ماجرا از آنجا آغاز شد که مدیران و مسئولان تصمیم گرفتند این ساختمان فرسوده تئاتر را تعمیر و بازسازی اساسی کنند.
این تصمیم در اواخر سال گذشته و بعد از برگزاری بیست و نهمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر گرفته شد. اما از همان زمان مشکلات و تأخیرها هم آغاز شد. نخستین تأخیری که باعث شد این طرح و تصمیم به تعویق بیفتد اختصاص پیدا نکردن مکانی استیجاری برای انتقال و ادامه فعالیتهای اداره برنامههای تئاتر به آن بود.
پس از به هدر رفتن مدت زمانی، مکانی استیجاری در خیابان فرصت برای ادامه فعالیتهای اداره برنامههای تئاتر بهصورت موقت در نظر گرفته شد و کلیه عوامل و فعالیتها به این مکان منتقل شد. از بهار سالجاری همگان در انتظار این بودند که با خالی شدن ساختمان قدیمی اداره برنامههای تئاتر بازسازی آغاز شود.
این در حالی بود که طبق وعده وزیر فرهنگ و ارشاد قرار بر این بود بنای اداره برنامههای تئاتر با خرید ساختمان مجاور آن گستردهتر شود و صحبتها بر سر ساختن سالنهای تمرین و همچنین یک یا دو سالن نمایش استاندارد بود. تخمین زمانی بازسازی و تعمیر اداره برنامههای تئاتر هم یکسالونیم تا دو سال زده شده بود. اما با گذشت ماهها و پایان فصل بهار و تابستان هنوز بازسازی ساختمان اداره برنامههای تئاتر آغاز نشده است و مشخص نیست که آیا بازسازی این ساختمان همچنان جزئی از تصمیمات مدیران و مسئولان تئاتری و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هست یا برنامه و تصمیم تغییر کرده است.
مریم معترف مدیر اداره برنامههای تئاتر در این باره گفت: بودجه مورد نیاز برای خرید ساختمان مجاور اداره تئاتر تأمین شد، اما متأسفانه بهدلیل تأخیری که در این تأمین شدن رخ داد صاحب بنا از فروش آن منصرف شد. هنوز هیچ اقدامی برای بازسازی بنای قدیمی اداره تئاتر نشده است. چندین بار پیگیر این ماجرا بودیم، ولی هیچ اتفاقی رخ نداد. من مطمئنم اگر ساخت و ساز بنای قدیمی اداره تئاتر آغاز شود مالک ساختمان مجاور هم راضی به فروش ساختمان خود میشود.
وی وضعیت مکان استیجاری اداره برنامههای تئاتر را استاندارد و مناسب ندانست و گفت: هزینهای ماهانه برای اجاره مکان استیجاری پرداخت میشود. وقتی به دفتر طرحهای عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد مراجعه کردیم پاسخ این بود که معاونت هنری بنا را تخریب کند تا ما کار را آغاز کنیم. وقتی به معاونت هنری مراجعه میکنیم پاسخ این است که نباید عجله کنیم. واقعاً نمیدانم منظور از این عجله نکردن چیست. از طرفی گروههای تئاتری که این روزها در ساختمان استیجاری اداره برنامههای تئاتر تمرین میکنند نیز از وضعیت موجود راضی نیستند.
به گفته بسیاری از هنرمندان تئاتر، سالنهای موجود در این مکان برای تمرین مناسب نیستند و از تهویه و امکانات مورد نیاز بیبهرهاند. همچنین با تغییری که در مکان اداره برنامههای تئاتر ایجاد شد خانه نمایش که از معدود سالنهای نمایش تئاتر ایران بود نیز از چرخه فعالیت خارج شد. قرار بر این بود که خانه نمایش در فضای استیجاری جدید نیز ایجاد شود ولی طی ماههای گذشته بهدلیل تخصیص پیدا نکردن بودجه ساخت و تجهیز خانه نمایش با تأخیر و مشکل مواجه شد. البته به گفته مریم معترف ساخت و تجهیز این سالن نمایشی بعد از ماهها تأخیر آغاز شده و در حال انجام است. نکته قابل توجهی که از وضعیت موجود اداره برنامههای تئاتر میتوان مدنظر قرار داد روند ناموفق و نادرست بازسازی و تعمیر سالنهای نمایشی است.
اتفاقاتی که برای مجموعه تئاتر شهر بهعنوان مهمترین فضا و مجموعه حرفهای تئاتر ایران شکل گرفت نهتنها تأثیر و نتیجه مدنظر را نداشت بلکه بعد از گذشت چند سال از بازسازی مجموعه، همچنان ایرادات و نواقص بر سر جای خود باقی است. همین اتفاق به نوع دیگر در بازسازی تماشاخانه سنگلج رخ داد که البته کمی متفاوت بود.
شرایط و وضعیت موجود حاکی از آن است که در کمال ناامیدی احتمال این وجود دارد که ساختمان اداره برنامههای تئاتر به مرور زمان تبدیل به مخروبهای شود که دیگر نه تنها گروههای تئاتری را برای تمرین در خود جای ندهد بلکه دیگر امکان حضور هیچ موجود زنده دیگری را در خود فراهم نکند. در وضعیتی که تئاتر ایران از کمبود امکانات و سالنهای تئاتر در رنج است و سالهاست که مدیران و مسئولان وعده ساخت و ساز سالنها و مکانهای جدید را میدهند متأسفانه شاهد این هستیم که اداره برنامههای تئاتر نیز از گردونه فعالیت خارج شده است.
وضعیت کمبود سالنهای تمرین تئاتر نیز از معضلاتی است که درصورت تعمیر و بازسازی نشدن ساختمان اداره تئاتر همچنان باقی خواهد ماند و با فعالیت چند ساله در مکان استیجاری فعلی نیز برطرف نخواهد شد.