پس از گذشت حدود 45 سال از تاسیس انجمن اولیا و مربیان در آموزش و پرورش بسیاری از کارشناسان آموزشی بر این باورند که این انجمن از اهداف اولیه و اساسی خود منحرف شده و هم‌اکنون در مدارس دولتی عادی صرفاً به ابزاری برای تصویب دریافت پول اجباری از پدران و مادران دانش‌آموزان تبدیل شده است.از زمان حضور حاجی‌بابایی در وزارت آموزش و پرورش همواره بر یک نکته تاکید شده است؛ اولیای مدارس برای دریافت پول تنها باید تا تشکیل انجمن‌های اولیا و مربیان صبر کنند و پس از تصویب انجمن نسبت به دریافت پول یا به گفته مسئولان «کمک‌های مردمی» یا «همیاری» اقدام کنند.
رطب خورده و منع رطب
تنزل جایگاه انجمن‌های اولیا و مربیان به ابزاری برای دریافت پول اجباری از خانواده‌ها موضوعی است که معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی نیز به‌طور تلویحی به آن اذعان دارد.فرشته حشمتیان در این باره به یکی از خبرگزاری‌ها گفت: «انجمن اولیا و مربیان مدرسه حق تصویب دریافت اجباری پول را ندارد.»وی درباره انتقادهای وارده به تغییر کارکرد انجمن اولیا و مربیان مدارس به طرف برنامه‌های مالی اظهار کرد: انجمن اولیا و مربیان ترکیبی است که به نمایندگی از همه اولیای دانش‌آموزان مدرسه در تصمیم‌گیری‌های آموزشی، پرورشی و مالی مدرسه حق دخالت دارد.
گرفتن پول اجباری با پیشنهاد مدیر
رئیس سازمان مدارس غیردولتی که نوع کارش سنخیتی با مدارس دولتی عادی ندارد برای توجیه دریافت اجباری پول در مدارس دولتی تاکید کرد: انجمن به هیچ عنوان حق تصویب این موضوع را ندارد که از اولیای دانش‌آموزان به اجبار مبالغی گرفته شود؛ مگر به پیشنهاد مدیر مدرسه که آن نیز باید در راستای تکریم دانش‌آموزان و ارتقای مشارکت خانواده‌ها باشد.از اظهارات معاون وزیر آموزش و پرورش چنین استنباط می‌شود که گرفتن پول اجباری در مدارس دولتی با پیشنهاد مدیر مدرسه مجاز است و چون آموزش و پرورش سرانه ناچیزی به حساب مدارس واریز کرده پس مدیران مدارس می‌توانند برای گردش چرخ مدارس از طریق انجمن اولیا و مربیان از خانواده دانش‌آموزان پول اجباری دریافت کنند.
البته حشمتیان این توضیح را داده که «طی‌کردن این روال هم دلیل نمی‌شود که اگر ولی دانش‌آموز توان پرداخت مبلغی را نداشت، در این مسئله اجباری وجود داشته باشد.»با توجه به توضیحات معاون وزیر این پرسش مطرح می‌شود؛ وقتی دریافت اجباری پول با درخواست مدیر مدرسه و تصویب انجمن اولیا و مربیان مجاز است چگونه «اجباری» وجود ندارد؟
150 میلیارد تومان سرانه 12 میلیون دانش‌آموز
با وجود اعلام واریز مبلغ 150 میلیارد تومان سرانه بیش از 12 میلیون دانش‌آموز به حساب مدارس دولتی عادی، اما مشکل هزینه در این مدارس حل نشده و مدیران مدارس سعی می‌کنند به شیوه‌های مختلف هزینه مدارس را با کمک‌گرفتن از مردم تأمین کنند ولی مردم هم توان پرداخت وجه درخواستی را ندارند.با توجه به مشکلات مالی مدارس است که اخیرا وزیر آموزش و پرورش به مدیران مدارس دولتی توصیه کرده تا صدور بخشنامه تخفیف 50درصدی مربوط به پرداخت قبوض آب، برق، تلفن و گاز صبر کنند.این توصیه صحت اظهارات یکی از مدیران مدارس تهران است که چندی پیش به همشهری گفته بود: «سرانه‌ای به حساب مدارس دولتی واریز نمی‌شود، اگر هم واریز شود آنقدر ناچیز است که هزینه یک ماه مدرسه را نیز تامین نمی‌کند.»
وزارتخانه به جای مدارس تصمیم می‌گیرد
اوایل امسال بود که وزیر آموزش و پرورش در گفت‌وگوی اختصاصی با همشهری اعلام کرد: «مدرسه در پول خلاصه نمی‌شود و ما باید کمک کنیم، البته من اقرار می‌کنم که باید توجه ویژه‌ای از نظر سرانه به مدارس دولتی داشته باشیم.»وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به همشهری مبنی بر اینکه چه برنامه‌ای برای سرانه مدارس دارید؟ تصریح کرد: «باید به سمتی حرکت کنیم که وقتی بودجه‌ای مانند سرانه پرورشی یا ورزشی به مدارس اختصاص می‌یابد مستقیما به حساب مدارس واریز شود. اگر همه کارها براساس مدرسه تعریف شود، اعتبار مدارس افزایش می‌یابد و درواقع مدرسه‌محوری مدنظر ماست، همه چیز باید در مدرسه تعریف شود و نباید بودجه مدارس در وزارتخانه هزینه شود.» حاجی‌بابایی گفت: «اکنون ما در وزارتخانه به جای مدرسه همایش و اردو برگزار می‌کنیم و همه پول‌ها را در سطح وزارتخانه و اداره کل تعریف و هزینه می‌کنیم و مدارس تنها از راه دور نظاره‌گر ما هستند.»
ضرورت توجه به کارکردهای انجمن
اکنون به‌دلیل وجود مشکلات متعدد آموزشی و تربیتی پیوند اولیا و مربیان بیش از هر زمان دیگری لازم است و تنها این دو نهاد هستند که می‌توانند با حرکت مکمل و روشن در تربیت بهتر فرزندان این مرز و بوم نقش ایفا کنند.
