البته خلیج‌فارس امروزه در پرتو دخالت گسترده و مستقیم آمریکا در کشور عراق و همچنین وجود پایگاه‌های متعدد نظامی در کشورهای حاشیه جنوبی آن وضعیت شدیدا حاد و امنیتی پیدا کرده است و جزو مناطق حساس و نسبتا بحرانی جهان قلمداد می‌شود.در پی تحولات اخیر در رابطه با پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و مواضع تند مقامات غربی در این خصوص و تلاش‌های آنها برای تشدید تحریم‌ها علیه ایران از جمله تحریم صادرات نفت، مسئله حمله نظامی به ایران در صدر اخبار جهانی قرار گرفت و شدت این تهدیدها به حدی بود که مقامات چینی هم گفتند که درصورت حمله به ایران در مقابل آمریکا می‌ایستند؛ بنابراین مقامات ایران در واکنش به مجموعه تهدیدهای رو به افزایش اظهار داشتند که در صورت تحریم نفتی ایران تنگه‌هرمز را خواهند بست.
در این ارتباط دریادار سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد که کنترل و بستن تنگه‌هرمز به‌طور قطع در اختیار ایران است و وقتی ما کنترل صددرصدی در دریای عمان داریم طبیعی است که می‌توانیم تنگه‌هرمز را در اختیار بگیریم. در واکنش به این تهدید مقام نظامی ایران، سخنگویان وزارت خارجه آمریکا و پنتاگون واکنش نشان داده و تهدید کردند که در مقابل هرگونه تلاش ایران برای بستن تنگه‌هرمز سکوت نخواهند کرد.
واقعیت این است که جمهوری اسلامی ایران به لحاظ طبیعی حق بستن تنگه‌هرمز را درصورت حمله نظامی و یا تهدیدات و یا خطرات جدی اقتصادی نظیر تحریم صدور نفت دارد زیرا ایران ضمن احاطه کامل بر تنگه‌هرمز به جهت مجاورت آن با مرزهای ایران می‌تواند تهدید به بستن آن تنگه نماید اما اینکه آمریکایی‌ها اظهار کنند که ما برخورد و مقابله خواهیم کرد این ناشی از خوی سلطه طلبی آنها برای به رخ کشیدن قدرت نظامی‌شان است که البته مورد پذیرش ملت‌ها و دولت‌های مستقل جهان قرار نمی‌گیرد اگرچه معادلات قدرت و توانمندی‌های نظامی را در نوع مواجهه آمریکا با تحولات ایران نمی‌توان انکار کرد ولی واقعیت این است که ایران به لحاظ طبیعی اشراف و کنترل کامل بر تنگه‌هرمز دارد و این حق باید برایش به رسمیت شناخته شود که درصورت هرگونه ناامنی گسترده و یا تهدید نظامی این شریان حیاتی را مسدود کند. البته این تهدید ایران برای پیشگیری از وقوع یک فاجعه بزرگ نظامی است وگرنه، گرچه قادر بر بستن تنگه‌هرمز است ولی در طولانی مدت به نفع ایران هم نیست که این تنگه مسدود شود زیرا مهم‌ترین منابع در آمدی ایران درصورت جریان عادی عبور و مرور در تنگه‌هرمز تحقق می‌یابد.
* استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تربیت معلم تهران
