اما در سال‌جاری شهرداری تهران گام‌های جدی‌تری جهت توسعه دولت الکترونیک با رویکرد محله محوری برداشته است. یکی از کارهایی که شهرداری در این زمینه انجام داده است تأسیس خانه‌های آیتی در قالب سراهای محله است. از دیگر اقدامات شهرداری تهران که شاید بتوان آن را حتی مهم‌ترین اقدام در سال‌جاری نیز دانست ایجاد شبکه‌های اجتماعی مجازی شهری است. دست آخر نیز کارهای مهمی در زمینه ایجاد کتابخانه حجدید الکترونیک شهرداری تهران در حال انجام است. کاربران خواهند توانست در آینده‌ای نزدیک از طریق این کتابخانه به کل کتاب‌های کتابخانه‌های موجود در محلات تهران دسترسی داشته باشند. به منظور آگاهی از جزئیات این اقدامات انجام گرفته با مهندس مسعود سیرتی، معاون فناوری اطلاعات معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفتوگو کرده‌ایم. مشروح این گفتوگو در پی می‌آید.
- درباره خانه‌های آیتی و هدف از احداث این خانه‌ها و اینکه آیا این دفاتر به صورت محله‌محور هستند قدری توضیح دهید؟
شهر تهران دارای 374محله است، بنابراین باید به همین تعداد خانه آیتی (IT-House) داشته باشیم. در کنار خانه‌های آیتی از 7سامانه نیمرخ محله، پژوهشگر‌محله، هم‌اندیشی محله، تهران تیوب، گردشگر مجازی و خبرمکانی نیز رونمایی کرده و از این 7شبکه اجتماعی به‌عنوان سامانه مدیریت محله نام برده‌ایم. اما هدف از ایجاد خانه‌های آیتی که همان خانه‌های فناوری اطلاعات هستند، ایجاد یک شبکه الکترونیک بین محله‌ها با رویکرد محله‌محوری بوده است. هدف شهرداری تهران از این کار آغاز روند واگذاری امور به مردم بوده است؛ بر این اساس مردم خود تصمیم‌گیرنده خواهند بود. به‌عنوان مثال کاربران تهرانی می‌توانند پس از ورود به این سامانه مشکلات محله یا اطلاعات محله را وارد این سامانه کنند یا در پورتال، پیشنهاد یا راهکار ارائه دهند که این پیشنهادها در نهایت در واحدهای ستادی معاونت شهرداری منطقه بررسی می‌شود و درصورت تصویب تأمین اعتبار می‌شود و توسط خود افراد منطقه این پیشنهاد اجرایی شده یا مشکل پیش‌آمده برطرف می‌شود. هدف از ایجاد خانه‌های آیتی این بوده است که آموزش‌های اولیه به ساکنان محله‌ها داده و فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در محله‌ها نیز به شهروندان شناسانده شود و شهروندان بتوانند بهتر با محله خود آشنا شوند و قابلیت‌های خود را بروز دهند و خودشان برای محله‌شان کار کنند. این خانه‌های آیتی در قالب سرای محله فعالیت می‌کنند.
- این به آن معناست که در سرای محله فضایی نیز به خانه آیتی اختصاص داده شده است؟
بله، در حال حاضر ما در سراهای محله، 13خانه داریم؛ خانه‌های سلامت، خانه فرهنگ، خانه قرآن، خانه تصنیف، خانه ورزش و غیره. یکی از این خانه‌ها نیز خانه فناوری اطلاعات است. در واقع فعالیت‌های مربوط به فناوری اطلاعات هر محله در این خانه انجام می‌گیرد. در ازای محله‌های تهران نیز 374مدیر فناوری اطلاعات داریم. از طریق فراخوان، یک نفر را به‌عنوان مدیر آیتی هر منطقه انتخاب کرده‌ایم. به‌عنوان مثال مدیر آیتی محله چیذر، مدیر آیتی محله دروس، مدیر آیتی محله ونک، مدیر آیتی محله خانی‌آباد و غیره. برای این مدیران دسترسی ایجاد کرده‌ایم. در همین راستا نیز 374ساب پورتال(Sub-Portal) تعریف شده است. هر کدام از این مدیران آیتی آموزش‌های لازم را دیده‌اند و همایشی نیز در این زمینه برگزار شده است. در روز 17اسفند هم جشنواره مسابقه ساب پورتال‌های محله‌ها برگزار می‌شود. در این جشنواره به برترین مدیران آیتی در 7آیتمی که هیأت داوری مشخص کرده است- در واقع به نفرات اول تا سوم- جایزه اهدا می‌شود. خانه آیتی در واقع سایتی دارد که همان ساب پورتال محسوب می‌شود. در این سایت اخبار مرتبط با محله، کارهایی که توسط مدیران آیتی انجام شده و پروژه‌هایی که در دست اجراست، آدرس مکان‌های مساجد، دفاتر خدمات الکترونیک و مراکز ورزشی دسته‌بندی شده و همه اعضای محله می‌توانند اطلاعات خود را در این ساب پورتال وارد کنند. هدف از ایجاد این ساب پورتال‌ها فراهم کردن اطلاعات درباره محله‌ها برای شهروندان است.
