به گزارش همشهری آنلاین هوشنگ کامکار در سال گذشته آلبوم در محاق را خانه هنرمندان ایران با حضور احمد پژمان رونمایی کرده بود.
یادداشت کامکار را بخوانید:
به عنوان یک موسیقی دان ایرانی در قبال فجایعی مانند جنگ در خرمشهر و بمباران حلبچه که به جرات می توان آنها را وقایع جهانی نامید، احساس مسؤلیت کردم و آن چه در توان موسیقایی دارم برای زنده نگه داشتن خاطره آنها در دل نه تنها ایرانیان بلکه جهانیان بصورت پوئم سمفونی بسازم.داستان اشغال خرمشهر و شجاعت دلیرمردان جنوب برای دفاع از میهن، ناموس و آرمان های خود بر کسی پوشده نیست.
مردانی که زندگی خود را در این راه فدا کردند تا سرزمینشان آزاد و دیگران در آسایش و امنیت به زندگی خود ادامه دهند.داستان دلیرمردانی که در کوچه های خرمشهر از بامی به بام دیگر مردانه جنگیدند و از وجب به وجب آن با دستان خالی و اندک سلاح دفاع کردند.
فاجعه حلبچه نیز به راستی دردناک ترین تراژدی در تاریخ انسان و واقعه دهشتناک جهانی به شمار می آید که دل هر انسان شرافتمندی را به درد می آورد که متآسفانه در ماندگاری و ثبت این نسل کشی چندان اقدام جدی از سوی هنرمندان داخل و خارج نشده است.
کودکان و زنان و مردان بیگناهی که بدون دفاع در زیر بمب های شیمیایی صدام در کوچه ها و خیابانها جان سپردند. مادران و پدرانی که کودکان شیرخوار خود را بغل گرفته و افتاده بر زمین جان سپردند و جان داران دیگر نیز خشکیده بر زمین ماندند.
نوشتن "افسانه خرمشهر و حلبچه" در این راستا و به منظور ثبت گوشه ای از این فداکاری ها و رنج ها در اسفند ماه 1389 به پایان رسید که شامل دو پوئم سمفونی خرمشهر و حلبچه می باشد.
پوئم سمفونی اثری است نسبتاً کوتاه و عنوان دار که برای ارکستر سمفونیک در یک موومان(بخش)(بر خلاف سمفونی که چند موومان مجزا و مختلف دارد)
بر اساس داستان یا عنوان خاصی در چند قسمت مختلف و بهم متصل نوشته می شود. قسمت های مختلف دارای حالات و تمهیدهای گوناگون هستند که هر یک تم های مشخصی بر اساس عنوان یا داستان های مورد نظر دارند و بصورت های متفاوت تکرار، بسط و تغییر و انتقال می یابند.
"پوئم سمفونی خرمشهر" به سبک موسیقی ملی ایران برای ارکستر سمفونیک سازهای نی، عود و دف، گروه کر و آواز سلو بر اساس ملودیهای محلی و نوحه های جنوب تصنیف شده است که هسته اصلی این اثر یادآوری است از دلاور مردان آن خطه که به صورتهای گوناگون در مراحل مختلف به گوش می رسند و وحدت تماتیک ساختاری به آن بخشیده اند. پوئم سمفونی خرمشهر با حرکت و فضای دسته های سینه زنی و نوحه خوانی خاص جنوب آغاز و گروه همراهان به صورت پلی نونی و با استفاده از کلماتی مشخص بصورت ایمیتاسیون (تقلید ) فقدان رفیقان و دلیران را فریاد می کشند. در این گروه کر هر یک از بخشها ملودی و کلمات مختلفی دارند که در همدیگر می پیچند و می آمبزند و فرایند حاصل از اجرای هر چهار بخش پلی نونی است که در کل مفهوم خاصی را بیان می کند.
