شهرداری تهران با تنوع فعالیت‌ها و اختیارات گوناگون نیازمند مدیریت منابع مالی و هزینه‌ای در شهر بوده و به‌نوعی بایستی پاسخگوی شهروندان در زمینه هزینه‌کرد و تخصیص‌دهی منابع مالی در کلانشهر باشد. درواقع شهرداری یک نهاد عمومی غیردولتی است که با استفاده از درآمدهای حاصله از شهروندان، وظیفه عرضه خدمات گسترده و تبیین نحوه اختصاص منابع را برعهده دارد. این واقعیت را باید درنظر گرفت که منابع درآمدی شهرداری محدود است اما زمینه‌ها و فعالیت‌هایی که برای انجام هزینه‌ها وجود دارد، بی‌شمار است.
هر منطقه و هر گروه و قشری از شهروندان انتظار دارند، منابع مالی شهر در زمینه‌های خاصی که مورد تأکید آنهاست، هزینه شود، لذا مدیریت شهری با وضعیتی روبه‌روست که علاوه بر اینکه ناگزیر است منابع محدودی را به نیازهای نامحدودی تخصیص دهد، باید در زمینه نحوه هزینه و اختصاص منابع مالی نیز پاسخگویی و شفافیت داشته باشد. در چنین فضای سهم‌خواهی و خواست عمومی، وظیفه مدیران مالی شهر این است که تصمیم‌سازی‌ها و روند تخصیص‌دهی را به‌گونه‌ای مدیریت کنند که اعتماد شهروندان به مدیران و مسئولان به‌نوعی تضمین‌شده باقی‌بماند.
اعتماد جزو مهم‌ترین متغیرهای خروجی سازمان‌ها و نهادهای دارای حوزه گسترده خدمات‌رسانی محسوب می‌شود. امروزه اعتماد در حال حرکت از یک بازیگر کوچک در حاشیه، به بازیگری فعال در متن یک نهاد و سازمان است.امروز دیگر موفقیت هر نهادی به پیشرفت کمی پروژه‌ها و طرح ادعاها و شعارها نیست بلکه کسب اعتماد و رضایت و مقبولیت بیش از هر چیز دیگری نیاز سازمان و نهادهای کارآمد امروزی است.
باتوجه به اهمیت اعتماد در بهبود مدیریت کلانشهرها، مدیران مالی و درآمدی شهر همسو با مجموعه شهرداری چنین ضرورت انکارناپذیری را درک کرده و برنامه‌هایی را برای تقویت اعتماد از عملکرد نظام مالی و درآمدی شهر انجام داده‌اند. یکی از مهم‌ترین مسائلی که بر اعتماد شهروندان نسبت به مدیریت شهری تأثیرگذار است اتمام پروژه‌ها در مدت زمان تعیین شده و موعد مقرر است.
اگر شهروندان بدانند که یک پروژه بزرگ شهری در محله یا منطقه آنها چه زمانی افتتاح می‌شود و به مرحله اجرا خواهد رسید و مدیران نیز تمامی تلاش خود را به‌کار گیرند، باعث افزایش اعتماد شهروندان به مدیریت شهری می‌شود. ارائه قیمت تمام‌شده و هزینه‌های انجام شده درمورد یک پروژه نیز می‌تواند به میزان زیادی بر اعتماد شهروندان بیفزاید. درک این نکته که پروژه‌ای که در هر نقطه از شهر در حال اجراست تا چه میزان ازسوی شهروندان مورد پذیرش و مقبولیت قرار گرفته باعث اعتمادپذیری بیشتر می‌شود. یکی دیگر از کارهایی که با شفافیت امور و پاسخگویی مدیران محقق شده، افزایش درک عموم شهروندان نسبت به عملکرد مالی، درآمد و هزینه قیمت تمام شده در مدیریت شهری است. بایستی برای شهروندان تشریح شود که مدیران شهری چه کارهایی در دست اقدام دارند و چگونه انجام این امور بر زندگی شهری آنها تأثیرگذار خواهد بود.
عامل دیگری که باعث شده نظام مالی و درآمدی شهر مقبولیت بیشتری یابد، انجام تغییرات و اصلاحات متناسب با نیاز روز و اتخاذ برنامه‌ها و سیاست‌های مدون و عقلایی در این زمینه است. به‌کارگیری سیستم حسابداری تعهدی در جهت ارائه گزارش دقیق و مناسب در زمان‌های کوتاه رتبه‌بندی مالی شهرداری، گزارشگری مالی و بودجه‌ریزی عملیاتی از مهم‌ترین اقداماتی است که با منطق علمی و کارشناسی در نظام مالی شهر اجرا شده است. درنهایت روند اطلاع‌رسانی و ارتباطات مردمی مدیران شهری با شهروندان مناطق مختلف به‌گونه‌ای بوده که شبهه‌ها و تردیدهای احتمالی در پروژه‌های مختلف شهری کاهش یافته و سوءبرداشت‌ها نسبت به مدیریت مالی شهری رفع شده و مشارکت همگانی در فرایند برنامه‌ریزی شهری تقویت شده است.
ضرورت اعتماد در نهادها و سازمان‌های با دامنه عملکرد گسترده یک نیاز حیاتی است؛ چراکه برخورداری از سطح مناسبی از اعتماد باعث تسریع روند کارها، کاهش هزینه‌ها، به‌ثمر نشستن ایده‌ها و برنامه‌ها و رضایت مردم و مهم‌تر از همه مقبولیت حاکمیت و مدیران نزد شهروندان خواهد شد. درحالی‌که اکنون بیش از 88درصد بودجه این نهاد مردمی و تأثیرگذار در زندگی ساکنان کلانشهر، توسط مردم تأمین می‌شود و مدیریت مالی و درآمدی شهر بخش اعظم موفقیت و دستاوردهای خود را مدیون صاحبان اصلی شهر است، بنابراین باید حساسیت و دقت لازم در زمینه چگونگی هزینه‌کرد وجودداشته باشد. مدیران شهری بایستی به حفاظت و پاسداشت از سرمایه‌های مادی و سرمایه‌های معنوی (اعتماد و رضایت) پرداخته و همواره روند مدیریت مالی شهر را با اولویت عدالت و اعتماد و رضایت شهروندان عملیاتی کنند.
* معاون مالی و اداری شهرداری تهران