- زمانی که درباره ساب پورتال صحبت می‌کنید در واقع منظورتان همان زیرمجموعه پورتال است؟
بله. اکنون در شهرداری تهران سایتی داریم که پورتال اینترانتی محسوب می‌شود. پورتال اینترنتی شهرداری، Tehran.ir است. یک سایت هم درباره تلفن همراه داریم با نام mobile.tehran.ir که خدمات موبایلی یا پرداخت عوارض در این سایت ارائه می‌شود. دامین(Domain mytehran.ir) برای پورتال محله‌ها تعریف شده است. کاربران محلات یا خانه‌های آیتی محلات نیز می‌توانند سایت‌های زیرمجموعه برای خود تعریف کنند، به‌عنوان مثال chizar.mytehran.ir؛ یعنی یک دامین برای محله‌ها اختصاص دادیم و دیگر نیازی نیست هر محله یک دامین مستقل به نام خود ثبت کند. زیرساخت و دامین و فضا (Hosting) از شهرداری تأمین شده است، اما دسترسی‌ها به‌طور کامل در حیطه محلات است، در واقع Admin در اختیار مدیران آیتی و اعضای سرای محله‌هاست و خود اطلاعات را به صورت مستقل بارگذاری می‌کنند.
- قدری نیز درباره 7شبکه اجتماعی که توسط شهرداری تهران راه‌اندازی شده‌اند برایمان بگویید.
شبکه‌های اجتماعی شهرداری تهران همانگونه که گفتم نیمرخ محله، پژوهشگر محله، هم‌اندیشی محله، گردشگری محله، تهران تیوب و خبرمکانی هستند. در شبکه اول، یعنی نیمرخ محله، شهروندان هر محله اطلاعات اولیه درباره هر محله و مشکلات محله خود را وارد می‌کنند. پژوهشگر‌محله این اطلاعات را بررسی می‌کند و به قسمت هم‌اندیشی محله ارجاع می‌دهد. در این قسمت نخبگان محلی یا ریش‌سفیدان با برگزاری یک نشست راهکارها را به منظور حل مشکلات محله شناسایی می‌کنند و آن را وارد سیستم می‌کنند و در اختیار شهرداری منطقه قرار می‌دهند. مدیران ارشد شهرداری مناطق نیز مشکلات خدماتی محله‌ها را بررسی کرده و نسبت به برطرف کردن این مشکلات در جلسات خود تصمیم می‌گیرند و تأمین اعتبار می‌کنند؛ حال این مشکلات یا توسط شهروندان ساکن محله حل می‌شود یا شهرداری‌های مناطق آن را شناسایی کرده و خود نسبت به حل آن اقدام می‌کنند. بدین‌ترتیب می‌توان گفت که این سه سامانه با یکدیگر مرتبط هستند.
- سامانه تهران تیوب چیست؟
این سامانه همانطور که از اسمش نیز پیداست سامانه‌ای است همانند یوتیوب؛ در واقع شهروندان هر محله می‌توانند با استفاده از این سامانه فیلم‌های مربوط به موضوعاتی نظیر سلامت، عقیدتی، ورزشی و موضوعات مختلف مناسبتی را دسته‌بندی کرده و بارگذاری کنند و در اختیار سایر شهروندان قرار دهند.
- تفاوت دانشنامه محلات با ویکی‌پدیا چیست؟
دانشنامه محلات نیز سامانه‌ای است همانند ویکی‌پدیا اما با این تفاوت که این سامانه به صورت دولایه طراحی شده است. در ویکی‌پدیا اگر شما اطلاعات را وارد کنید درست یا غلط بارگذاری می‌شود. ممکن است فردی درباره مکان یا شخصیتی اطلاعاتی در ویکی‌پدیا وارد کرده باشد که درست نباشند و به صورت ناصحیح در اینترنت انتشار یابد، اما دانشنامه محلات به صورت دولایه تعریف شده تا امکان ویرایش مطالب و اطلاعات انتشار‌یافته در آن میسر شود؛ یعنی اطلاعات وارده درباره مکان‌ها و شخصیت‌ها مورد بررسی قرارمی‌گیرد و درصورت صحت وارد سایت می‌شود و در غیر این صورت پس از تصحیح بارگذاری می‌شود.
