برکات جنگ

در این جنگ جوهره اسلام مبارز متبلور شد و خوداتکایی و عدم‌اعتنا به قطب‌های قدرت در پیشبرد جامعه تحقق عینی یافت. در دوران جنگ تحمیلی که 8سال به طول انجامید، جمهوری اسلامی ایران، همواره با تکیه بر اصل« نه شرقی، نه غربی» به دفاع از موجودیت و تمامیت سرزمین خود پرداخت؛ دورانی که جمهوری اسلامی می‌بایست بر خلاف نظام تعریف شده جهانی، استقلال خود را حفظ کرده و در مقابل این نظام دو قطبی بایستد و مبارزه کند. در مورد ریشه‌ها، تاریخ و پیامدهای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، کتب و مقالات زیادی به زبان‌های فارسی و انگلیسی منتشر شده اما در حوزه بررسی موضوع از دیدگاه تئوریک، اقدامات محدودی صورت گرفته است؛ از این‌رو در این نوشتار در پی ارائه تحلیلی کوتاه از نقش دفاع مقدس در خودکفایی ملی هستیم.

یکی از آموزه‌های فرهنگ دفاع مقدس برای هر فرد مسلمان ایرانی، خودکفایی در زمینه‌های گوناگون از جمله مسائل و تسلیحات نظامی است. دفاع مقدس ارزش‌های فراوانی را برای تمام ما به ارمغان آورده که از آن جمله می‌توان به ارزش‌های ملی، استقلال، آزادی، عزت، خودکفایی و اعتماد به نفس ملی و فردی اشاره کرد. در زمان حکومت فاسق پهلوی، ایران تنها در حکم ژاندارمی برای منطقه یا به عبارت بهتر، انباری برای تسلیحات نظامی آمریکا و شوروی سابق بود. ایران زمان پهلوی مکانی بود برای آزمایش‌های نظامی سلاح‌های آمریکایی. زمانی که جنگ تحمیلی برای کشور عزیزمان حادث شد بنا به دلایل مختلف از جمله تحریم از جانب آمریکا و کشور‌های اروپایی، ایران از نظر ادوات نظامی در تنگنای شدید قرار گرفت و این خود دلیلی شد تا درصددآن برآییم که سعی کنیم از نظر نظامی به‌خودکفایی کامل برسیم و آن هم نه برای یورش به دیگر کشورها بلکه برای دفاع از وطن، عزت، دین و ناموس‌مان.

خودکفایی نظامی

بی‌شک دفاع مقدس مفهومی بالاتر از دفاع از سرزمین و ملت بود. در این دوران جوانان ما از حیثیت، آزادگی، کرامت انسان‌ها، عدالت و همه ارزش‌های انسانی دفاع کردند و اگر این جوانان نبودند حال دیگر نامی از جوانمردی، آزادیخواهی، ارزش‌های متعالی و عدالت در ایران نبود. در 8سال دفاع مقدس جوانان ایرانی توانمندی، خلاقیت و علم و دانش خود را به‌همگان ازجمله دشمن به واضح‌ترین شکل نمایان کردند. رسیدن به‌خودکفایی در زمینه دفاعی، از مهمترین دستاوردهای دفاع مقدس است.

فجایع جنگ، دسیسه‌های منافقین و توطئه‌های آمریکا برای ایران هر کدام به تنهایی کافی بود تا ایران اسلامی کاملا تخریب شده و منجر به از دست رفتن جوانان این مرز و بوم شود، ولی رهبری امام با اندیشه‌های بزرگ که روح آزادگی و خودباوری را در ایرانیان دمید، یکی دیگر از ابعاد حماسی این جنگ بود که باعث شد تلاش دشمنان تا حد بسیار زیادی محو شود.

ایرانیان قصد داشتند با هوشیاری، استقلال و تمامیت ارضی کشور را حفظ کنند. آنان با زیر نظر داشتن تحولات جهانی و با تکیه بر دانش ایرانی، کمک جستن از علوم روز دنیا و با استفاده از ایمان، روح آزادی‌طلبی و خودباوری ملی توانستند در عرصه نظامی پیشرفت‌های قابل‌توجهی به‌دست آورند. دفاع‌مقدس با هیچ‌یک از الگوهای رایج جهانی قابل‌مقایسه نیست و این به‌خاطر فرهنگ عمیق دینی و ایرانی است.

یکی از آموزه‌های دفاع مقدس خودباوری و اعتماد به نفس ملی است که جوانان ایرانی توانسته‌اند به‌ آن دست‌یابند و باید سعی‌شان بر این باشد که این خودباوری را به نسل‌های آینده انتقال دهند. آنان همیشه باید به سمت قله در حرکت باشند و این اعتماد ملی را در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و فردی نیز رواج دهند.

با حادث شدن جنگ تحمیلی هیچ کشوری سلاح در اختیار ایران قرار نداد، بنابراین نیروهای نظامی ایران بر آن شدند تا با عزم و اراده ملی سلاح‌های مورد نیاز خود را فراهم آورند.

آنان به سلاح دانش، توانمندی ملی، تلاشگری، شجاعت و ریسک‌پذیری مسلح شده بودند و تمام این عوامل آنها را به سمت خودباوری ملی سوق می‌داد. آنها می‌دانستند که باید در زمینه نظامی به‌خودکفایی برسند. کشور ایران توانست پس از پذیرش قطعنامه به تجهیزات و سلاح مورد نیاز خود دست پیدا کند و همچنین به شناخت بیشتری نسبت به مسائل نظامی دشمنان منطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای دست‌یابد.

هم‌اکنون وزارت دفاع و سازمان‌های زیرمجموعه‌‌اش وظیفه خطیر تأمین تجهیزات نظامی را بر عهده دارند. همگان به‌خاطر دارند زمانی را که ایران مجبور بود برای خرید پیش‌پا‌افتاده‌ترین سلاح‌ها میلیون‌ها دلار بپردازد. ولی امروز سازمان صنایع دفاع که از ارگان‌های سازنده سلاح در ایران است این نیاز‌ها را مرتفع کرده است و در ایران به‌وفور هواپیماهای بدون سرنشین با برد بلند، ناوچه‌ها و سلاح‌های زمین به هوا تولید می‌شود. مانور‌های عظیمی که توسط سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام می‌گیرد گواه بر موفقیت این تولیدات است که در سایه خوداتکایی و اعتماد به نفس ناشی از جنگ تحمیلی به دست آمده است.