصاب روز سهشنبه بود.
در عرصه اقتصادی، اعتصاب روز سهشنبه حاکی از مخالفت عمومی با طرح اقتصادی سینیوره بود. در این طرح زیر فشار خارجی مسائلی گنجانده شده که باعث بحرانیشدن اوضاع اقتصادی و اجتماعی لبنان خواهد شد.
براساس این طرح تأسیسات برق و تلفن به بخش خصوصی واگذار میشود و مالیات بر ارزش افزوده افزایش خواهد یافت. از نظر لبنانیها طرح سینیوره به ضرر طبقات کم درآمد ملت است، چنانکه در اعتصاب روز سهشنبه نیز اتحادیه کارگری لبنان که اتحادیهای گسترده و قدرتمندی است، به اضافه همه سندیکاها و تشکیلات صنفی به عنوان اعتراض به طرح سینیوره به صحنه آمدند.
- گرچه رهبران معارض نسبت به تظاهرات و اعتصاب مسالمتآمیز اصرار داشتند، اما درگیریهای پراکندهای نیز روی داد، علت این درگیریها چه بود؟
از زمانی که ارتش سوریه از لبنان خارج شد، صحنه لبنان از نظر امنیتی بدون کنترل و آشفته است و این شرایط زمینه را برای نفوذ عوامل وابسته به محافل مختلف خارجی مهیا کرده است. در این اوضاع، جناح معارض تاکید کرده بود که تحرک مردمی باید کاملاً مسالمتجویانه و در چارچوب روشهای دمکراتیک باشد.
با وجود این، شاهد درگیریهای مختلف و پراکنده بودیم که بعضی از این درگیریها ناشی از رقابت بین جناحهای مسیحی وابسته به میشل عون و سمیر جعجع بود و برخی دیگر نتیجه اقدام مردم به سوزاندن لاستیک و بستن راهها بود که با دخالت ارتش مهار شد.
- با توجه به اینکه این گونه القا میشود که حزبالله شیعه قصد سرنگونی دولت سنی سینیوره را دارد مشارکت طوایف مختلف لبنان در اعتصاب چگونه بود؟
در جناح معارض یک اکثریت مسیحی (به رهبری میشل عون) مشارکت مؤثر و گسترده دارند. در مذاهب اسلامی نیز اکثریت جناحهای سنی همراه با جناح معارض هستند، بخصوص سنیهای شمال و طرفداران رشید کرامی و سنیهای جنوب در شهر صیدا به طور کامل همراه با مقاومت هستند و حتی بخش مهمی از سنیهای بیروت (طرفداران خانوادههای سلام و صلح و سلیمالحص نخستوزیر اسبق) در صف معارضه قرار دارند و جناح مسیحی مؤثر در شمال لبنان (جناح آقای سلیمان فرنجیه) همراه مردم هستند.
در مورد دروزیها هم همه وابسته به ولید جنبلاط نیستند بلکه بخشی از دروزیها به رهبری طلال ارسلان و دیگر شخصیتهای دروزی در صف معارضه قرار دارند.
با توجه به نفوذ این جناحها در جامعه لبنان، درواقع اکثریت لبنانیها در صف جناح معارض هستند. از این رو، تبلیغاتی که میشود درجهت مقابله سنی و شیعه کاملاً نادرست است.
- واکنش دولت سینیوره...
عکسالعمل سینیوره دال بر این است که وی قصد دارد همچنان در برابر خواست مردم ایستادگی کند و علت آن است که تصمیم در دست او نیست، بلکه قدرتهای خارجی بخصوص آمریکا و فرانسه با فشار بر دولت سینیوره، مانع تفاهم دولت و جناح معارض میشوند.