- یعنی کار ویرایش به یک سری از افراد سپرده می‌شود؟
بله. در لایه دوم افرادی وجود دارند که مانند ویراستاران تحریریه یک روزنامه به ویرایش این اطلاعات می‌پردازند. کل بحث شبکه‌های اجتماعی شهرداری، بحث اشتراک داده‌هاست. همانگونه که شهردار تهران نیز به آن اشاره کرده است، در بحث فناوری، ما اشتراک داده‌ها و دسترسی سریع به داده‌ها را داریم. هدف از راه‌اندازی خانه‌های آیتی و شبکه‌های اجتماعی درواقع دسترسی سریع مردم به اطلاعات است.
- گردشگر مجازی شاید یکی از جالب‌ترین این شبکه‌ها باشد.
بله. گردشگر مجازی که شاید روزی 2هزار یا بیشتر بازدید‌کننده داشته باشد، هم دارای تصاویر سه‌بعدی، گیگاپیکسلی، پانوراما، تصاویر مکان‌های مذهبی و ورزشی است. به‌عنوان مثال یک کاربر می‌تواند به‌طور مجازی امامزاده صالح را با استفاده از تصاویر سه‌بعدی زیارت کند.
- مانند همان قابلیتی که برای زیارت حرم مطهر امام رضا(ع) ایجاد شده است؟
بله. اما این قابلیت در گردشگر مجازی به صورت کامل‌تر ارائه شده است. در حال حاضر ما در حال بارگذاری تصاویر مراکز مذهبی، فرهنگی، ورزشی و تاریخی کل محلات مناطق 22گانه شهرداری تهران با کمک تعدادی از عکاسان حرفه‌ای هستیم؛ حتی تصاویری از مناطقی که در نواحی کوهستانی گرفته شده‌اند را به نام همان مناطق در شبکه گردشگر مجازی بارگذاری می‌کنیم.
- شبکه خبر مکانی چیست؟
این شبکه مربوط به نقشه GIS یا اطلاعات جغرافیایی است.
- آیا این شبکه مانند گوگل ارت است؟
بله. کاربر یا مدیر آیتی اطلاعات خود درباره اماکن یا پروژه‌های عمرانی در حال اجرا را بارگذاری می‌کند و این اطلاعات در آن نقشه ثبت می‌شود. به این فرایند خبرمکانی گفته می‌شود؛ به این معنا که از روی نقشه می‌توانیم متوجه شویم که در هر مکان چه خبری در حال رخ دادن است. کاربران با کلیک روی هر نقطه این نقشه از آخرین وضعیت این نقطه مطلع می‌شوند. فرض کنید در منطقه19، یک فرهنگسرا در حال افتتاح است، اطلاعات مربوط به تاریخ افتتاح این فرهنگسرا توسط مدیر آیتی در شبکه خبر مکانی بارگذاری می‌شود و شهروندان تهرانی با کلیک کردن روی محل احداث فرهنگسرا متوجه می‌شوند که در فلان تاریخ این فرهنگسرا افتتاح می‌شود.
- پس شبکه خبرمکانی با گوگل ارت تفاوت‌هایی هم دارد؟
بله. یکی از تفاوت‌های این شبکه با گوگل ارت در این است که این نقشه دارای بعد خبری است، به همین دلیل نیز آن را خبرمکانی نام گذاشته‌اند. در سال آینده نیز باکسی در این شبکه ایجاد خواهد شد که با کلیک روی آن لینک‌های مرتبط با بیمارستان‌ها، مراکز مذهبی، مساجد، ورزشگاه‌ها و غیره در هر محله و منطقه باز می‌شود. به‌عنوان مثال با کلیک روی عنوان بیمارستان پارسیان اطلاعات جزئی‌تری نیز درباره امکانات آن و نزدیک‌ترین مراکز مذهبی، فرهنگی و ورزشی به آن با آدرس کامل ارائه می‌شود. اطلاعات مکانی توسط سازمان فناوری شهرداری گردآوری شده و در حال کار روی آن هستند و ان‌شاالله اوایل سال آینده نیز این باکس به بهره برداری می‌رسد.
- از کتابخانه‌های دیجیتال و الکترونیک شهرداری چه خبر؟
در حال حاضر کارهای خوبی در این زمینه انجام گرفته و دارای یک کتابخانه دیجیتال و یک کتابخانه الکترونیک (e-book library) هستیم و در حال افزودن تمام کتابخانه‌های محلات به آن هستیم. در فاز اول 154کتابخانه محلات تهران را به یکدیگر متصل کرده‌ایم. نرم‌افزار کتابخانه الکترونیک بارگذاری و نصب شده است و در حال حاضر در مرحله آموزش و تبدیل اطلاعات (Converting information) هستیم. پس از آن نیز دسته‌بندی کتاب‌‌‌ها انجام خواهد شد. این کتابخانه الکترونیک که از تجمیع کل کتابخانه‌های محلات دایر خواهد شد تا 2ماه دیگر به بهره‌برداری می‌رسد.
