به گزارش مهر، آبان‌ماه سال‌جاری یکی از پربرکت‌ترین آبان‌های چند سال اخیر برای ایران زمین بود تا پس از سال‌ها خشکسالی جای جای کشورمان شاهد روزهای خوب بارانی و حتی برفی باشد.
این در حالی است که سرزمین ایران در شرایطی واقع شده که بیش از 90درصد آن را اقلیم خشک و نیمه‌خشک در برگرفته و به همین علت مدیریت صحیح منابع آبی می‌تواند این سرزمین را از گزند خشکسالی‌های پی‌در‌پی درامان نگه دارد.
در عین حال با پایان یافتن دومین ماه از سال آبی جاری و پس از وقوع چندین سال خشکسالی پیاپی در گستره ایران زمین، با فعالیت چشمگیر سامانه‌های باران‌زا چهره کشور به کلی دگرگون شده است.
آبان‌ماه با طعم خشکسالی و سیلاب!
بر اساس نتایج پایش و دیدبانی خشکسالی در پایگاه مدیریت خشکسالی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان بارش‌های قابل توجهی در مهرماه و به‌ویژه در آبان‌ماه سال‌جاری باعث افزایش بارش نسبت به میانگین درازمدت آن در بیشتر مناطق ایران در این بازه زمانی شده است.
در این بین از نکات قابل توجه ویژگی‌های بارشی طی این مدت آن است که در برخی مناطق تاکنون بارشی نازل نشده درصورتی که در برخی مناطق دیگر کشور بارش در حجم قابل ملاحظه‌ای بوده است. به عبارت دیگر در برخی نقاط کشور کماکان خشکسالی تهدید‌کننده و برخی مناطق دیگر با خطر سیلاب مواجه بوده‌اند.
حوادثی که غیرمترقبه نیست!
محمد درویش، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت کنونی بارندگی‌ها در کشور اظهار داشت: ما در سرزمینی خشک زندگی می‌کنیم که ویژگی چنین سرزمین‌هایی غیرقابل پیش‌بینی بودن آن است.
این کارشناس محیط‌زیست با اشاره به وضعیت اقلیمی ایران گفت: آنچه در ایران به‌عنوان حوادث غیرمترقبه اقلیمی از آن یاد می‌شود دقیقا ویژگی اصلی سرزمین ماست.
وی با بیان اینکه ممکن است در ایران یک سال ترسالی و یک‌سال خشکسالی داشته باشیم، ادامه داد: 24 سال قبل یعنی در سال 1364 زمانی که کسی از تغییرات اقلیمی صحبت نمی‌کرد در مهرماه برف بسیار سنگینی بارید و پدران ما به خوبی به یاد دارند که چنین اتفاقاتی هر چند سال یکبار در این سرزمین رخ می‌دهد و این بحث را نمی‌توان به تغییرات اقلیمی ربط داد.
صفت بارز اقلیم ایران خشکسالی است
درویش در پاسخ به این سؤال که نسبت بارندگی امسال با سال گذشته را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: نسبت به سال گذشته در برخی از نقاط کشور بارش خوبی داشته‌ایم و به‌عنوان مثال در تهران در 2ماه اول سال آبی جدید بارش‌ها تا 300درصد افزایش داشته است.
وی با بیان این مطلب که صفت بارز اقلیمی ایران خشکسالی است، گفت: آنچه در ایران به واسطه شرایط خاص اقلیمی غیرمترقبه یا خلاف نرمال است شرایط ترسالی است.
بارش‌ها در 71درصد مساحت کشور از آمار درازمدت پیشی گرفت
بر اساس تحقیقات به عمل آمده بررسی ویژگی‌های توزیع و حجم بارش نشان می‌دهد که نزولات جوی از ابتدای مهر تا پایان آبان‌ماه90 در 71درصد از مساحت کشور، از آمار درازمدت پیشی گرفته است و در 29درصد از مساحت کشور بارش دریافتی کمتر از میانگین درازمدت آن است. بر همین اساس در آبان‌ماه، ایران با 3 کلاس خشکسالی و 4 کلاس ترسالی مواجه بوده و خشکسالی بسیار شدید که حدود 17/8درصد از مساحت کشور را در برگرفته بیشترین مساحت را در بین کلاس‌های خشکسالی به خود اختصاص می‌دهد و از نظر موقعیت مکانی از کرانه‌های خلیج‌فارس آغاز شده و پس از در برگرفتن بخش‌های وسیعی از استان‌های فارس و کرمان و شهرستان‌های بافق و مروست در بخش جنوبی رباط پشت‌بادام خاتمه می‌یابد.
تحقیقات پایگاه مدیریت خشکسالی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان اینگونه نشان می‌دهد که خشکسالی متوسط با در برگرفتن مساحتی در حدود 7/4درصد از کشور به‌صورت نوار باریکی خشکسالی بسیار شدید را در برگرفته است و در آخر، خشکسالی خفیف کمترین درصد مساحت خشکسالی را شامل شده به‌طوری که کمتر از 4درصد از مساحت ایران در این طبقه جای گرفته و به صورت 2 نوار باریک که یکی از نیمه جنوب شرقی به طرف شمال شرقی و نوار دیگر از جنوب وجنوب‌غربی به سمت مرکز کشیده شده، ناحیه خشکسالی بسیار شدید و متوسط را به‌طور کامل دربرمی‌گیرد.
مناطقی که رنگ باران را ندیدند!
این در حالی است که بالاترین درصد خشکسالی مربوط به ایستگاه‌های سینوپتیک زابل، لار، رفسنجان، انار و حاجی‌آباد است که در این ایستگاه‌ها هیچ بارشی ثبت نشده است.
از سوی دیگر بالاترین درصد ترسالی در ایستگاه اقلید فارس با 642 درصد افزایش بارندگی نسبت به میانگین درازمدت به ثبت رسیده که طی این مدت بارندگی این ایستگاه نسبت به میانگین درازمدت 7/5 برابر افزایش داشته است.
