اظهارنظرهای متفاوت درباره پیشنهاد کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس ایران مبنی بر انتخاب مستقیم شهرداران توسط مردم، در روزهای اخیر افزایش یافته است. بررسی این اظهارنظرها نشان می‌دهد موافقان و مخالفان این موضوع در میان همه طیف‌های سیاسی کشور وجود دارند.
چنانچه مجلس و شورای نگهبان پیشنهاد مذکور را تصویب کنند، شهرداران همزمان با انتخابات شوراها مستقیماً توسط مردم انتخاب می‌شوند. انتظار می‌رود به این ترتیب موقعیت شهرداران مستحکم‌تر شود، اما عده‌ای عقیده دارند این امر باعث تضعیف جایگاه شوراها خواهد شد.
سید محمدرضا میرتاج‌الدینی عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس و علی تاجرنیا عضو جبهه مشارکت ایران اسلامی از شمار منتقدان طرح انتخاب مستقیم شهرداران هستند. میرتاج‌الدینی به خبرگزاری مهر گفته است: اولین تأثیر انتخاب شهردار توسط مردم تضعیف شورای شهر خواهد بود. تاجرنیا نیز در گفتگو با خبرگزاری کار ایران انتخابی شدن شهردار‌ها را به نفع تقویت نهاد شوراها ندانسته است.
تاجرنیا عقیده دارد از آنجا که هنوز بخشی از اختیارات اداره شهرها به شوراها واگذار نشده است، انتخابی شدن شهردار امکان دخالت دولت را در اختلافات بین شورا و شهردار افزایش می‌دهد و به اختیارات هردو آسیب می‌زند.
در این حال میرتاج‌الدینی از زاویه‌ای کاملاً متفاوت با موضوع مخالف است. او وعده می‌دهد به زودی پیشنهادی تقدیم مجلس خواهد کرد که بر اساس آن دولت گزینه‌ای برای تصدی شهرداری در هر شهر به شورا معرفی کند و شورا به او رأی دهد. او عقیده دارد انتخاب مستقیم شهردار موضوع را سیاسی می‌کند و در آن صورت آنچه ضرر می‌بیند عمران و آبادانی شهرها است.
سعید ابوطالب نماینده اصولگرای دیگر مجلس نیز درباره سیاسی شدن انتخابات شهرداری‌ها نگران است، اما او بر خلاف میرتاج‌الدینی نسبت به انتخاب مستقیم شهردار توسط مردم نظر موافق دارد. به گفته او این امر احساس مسئولیت بیشتری در شهرداران به وجود می‌آورد و امکان خدمت‌رسانی بهتر را فراهم می‌کند.
ابوطالب به ایسنا گفته است: نمایندگان مجلس از نقاط مختلف کشور معتقدند شوراها عملکردی موفق نداشته‌اند و انتخاب مستقیم شهردار توسط مردم می‌تواند شوراها را به ایفای نقشی نظارتی سوق دهد.
ضرورت تقویت نقش نظارتی شوراها در اظهارنظر عبدالواحد موسوی لاری وزیر سابق کشور نیز دیده می‌شود. به گزارش ایلنا وزیرکشور دولت اصلاحات طرح انتخاب مستقیم شهرداران را به شرط محدود نشدن اختیارات شوراها گامی به جلو در پررنگ کردن نقش مردم در اداره امور کشور می‌داند.
او گفته است: شوراهای اسلامی شهر و روستا باید بتوانند شهردار انتخابی توسط مردم را به رعایت چارچوب بودجه سالانه مقید کنند و حق نظارت و بازخواست را از او داشته باشند.
این حق به گفته کاظم جلالی مخبر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در پیشنهاد کمیسیون لحاظ شده است. او روز چهارشنبه گذشته در جمع خبرنگاران پارلمانی گفت: در صورت تصویب نهایی این پیشنهاد، شوراهای اسلامی شهر مانند قبل از حق استیضاح و عزل شهرداران برخوردار خواهند بود.
اما عده‌ای نگرانند در این صورت تنش میان نهاد شورا و شهرداران افزایش یابد و روند امور شهرها را مختل کند.
حمیدرضا حاجی‌بابایی، نماینده اصولگرا و عضو هیأت رئیسه مجلس با ابراز اطمینان از اینکه این طرح در مجلس به تصویب نخواهد رسید به خبرگزاری موج گفته است: با توجه به اینکه در این پیشنهاد حق استیضاح شهرداران به شوراهای اسلامی شهرها داده شده، در صورت تصویب نهایی طرح هر ماه شاهد عزل ده‌ها شهردار و در پی آن برگزاری انتخابات تازه برای تعیین شهرداران جدید خواهیم بود.
محمد قمی عضو فراکسیون اقلیت نیز در این نگرانی با نماینده جناح رقیب همراه است. او در گفتگو با ایسنا هشدار می‌دهد: اگر مردم شهرداران را انتخاب کنند ممکن است نظرات اعضای شورا که تعدادشان زیاد است با شهرداران نخواند و نتوانند با هم کار کنند و مشکلاتی ایجاد شود.
اما ایرج ندیمی عضو دیگر فراکسیون اقلیت عقیده دارد انتخاب مستقیم شهرداران از تغییر مداوم آنها جلوگیری می‌کند. او به ایسنا گفته است دوره کاری شهرداران باید مشخص شود تا پس از چند ماه شاهد تغییر آنها نباشیم. به گفته او شائبه دخالت شوراها در امور اجرایی باید به حداقل برسد و وظایف آنها به سیاست‌گذاری محدود باشد.
رضا طلایی‌نیک سخنگوی فراکسیون وفاق مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرده است این کمیسیون با انتخاب مستقیم شهرداران توسط مردم موافق است. به گفته وی این کار عوارض عدم انسجام درون شوراها را کاهش می‌دهد.
در این حال مجموعه گفتگوهای خبرگزاری ایسنا با اعضای شورای اسلامی شهر تهران نشان می‌دهد آنها در شرایط فعلی با این طرح موافق نیستند.
به این ترتیب به نظر می‌رسد اظهارنظرهای گوناگون درباره پیشنهاد انتخاب مستقیم شهرداران توسط مردم در روزهای آینده ادامه یابد، اما سرنوشت نهایی این طرح را نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای نگهبان مشخص خواهند کرد.
