در بحرین و امارات انتخاباتی برای تعیین بعضی نمایندگان مجلس برگزار شد و در عربستان انتخابات شوراها در راه است وجه مشترک تمامی این انتخاباتها، برگزاری آنها در کشورهایی است که به صورت کاملا پادشاهی و به دور از مشخصات نظامهای پارلمانی و دمکراتیک اداره میشوند. با این حال، هر کدام از روندهای انتخابات در این سهکشور، روایتهای متفاوتی درباره تحولات و امکان تغییر در ثروتمندترین و بستهترین خانوادههای سلطنتی و خاندانهای حاکم را بازگو میکند. بحرین، هر چند دارای 2مجلس سنا و نمایندگان است اما عملا هر دو مجلس اختیارات قابل توجهی ندارند و پادشاه اختیارات را قبضه کرده است. در این کشور نظام انتخاباتی بهگونهای برگزار میشود که نمایندگان دارای پشتوانه مردمی بیشتر، قادر به تکیه زدن بر کرسی پارلمان نیستند و همواره نمایندگان نزدیک و هوادار به خاندان حاکم اکثریت پارلمان را در اختیار دارند. در مجلس سنا نیز نمایندگان بیشتر از سوی پادشاه انتخاب میشوند و طبعا در این فرایند، راه بر انتقاد و اعتراض بسته است.
بحرین دیروز شاهد برگزاری انتخابات میاندورهای برای پرکردن 18کرسی مجلس بود. نمایندگانی که این 18کرسی را خالی کردند در ماههای گذشته در اعتراض به سرکوب گسترده مردم از نمایندگی پارلمان استعفا دادند. احزاب مخالف دولت این انتخابات را هم تحریم کردند چون هنوز سرکوب مردم ادامه دارد. از این رو، نتیجه انتخابات از هم اکنون قابل پیشبینی است و میتوان گفت که نقش خاندان حاکم در پارلمان بیش از پیش تقویت خواهد شد. در نتیجه میتوان انتظار داشت این انتخابات باعث گسترش شکاف و اختلافی خواهد شد که درگیرهای تقریبا روزانهای را در این کشور در پی داشته است. در این بین، گویا مقامهای بحرینی هم چنین امری را پیشبینی میکنند و در این راستا، دورتادور میدان مروارید در مرکز پایتخت را با سیم خاردار و میله آهنی محصور کردهاند تا کسی به میدان نزدیک نشود.
در امارات عربی متحده، انتخابات شورای 40نفره مشورتی این کشور که نیمی از آن انتخابی و نیمی انتصابی است، روز شنبه برگزار شد. این شورا تقریبا قدرت مستقیمی ندارد و رأیدهندگان بنا به وابستگیهای منطقهای و قبیلهای به کاندیداها رأی میدهند.
با این حال، مقامات امارات میگویند که اختیارات و نفوذ این شورا در سالهای آتی بیشتر خواهد شد؛ این در حالی است که محدود کردن آزادیهای سیاسی در این کشور با وجود انقلاب در کشورهای همسایه، همچنان ادامه یافتهاست. مقامهای اماراتی در ماه آوریل گذشته 5نفر از جمله یک اقتصاددان و یک بلاگر را به اتهام اقدام علیه نظام حاکم در کشور بازداشت کردند. این افراد در اینترنت خواستار اصلاح قانون اساسی و اعطای آزادیهای سیاسی شده بودند. اما در کشور محافظه کار عربستان، برگزاری انتخابات شوراها در 29سپتامبر (پنجشنبه) هیچ شکافی در پایههای اریکهای که رهبران این کشور بر آن تکیه زدهاند، ایجاد نمیکند. انتخابات در عربستان برای دومین بار پس از سال2005 و پس از 2سال تعویق برگزار میشود. اما حتی پس از برگزاری انتخابات و انتخاب شدن شوراهایی که یکسر مردانه است و فقط در اختیار حلقه خاندان سعود، تغییر چندانی رخ نخواهد داد، چرا که این شوراها نقش پررنگی در حیات سیاسی کشور ندارند.
بهنظر میرسد هر سه این انتخاباتها، بیش از آنکه برای اعطای آزادیهای سیاسی بیشتر باشد، به منظور جلوگیری از روی دادن تغییرات در کشورها برگزار میشود. در واقع این انتخاباتها در این سه کشور نه تهدیدی برای حاکمان قدیمی ایجاد میکند و نه تلاشهای آنان برای مقابله با فراخوانهای خواستار تسریع در روند تغییرات در کشورهایشان را دچار مشکل میکند.