در جشنواره امسال که حضور جوانان پررنگتر از همیشه به چشم میآید، 51 گروه بیش از سال گذشته برای شرکت در جشنواره اعلام آمادگی کردهاند. در جشنواره 26 موسیقی فجر، فقط 130 گروه ثبت نام کرده بودند؛ هرچند درنهایت، تعداد گروههایی که میتوانند روی صحنه بروند و در قالب بزرگترین رویداد موسیقایی کشور، خود را نشان دهند، بسیار پایینتر از اینهاست که شاید بیش از هر چیز به این علت است که فضای موسیقی کشور نیز درست مثل دنیای تئاتر، با یک موضوع سمج و قدیمی درگیر است؛ کمبود سالن. در تهران تالار وحدت به تنهایی بار همه فعالیتها در حوزه تئاتر، موسیقی و حتی مراسم جدی فرهنگی مثل اختتامیهها و جشنها را به دوش میکشد و تعداد کمی از گروهها امکان حضور در این تالار را دارند. حالا البته به این تالار، چند سالن دیگر نظیر سالن همایشهای برج میلاد و تالار بزرگ کشور نیز اضافه شده است اما همه اینها در مجموع به هیچ وجه کفاف آنچه لازم است را نمیدهد.
در بیستوهفتمین جشنواره موسیقی فجر در بخش رقابتی کلاسیک ایرانی 49 گروه، در بخش رقابتی کلاسیک غیرایرانی 14 گروه و در بخش رقابتی آواز جمعی 70 گروه آثارشان را به دبیرخانه ارسال کردهاند. در بخش آهنگسازی این جشنواره در مجموع 102 اثر به دبیرخانه ارسال شده است که در بخش آهنگسازی کلاسیک غیرایرانی 40 اثر، پایاننامهها 23اثر و بخش موسیقی ایرانی با موضوع دستاوردهای انقلاب اسلامی 39 اثر از سراسر کشور برای شرکت در این جشنواره نامنویسی کردهاند.
البته همه این آمار تنها به گروههای داخلی مربوط میشود و هنوز اطلاعی از گروههای خارجی منتشر نشده است؛ همان نقطهای که پاشنه آشیل جشنواره موسیقی محسوب میشود. هر سال در بخش بینالملل جشنواره، تعداد گروههای خارجی و بهویژه اهمیت و شهرت این گروهها، آنچنان کممایه است که به سختی میتواند بار بینالمللی بودن را به دوش کشیده و در اندازههای یک جشنواره موسیقی جهانی محسوب شود. این در حالی است که تجربه نشان داده حتی ورود یک آهنگساز، نوازنده یا خواننده خارجی قابلقبول و کموبیش مطرح، بازار موسیقی و جشنواره را چنان داغ میکند که مشارکت چندین گروه ناشناس و گمنام داخلی و خارجی روی هم با آن قابل مقایسه نیست.
همین دو 3-2 سال پیش بود که خبر ورود یک گیتاریست مطرح سبک فلامنکو همه نظرها را بهخود جلب کرد و همین تازگیها بود که خبر ورود ریچارد کلایدرمن، نوازنده و آهنگساز شهیر پیانو که البته بیشتر در گروه موسیقیدانان عامهپسند قرار میگیرد، یک بار دیگر هیجان قابلتوجهی در فضای موسیقی ایجاد کرد و...؛ به عبارت بهتر، بهنظر میرسد فضای موسیقی کشور به رابطه و آشنایی با دنیای موسیقی کشورهای دیگر و جهان موسیقی غرب و شرق نیاز دارد. فعالان دنیای موسیقی کشور که بینشان بزرگان بسیاری به چشم میخورند علاقهمندند با آنچه در دنیا در حال وقوع است آشنا شوند و به دور از فضای موسیقی سخیف حاکم بر این روزهای دنیا، به تعریف روشنی از جایگاه و کار خود دست یابند و جشنواره موسیقی فجر شاید بهترین و مناسبترین فضا برای چنین اتفاقی است.
اما جشنواره موسیقی فجر هر دوره بیش از دورههای قبل به جشنوارهای جوانانه برای کشف استعدادها تبدیل میشود. حسن ریاحی، دبیر اجرایی جشنواره بیستوهفتم در این باره میگوید: همانطور که بارها اعلام کردهایم، تاکید و هدف اصلی برگزاری جشنواره موسیقی فجر امسال، بر حضور جوانان و میدان دادن به گروههایی است که فرصت عرضاندام در زمانهای مختلف سال را ندارند. به گفته ریاحی اتفاقا امسال از این نظر شرایط خوبی بر جشنواره حاکم خواهد بود و «استقبال گروهها بسیار عالی و بینظیر بوده است و این نشاندهنده انگیزه و حس رقابت گروههای جوان برای حضور در جشنواره ملیشان است.»
با این حال یک سؤال تکرارشونده درباره جشنواره، هر سال، از جمله امسال، حضور و مشارکت چهرهها و گروههای مطرح است. درواقع همه فعالان عرصه موسیقی کشور انتظار دارند حتی اگر از چهرهها و گروههای شناختهشده خارجی در جشنوارهای که صفت بینالمللی را یدک میکشد خبری نیست، دستکم گروهها و چهرههای داخلی مطرح در آن حضور یابند و از این طریق، جشنواره گرمتر و پررونقتر شود، ضمن اینکه حضور چهرهها به معنای استقبال بیشتر مردم و پرشدن همین سالنهای اندک و اجراهای کوچک است. با این حال بهنظر میرسد که از گروههای داخلی مطرح نیز خبر چندانی در جشنواره 27 نباشد. ریاحی هفته گذشته در این باره گفت: درخصوص حضور گروههای مطرح باید بگویم تا این زمان حضور ارکستر رودکی و ارکستر سمفونیک تهران و همچنین گروه رستاک در 2 سئانس قطعی شده است اما خبرهای کامل و قطعیتر طی هفتههای آینده اعلام خواهد شد. با همه اینها دبیر جشنواره بیستوهفتم معتقد است «جشنواره بیستوهفتم از بهترین جشنوارههای موسیقی فجر در سالهای اخیر خواهد بود».
این جشنواره 24 تا 30 بهمن در تهران و چند شهرستان برگزار میشود.