ماجرا از سهشنبه گذشته آغاز شد که رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در سفر به شیراز اعلام کرد توسعه پالایشگاه شیراز که یکی از دغدغههای مهم بود با پیگیریهای استاندار فارس و حل مشکلات زیستمحیطی، قابل اجراست و مجری طرح میتواند از فردا کار خود را آغاز کند. به گفته محمدجواد محمدیزاده، پس از انجام بازدید محلی و با توصیه و رعایت چند شاخصه زیستمحیطی، توافقهای اولیه برای اجرای طرح توسعه پالایشگاه شیراز انجام شده و این طرح در سایت مجاور شهر زرقان احداث میشود؛ طرحی که به گفته وی با 2هزارمیلیارد تومان سرمایهگذاری با جدیدترین استانداردهای روز احداث خواهد شد.
رئیس سازمان محیطزیست، همچنین از موافقت با ایجاد شهرک صنعتی لپویی در وسعتی 100 هکتاری در غرب پارک بمو خبر داده و افزوده بود: با توجه به پیشبینیهای انجام شده برای کنترل آنلاین آلایندههای زیستمحیطی و نصب تابلوهای نمایشگر میزان آلایندههای موجود در محیط، مردم شیراز و زرقان اطمینان داشته باشند که تمام استانداردها بهصورت لحظهای کنترل خواهد شد.
محمدیزاده با یادآوری اینکه بمو یکی از ارزشمندترین اقلیمها از نظر توپوگرافی و گونههای زیستی جانوری و گیاهی است، اعلام کرده طرح توسعه پالایشگاه شیراز در منطقه حفاظت شده بمو قرار ندارد و این طرح در جوار زمینی که متعلق به سازمان جنگلها و مراتع است، اجرا میشود.
آهوان بیپناه
درحالیکه رئیس سازمان حفاظت محیطزیست تاکید کرده است که توسعه پالایشگاه، تهدیدی برای پارک ملی بمو محسوب نمیشود، یک فعال محیطزیست مقیم فارس به همشهری گفت: اراضی پالایشگاه 300 هکتار وسعت دارد که 100 هکتار آن متعلق به پارک ملی بمو است به همین دلیل هیچگونه فعل و انفعالی در این عرصه صورت نگرفته است اما در طرح جدید توسعه علاوه بر این 100 هکتار، 100 هکتار دیگر از اراضی بمو اشغال میشود و تنها زیستگاه آهو در استان فارس که در بمو واقع شده با خطر جدی مواجه خواهد شد.
محمد ثابت افزود: علاوه براین، میخواهند نفت چاههای شهرستان سروستان فارس را که در 85 کیلومتری شیراز واقع شده با لوله به پالایشگاه شیراز منتقل کنند. همچنین قرار است میعانات گازی از فراشبند - منطقهای بین فارس و بوشهر - به این پالایشگاه منتقل شود. با این توضیح که اداره کل محیطزیست استان با کار کارشناسی و ارزیابی، مسیری را برای عبور لوله نفت و میعانات گازی و انتقال از سروستان و فراشبند به شیراز پیشنهاد کرده که هیچگونه آسیبی به پارک ملی بمو وارد نمیکند زیرا خطوط انتقال، بیآنکه وارد پارک شود به پالایشگاه متصل میشوند. اما مسئولان اجرایی بیآنکه این پیشنهاد را درنظر بگیرند گزینهای را انتخاب کردهاند که براساس آن، بخشی از مسیر خطوط انتقال نفت و میعانات گازی از عمیقترین و بکرترین درهها در پارک ملی بمو عبور میکند. این در حالی است که بنا به تصریح قانون و معیارهای زیستمحیطی هرگونه طرح صنعتی باید حداقل 14 کیلومتر از پارک ملی فاصله داشته باشد.
این فعال محیطزیست گفت: در گزینه جدید برای انتقال خطوط نفت و میعانات گازی نه تنها معیارهای زیستمحیطی رعایت نشده که عملیات اجرایی انتقال با دشواریهای فراوانی همراه خواهد بود زیرا طبق مسیری که اداره محیطزیست استان پیشنهاد کرده بود خطوط انتقال از اراضی مسطح عبور میکرد و با دور زدن پارک ملی بمو به پالایشگاه متصل میشد اما مسیر جدید از منطقه کوهستانی و درههای عمیق عبور میکند ضمن آنکه 30کیلومتر طولانیتر از مسیر پیشنهادی محیطزیست استان است.
تهدیدات بمو
ثابت با اشاره به اینکه در حال حاضر بمو با تهدیدات متعددی مواجه است، تصریح کرد: همجواری کلانشهر شیراز و 2شهرستان بزرگ مرودشت و زرقان با بمو، فشار فراوانی را به پارک وارد میکند. این فشار با رشد روز افزون جمعیت روز به روز بیشتر میشود. از سوی دیگر، جاده شیراز - اصفهان که پیش از انقلاب احداث شده از وسط پارک عبور میکند و پارک را به دو بخش بزرگ و کوچک تقسیم کرده بهطوری که اکنون در بخش کوچکتر پارک، اثری از حیاتوحش به چشم نمیخورد زیرا عملا ارتباط این بخش با بخشهای دیگر پارک قطع شده و آمیزشی میان گونههای وحش این بخش با دیگر بخشها وجود ندارد. وجود چند پادگان نظامی و شهرک صنعتی در اطراف پارک از دیگر عوامل تهدیدکننده پارک است.
این گزارش میافزاید: پارک ملی بمو با 48 هزار هکتار وسعت در شمال استان فارس و شمال شرقی شهر شیراز قرار دارد. این پارک که با احداث جاده شیراز - اصفهان به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده پوشش گیاهی خاصی دارد و زیستگاه گونههای ارزشمند حیاتوحش نظیر آهو، قوچ، بز و میش، روباه، پلنگ و انواع گربهسانان است. آسمان بمو هیچگاه خالی از پرندگان نیست. ۵۵ نوع پرنده در این پارک آمارگیری شده که ۲۶ گونه بومی منطقه هستند. این پرندگان در سراسر سال در پارک دیده میشوند که از آن جمله میتوان به عقاب طلایی، هما، کرکس، دال، کبک، تیهو، کوکر سفید و سینه سیاه اشاره کرد. علاوه براین، 2هزار گونه از 8 هزار و 200 گونه گیاهی در این منطقه وجود دارد که 340 گونه آن اندمیک (منحصربهفرد) است. در میان مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان محیطزیست که شامل پارک ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاههای حیاتوحش و مناطق حفاظت شده است، پارکهای ملی از بیشترین حفاظت برخوردار هستند.