درخصوص آینده طرح مزبور با مراد عنادی، کارشناس مسائل بینالملل گفتوگو کردهایم.
- تحلیل شما از تعاملات هستهای ایران و روسیه پس از طرح گامبهگام چیست؟
در حال حاضر با توجه به رخوتی که در بحث مذاکرات هستهای پیش آمده روسیه تلاش میکند با ارائه طرح گامبهگام به دیپلماسی هستهای سرعت ببخشد و از این طریق میدان داری خودش را حفظ کند ولی بحثی که وجود دارد این است که واکنش اولیه مقامات کشور به پیشنهاد روسیه مثبت نبود و اعلام کردند که این بازگشت به همان نقطه اول است. احتمالاً با رایزنیهایی که صورت گرفته بنا شده که روسها توضیحات مشخصتری در مورد طرح خودشان بدهند و بهنظر میرسد که سفر دبیر شورای امنیت ملی روسیه به تهران نیز در همین چارچوب است.
- برخی معتقدند طرح گامبهگام بازگشت به همان مدالیته 2007 است.
اگر روسها در طرح گامبهگام بخواهند در چارچوب همان مدالیته حرکت کنند، بهنظر میرسد که یک کپی برداری از آن طرح است مگر اینکه نکات جدیدتری با لحاظ کردن ایران هستهای 2011 یا 1390 مطرح باشد که در یک جایگاه بالاتری قرار دارد و در گزارشهای آژانس نیز بر آن تأکید شدهاست؛ هم به لحاظ تولید اورانیوم غنی شده 5/3 یا 20درصد و هم نسل جدید سانتریفیوژها که راهاندازی کرده است.
- با توجه به رایزنیهای روسیه با 1+5 ، این طرح چه سرانجامی پیدا میکند؟
روسها بهطور قطع همه منافع ایران را در طرح تنظیمی خودشان لحاظ نکردهاند، حتماً رایزنیهایی را با آمریکاییها و سایر اعضای 1+5 داشتهاند و تلاش میکنند تا به نوعی ملاحظات هر دو طرف را لحاظ کنند و یک فرمول مورد توافق طرفین ارائه دهند ولی در عمل باید دید تا چه میزان این فرمول میتواند مورد پذیرش ایران واقع شود. اگر طرح گامبهگام روسیه بخواهد بهگونهای باشد که همچنان ایران را در معرض پاسخگویی به سؤالات بدون ما بازا قرار بدهد، این بهطور طبیعی نمیتواند معطوف به نتیجه باشد؛ هر چند که روسها اعلام کردهاند که متناسب با هر پاسخی که داده میشود، بخشی از تحریمها به حالت تعلیق در میآید. اینها باید مکانیسم و ساز و کار اجرایی و ضمانت اجراییاش تعریف شود. ایران از روسیه میخواهد بهطور دقیق بگوید که بهدنبال چه هست؟