و این درحالی است که کارشناسان علم تغذیه معتقدند که همزمان بانوشیدن نوشابه 10قاشق چای خوری شکر وارد بدن میشود، قند خون افزایش مییابد، کبد شروع به تبدیل قند به چربی میکند، جذب کافئین صورت میگیرد و بهدنبال آن فشار خون بالا میرود.
اما درباره اینکه «چرا مردم ایران نوشابه خورند؟ و این نوشیدنی چه عوارضی دارد؟» با 2 تن از متخصصان تغذیه به گفتوگو نشستهایم.
دکترسعیدحسینی، متخصص تغذیه و عضوهیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران دراین باره به همشهری گفت: مردم ایران درحالی نوشابه خور هستند که وزن متوسط جامعه، بهشدت رو به رشد است و این در حالی است که نوشابه نه تنها خاصیت سیر کنندگی ندارد که اشتها را نیز تحریک میکند.
وی افزود: از سوی دیگر، بهدلیل افزایش میل مردم به فست فودها، با افزایش مصرف نوشابه نیز مواجه هستیم و این درحالی است که در مکانهایی که فست فودعرضه میشود از نوشیدنیهای دیگر مثل آبمیوه هم خبری نیست. از سوی دیگر، درحال حاضر، قیمت انواع آبمیوهنیز در مقایسه با انواع نوشابه ، گرانتر است.
دکترحسینی اظهار داشت: علم تغذیه میگوید هرگاه انرژی دریافت میکنیم بدن باید مواد مغذی دیگر مثل مواد معدنی و انواع ویتامینها را دریافت کند در حالی که با نوشیدن نوشابه، نه تنها این مواد دریافت نمیشود که جذب خیلی از مواد مورد نیاز بدن مثل کلسیم را نیز مختل میکند. این متخصص تغذیه با هشدار جدی به خانوادهها نسبت به عوارض خطرناک نوشابه افزود: معتقدم که به صرف گفتن هم نمیشود ذائقه مردم را تغییر داد چرا که باید جایگزینهای مناسب تعریف شود؛ بهعنوان مثال، یک نوشیدنی سنتی باتوجه به فرهنگ جامعه و البته با بستهبندی مناسب و تبلیغات خوب و افرادی که در این زمینه سرمایهگذاری کنند.
در این زمینه دکترمجید حاجی فرجی، رئیس انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور و رئیس انجمن اغذیه ایران نیز گفت: دغدغه اصلی ما، نوشابههای گازدار و انرژیزاست. نوشابههای گاز دار دارای ترکیبی از آب، اسانس، قندبالا، اسید فسفوریک و دیاکسیدکربن است و این درحالی است که هر قوطی نوشابه 300سی سی، معادل 10قاشق شکر، یعنی حدود 240-200 کالری را داراست. بنابراین انسان اگر در روز 2عدد قوطی نوشابه بنوشد، معادل یک وعده اصلی غذا دریافت کرده است که بهدنبال آن اضافه وزن را بهدنبال خواهد داشت. به عبارت دیگر یک ماده بیارزش اما پر کالری مصرف میشود.
وی افزود: اسید فسفوریک موجود در نوشابه، محیط طبیعی معده را تغییر میدهد، بهطوری که محیط اسیدیتر شده که این مسئله، جهازهاضمه را دچار اختلال میکند. علاوه براین، این ماده و دی اکسید کربن موجود در نوشابه، منجر به کاهش جذب مواد مغذی و مواد معدنی میشود. همچنین مصرف نوشابه، در افراد سالم قند خون را بهصورت کاذب افزایش میدهد بنابراین ترشح انسولین صورت میگیرد به همین دلیل بعد از نوشیدن نوشابه برخی از افراد دچار سرگیجه و سردرد میشوند.
دکتر حاجی فرجی با بیان اینکه بر اثر تجزیه قند به چربی اختلال در سیستم تنظیم قند خون ایجاد میشود، گفت: همچنین کافئین موجود در نوشابه سبب گشادی مردمک چشم، تپش قلب، اضطراب شده و ممکن است باعث افزایش فشار خون نیز شود. از سوی دیگر، جذب ریز مغذیها مثل عناصر معدنی، کلسیم، منیزیم، آهن و روی نیز کاهش مییابد و این در حالی است که همه این مواد برای انسان بهویژه کودکان و نوجوانان ضروری است، چراکه استخوانهای آنها برای رشد به کلسیم نیاز دارند. وی اضافه کرد: پوسیدگی دندان و اختلال در کلیه نیز از دیگر عوارض ناشی از مصرف نوشابه است.
رئیس انجمن تغذیه ایران با اشاره به اینکه در حال حاضر سالانه 2میلیاردو 900 میلیون لیتر نوشابه در ایران مصرف میشود، گفت: بنابراین باتوجه به جمعیت، اینکه گفته میشود سرانه مصرف نوشابه در ایران 24 لیتر است، دور از انتظار نیست و این میزان مصرف نگرانکننده است.