حجت الاسلام قاسم خانجانی به مناسبت سالروز شهادت باقرالعلوم (ع) به خبرنگار معارف ایرنا گفت:مباحث گسترده ای درباره ویژگی های اخلاقی امام باقر (ع) در منابع روایی و تاریخی وجود دارد اما در این زمینه فقط به چند ویژگی برجسته آن حضرت اشاره می‌کنم.
وی افزود: بیان ویژگی‌های اخلاقی آن حضرت به این معنا نیست که چنین خصوصیاتی در ائمه دیگر وجود نداشته است. چون معتقدیم کلهم نور واحد یعنی همه ائمه معصومین (ع) یک نور هستند و تمامی معصومین این ویژگی‌های اخلاقی را به طور کامل دارند اما ظهور و بروز این ویژگی‌ها در بعضی از امامان (ع) بیشتر بوده و ظهور آشکارتری داشته و به همین دلیل شهرت ائمه (ع) در برخی از این صفات مانند رافت امام رضا (ع) یا عبادت امام سجاد (ع)، بیشتر است.
کارشناس پژوهشکده باقر العلوم (ع) ادامه داد: یکی از ویژگی‌های امام باقر (ع) دوری از دنیا و زرق و برق آن بود. به عبارت دیگر آن حضرت دلبستگی به دنیا نداشتند. البته امام پنجم و سایر ائمه معصومین (ع) همانند مردم زندگی می‌کردند و نباید تصور کنیم که رهبانیت و ترک دنیا را پیشه خود کرده بودند بلکه آنان خانه و زندگی و مال دنیا داشتند اما دلبستگی و علاقه‌ای به آن نداشتند و امام باقر (ع) در ملاقات‌های متعددی با شیعیان این موضوع را مطرح کرده و بر روی آن تکیه داشتند.
حجت الاسلام خانجانی با بیان اینکه برخی افراد وقتی زندگی امام باقر(ع) را می‌دیدند گاهی لب به اعتراض می‌گشودند؛ افزود: یکی از شیعیان خدمت امام پنجم (ع) رسید و سوالاتی را مطرح کرد و امام (ع) را در اتاقی دید که زرق و برق دنیوی داشت اما وقتی فردای آن روز خدمت آن حضرت رسید، به اتاقی دیگر راهنمایی شد و این شخص خانه امام را در نهایت سادگی و بدون تجملات ظاهری دید.
وی افزود: امام باقر(ع) در پایان ملاقات خود، به این شخص توضیح داد که منزلی که روز قبل دیدی برای همسرم بود که وسایل و اثاثش متعلق به اوست و آن اتاقی که امروز می‌بینی، همان خانه‌ای است که من معمولا در آن زندگی می‌کنم.
عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: این برخورد امام باقر (ع) نشان می‌دهد که آن حضرت از دلبستگی‌های دنیوی کاملا به دور بودند. لذا در سخنی که آن حضرت به جابربن یزید جعفی، یکی از یاران خود، می فرماید؛ به این نکته سفارش می‌کند که خداجویان بر این دنیا تکیه نمی‌کنند و به آن دل نمی‌بندند؛ دل فریبی دنیا دل آنان را هرگز از یاد خدا بازنمی دارد؛ گوش آنان را بر ذکر خدا نمی‌بندد و زرق و برق دنیا چشمان آنان را از دیدن نور الهی نابینا نمی کند.
خانجانی ادامه داد: امام باقر (ع) در حدیثی به نقل از رسول خدا (ص) می‌فرماید مثال دنیا و من مانند راکب و سواری است که ساعتی را در زیر سایه درختی فرود می‌آید و برمی خیزد و از آنجا می رود. یعنی دنیا به اندازه سایه یک درختی است که از آن استفاده می‌کنیم و بعد می‌رویم؛ یعنی نباید به آن دلبستگی داشته باشیم.
این پژوهشگر دینی همچنین به یکی دیگر از ویژگی‌های امام باقر (ع) اشاره کرد و گفت: کار و تلاش روزمره در امور دنیایی یکی دیگراز خصوصیات آن حضرت بود و بهترین گزارش تاریخی در این زمینه داستان یکی از مردم مدینه به نام محمدبن منکدر است.
وی افزود: زمانی که این شخص ظاهربین، آن حضرت را در گرمای مدینه در حال کشاورزی و تلاش مشاهده کرد؛ با تعجب خطاب به امام گفت که چرا اینگونه کار می‌کند و اگر مرگ فرا رسد چه می‌کند؟ و امام باقر (ع) فرمود اگر مرگ من در این حالت فرا رسد؛ در حالتی مرگ نزد من آمده که مشغول فرمانبرداری از دستور خدا هستم که به وسیله آن، نیازمندی خود را از تو و مردم برطرف کنم و بدان که بسیار ترسانم از این که مرگم در حالت سرکشی از فرمان پروردگار فرا رسد.
این استاد حوزه درباره پاکیزگی و آراستگی امام باقر(ع) نیز گفت: آن حضرت در رعایت بهداشت فردی توجه بسیاری می‌کردند و علاوه بر این که از نظر عملی در اموری مانند نظافت ظاهری و استفاده از عطر بسیار مقید بودند؛ به شیعیان نیز در این رابطه بسیار توصیه می کردند.
خانجانی افزود: متاسفانه در جامعه ما به ویژه در محافل عمومی مانند مساجد و حسینیه‌ها توجه به این مساله کمتر دیده می‌شود و لذا لازم است شیعیان بر اساس این آموزه امام باقر (ع) بایستی همیشه از پاکیزه ترین آراسته ترین و خوشبوترین افراد باشند.
کارشناس پژوهشکده باقر العلوم (ع) همچنین درگفت وگو با خبرنگار ایرنا یادآورشد: یکی دیگر از ویژگی‌های امام پنجم (ع) پرستش و عبادت بود و اگرچه این مساله یک ویژگی فردی است اما دایم الذکر بودن آن حضرت، یکی از ویژگی‌هایی مورد تاکید امام صادق (ع) بود که از میان خصوصیات پدر بزرگوار خود از آن یاد می‌کرد.
وی در پایان به حدیثی از امام صادق (ع) اشاره کرد که آن حضرت فرمود: پدرم همواره به ذکر خدا مشغول بود و کلمه لااله الاالله همواره بر زبانش جاری بود و عبادت و شب زنده داری ایشان و دستور به خواندن قرآن ظهور بسیاری در زندگی آن حضرت داشت.