ملودی زیبا و آشنای فولکلوریک که جنوبی بصورت یک"ملودی یادآور" یا "لایت موتیف" بصورتهای گوناگون و تغییر یافته در سازهای مختلف در موارد خاص تکرار می شود و واریاسیون دیگری از آن در آواز و گروه کر نیز به کار رفته است. گروه کر پلی فونیک فرم ادواری به کل کار بخشیده است بطوریکه با آن شروع و خاتمه می یابد. در قسمت میانی چندین ملودی فولکلوریک از خرمشهر و مناطق جنوب به صورت کنترپرانتیک با همدیگر ترکیب می شوند که فضای اتحاد و همکاری را بوجود می آورند. پس از لحظاتی به تلاطم و فضای تشبخ آمیز ناشی از حملات دشمن می انجاند. در این اثر حالات سوگواری، تشبخ و درگیری های جنگ، شادیها و پیروزی در کوچه ها و غم و اندوه از دست رفتگان بصورت بیان تصاویر صوتی به نمایش درآمده است ولی آنچه که مهم است برداشت ها و تآثیرات و عکس العمل هایی ناشی از شنیدن آنها در هر شنونده است. این اشارات کلیدی فقط تصاویر کلی به ذهن مخاطب متبادر می کنند و چون اکثر قسمت های ارکستری این اثر موسیقی صفر بوده و حالت انتزاعی دارند، در نتیجه هر کس به فراخور احساس خود تاثیراتی در ارتباط با وقایع را درک خواهد کرد.
" پوئم سمفونی حلبچه" در چند قسمت تصنیف شده است که به همدیگر متصل هستند. قسمت اول طرح نقشه و توطئه است و قسمت دوم بمباران شیمیایی و قسمت سوم که در وسط قرار دارد سوگواری و مرثیه است که در آخرین قسمت آزادی و امید را تداعی می کند.تم های فولکلوریک کردی بصورت های گوناگون و تغییر یافته در تمام قسمت ها احاطه دارند، خصوصاً ملودی بسیار قدیمی هورامی که هسته مرکزی است و به قسمت های مختلف وحدت ملودیک و ساختاری بخشیده است.کلیه تدابیر موسیقیایی که شرح آن در پوئم سمفونی خرمشهر رفت در این اثر هم بکار گرفته شده اند. جدال و کشمکشهای جنگ، ترس و اضطراب و مویه و زاری، درد و غم و نیز امید به آینده بصورت های مختلف و متضاد در کنار همدیگر و در ارکستر به نمایش گذاشته شده اند.
قسمت آوازی گروه کر که بر روی ملودی هورامی نوشته شده اند سه با با اشعار مختلف به عنوان عامل وحدت در فرم در مکان های مختلف تکرار شده اند و کنار هم قرار دادن میزان بندی های مختلف در این قسمت تنوع خاصی بدان بخشیده است. در قسمت وسط سوگواری از سه نوع آواز " موره " که کردان در مراسم سوگواری و عزاداری عزیزان از دست رفته بر مزارشان می خوانند استفاده شده است.
در قسمت پایانی با توجه به حالت شور و هیجان و امید به زندگی باز " تم یادآور" هورامی بصورت خلاصه شده در عمق ارکستر توسط آبوا(سازی بادی)در چند میزان انتهای اثر برای آخرین بار درد بجای مانده از واقعه را با شادی و امید به آینده درهم می آمیزد.
در نظر داشتم که این دو پوئم سمفونی در روز آزاد سازی خرمشهر اجرا و منتشر شوند ولی به دلایل مادی و عدم اسپانسر که هزینه های آن را تقبل کند چندین ماه طول کشید تا خوشبختانه بانک گردشگری این امر را به سرانجام رساند و قرار شد در هفته دفاع مقدس اجرا و منتشر شود.
در جوامع پیشرفته امروز برای برقراری ارتباطی سازنده و دو سویه بین بنگاه های اقتصادی و جوامع، مباحثی همچون مسؤلیت اجتماعی شرکت ها (CSR) در نظریات و موضوعات مدیریت نوین مطرح شده است. امروزه بنگاه های اقتصادی برای عمل به مسؤلیت اجتماعی خود نسبت به جامعه ای که در آن فعالیت می کنند توجه خود را به حوزه های مختلفی همچون حمایت از فرهنگ و هنر، سلامت، آموزش، محیط زیست و ... معطوف می کنند.توجه به فرهنگ و هنر نیز یکی از عواملی است که در توسعه پایدار جوامع نقش مهمی بازی می کند.
بانک گردشگری نه تنها با حمایت مالی برای ساخت یک اثر هنری این نقش را به مسؤلانه ترین شکل ایفا می کند، بلکه این حمایت منجر به حفظ و زنده نگه داشتن موضوع و خاطراتی است که نقش اثرگذاری در فرهنگ و تاریخ ایران زمین داشته است. در اینجا لازم می دانم از کلیه دست اندرکاران بانک گردشگری تشکر کنم، زیرا بدون حمایت مالی و اشتیاق مسؤلان هنردوست آن که در مراحل ذبط این آثار از خود نشان دادند انتشار این آلبوم میسر نمی بود.
