این نخستین سفر یک وزیر دفاع آمریکایی به لیبی است.از زمان ریاستجمهوری توماس جفرسون تا باراک اوباما همه دولتهای آمریکا در فکر یا در حال جنگ با لیبی بودند اما اکنون با سقوط نظام قذافی مقامهای واشنگتن در تلاش هستند تا روابط نزدیکتری با هشتمین تولیدکننده نفت جهان داشته باشند.
وزیر دفاع آمریکا پیش از آغاز این سفر در جمع خبرنگاران هدف از این سفر را ایجاد فرصتی برای بررسی موقعیت امنیتی لیبی از نزدیک و ادای احترام به مردم این کشور به خاطر تلاش آنها در سرنگونی معمر قذافی خواند. وی روز گذشته در سفر چند ساعته خود با عبدالرحیم الکیب، نخستوزیر دولت موقت و اسامه الجویلی، وزیر دفاع لیبی مذاکره و اعلام کرد که با وجود مشکلات پیش رو نسبت به آینده این کشور خوشبین است. دولت موقت لیبی در تلاش است که گروههای مسلح این کشور را متحد کند؛ گروههایی که برای سقوط رژیم قذافی تلاش کردند.
با وجود این، مقامهای دولت آمریکا نگرانی زیادی درباره موشکها وتسلیحات مفقود شده رژیم قذافی در جریان انقلاب مردم لیبی و درگیریهای این کشور دارند. کنترل تسلیحات به جا مانده از قذافی از جمله موشکهای مفقود شده زرادخانه قذافی از مهمترین موضوعات در دستور کار مذاکرات پانهتا در طرابلس است.
لغو تحریمها، ادامه توقیف داراییها
سفر وزیر دفاع آمریکا به لیبی مدت کوتاهی پس از آن صورت گرفت که شورای امنیت سازمان ملل متحد تحریمهای اعمال شده بر بانک مرکزی لیبی و بانکهای سرمایهگذاری خارجی این کشور را لغو کرد. دولت موقت لیبی که با مشکل نقدینگی دست و پنجه نرم میکند در هفتههای اخیر خواستار آزادشدن ۱۵۰میلیارد دلار از داراییهای مسدود شده لیبی در کشورهای دیگر شده بود تا دستمزد کارکنانش را پرداخت و هزینههای جاری را تأمین کند.
سازمان ملل، آمریکا و انگلیس پس از ناآرامیهای لیبی، رژیم قذافی را تحت تحریم قرار دادند و داراییهای این کشور را مسدود کردند. آمریکا هم پس از اقدام شورای امنیت بیشتر تحریمهای وضع شده علیه لیبی را لغو کرد. کاخ سفید در بیانیهای اعلام کرد که تمامی داراییهای دولت و بانک مرکزی لیبی به جز برخی استثناها آزاد شده است. وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرده است که این کشور ۳۰میلیارد دلار از داراییهای مسدود شده بانک مرکزی لیبی و بانک عربی لیبی را آزاد کرده است.
این در حالی است که به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس داراییهای دولت لیبی در آمریکا ۳۷میلیارد دلار تخمین زده میشود. انگلیس هم ۱۰میلیارد دلار از اموال مسدود شده لیبی را آزاد کرده است. ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس آزادی داراییهای لیبی را لحظه مهم دیگری در روندگذار در این کشور دانست. ناآرامیهای لیبی تقریباً تولید نفت این کشور را متوقف کرد و این وضعیت تا ماه سپتامبر ادامه داشت. لیبی هشتمین تولیدکننده نفت جهان به حساب میآید و مقامهای این کشور اعلام کردهاند امیدوار هستند که تولید نفت این کشور تا سال۲۰۱۲ به وضعیت عادی خود (6.1میلیون بشکه در روز) بازگردد.
در جریان جنگ ناتو علیه نظام قذافی فعالیت بخشی از بنادر و پالایشگاههای نفتی لیبی متوقف شد و لیبیاییها امیدوارند طی سال جدید میلادی صادرات نفتی خود را از سرگیرند. مقامات دولت موقت لیبی خواستار آزاد شدن همه داراییهای مسدود شده این کشور هستند. اما مقامات غربی میگویند که فعلا نمیتوان همه داراییها را آزاد کرد. پانهتا پیش از سفر به لیبی روز جمعه با مقامهای ترکیه در آنکارا دیدار و گفتوگو کرد. گفته میشود محور اصلی مذاکرات وی با مقامهای ترکیه افزایش فشارها بر دولت بشار اسد و بهبود روابط آنکارا با تلآویو بوده است. وزیر دفاع آمریکا هفته گذشته به عراق و افغانستان هم سفر کردهبود.