نخست اینکه این تحریمها که با هدف افزایش فشار بر جمهوری اسلامی ایران در دستور کار کلوپ غرب قرار گرفته در پی ناکامی این کشورها برای تصویب قطعنامه تحریم دستهجمعی برضد ایران از طریق شورای امنیت سازمان ملل متحد کلید خورده است.
آمریکا و اروپا امیدوار بودند با ارجاع پرونده هستهای ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد و همزمان با تصویب قطعنامههای مجمع عمومی برضد ایران در حوزه تروریسم و حقوق بشر فشار جدی به ایران وارد سازند، بدینمعنا که قطعنامهای محکم و با دایره وسیع تحریمها ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد در شورای امنیت تصویب کنند تا در پرتو تحریمهای دستهجمعی فشارهای وارده بر ایران را مضاعف سازند، اما به دنبال ارجاعنشدن موضوع هستهای ایران به شورای امنیت و تصویب قطعنامهای تعدیل شده در شورای حکام آژانس که جنبه الزامی ندارد، آمریکا و اروپا بار دیگر به تحریمهای انتخابی یا به عبارتی یکجانبه روی آوردند.
در این چارچوب انگلیس تحریم نظام بانکی ایران را اعلام کرد ، آمریکا با طرح اتهام پولشویی سعی کرد صنایع پتروشیمی ایران را تحریم کند و فرانسه و کانادا تحریمهای بانکی و انرژی را اعلام کردند. بدینترتیب بار دیگر کلوپ غرب به تحریم انتخابی دست زد.
صرفنظر از اینکه چنین تحریمهایی مشکلاتی را میتواند در حوزههای مورد تحریم به همراه داشته باشد اما نکته قابل تأمل عدم همراهی جامعه جهانی با چنین رویکردی است. روسیه رسما وضع دور تازه تحریمها را غیرقابل قبول خوانده است و کشورهای عضو جنبش عدم تعهد نیز آن را سیاسی میدانند.
نکته دوم اینکه توسل به چنین تحریمهایی به صورت انتخابی و یکجانبه با مقررات بینالمللی ازجمله قطعنامه مجمع عمومی در زمینه حق توسعه ملتها مغایرت دارد. خصوصا اینکه اکثریت اعضای سازمان ملل متحد به جای تحریم بر ادامه مذاکره و دیپلماسی با ایران اصرار دارند و روی آوردن به چنین سیاستی را سبب پیچیدهترشدن فضای حاکم بر تعامل ایران با غرب میدانند.
سومین نکته اینکه توسل به این تحریمها به بهانه معرفی ایران به عنوان تهدید برضد صلح و امنیت جهانی صورت پذیرفته است.
اما آیا واقعا ایران تهدیدی علیه صلح و امنیت جهانی است؟ آمریکا و تروئیکای اروپا در حالی تلاش میکنند ایران را به عنوان تهدید علیه صلح و امنیت جهانی معرفی کنند که مواضع آنها بیشتر ادعایی است، اما همین چند روز پیش شبکههای تلویزیونی اعلام کردند آمریکا سلاح مافوق صوت جدیدی را آزمایش کرده است که 5 برابر سرعت صوت حرکت میکند و در عرض نیم ساعت هدفی را در فاصله 3700 کیلومتری منهدم میکند.
سؤال این است چرا ساخت چنین سلاحهایی که شبکههای تلویزیونی غربی آن را به عنوان خبر اول خود برمیگزینند تهدید برضد صلح و امنیت جهانی نیست اما تلاش یک کشور برای دستیابی به دانش و فناوری صلحآمیز هستهای میتواند تهدید علیه صلح و امنیت جهانی باشد. آیا چنین تلاشی که زیرنظر دوربینهای آژانس صورت میگیرد و مدیرکل آژانس بارها تایید کرده است که انحراف نداشته، میتواند صرفا با ادعایی بدون ارائه سند دستاویز تحریمهای انتخابی باشد؟