مروری بر آگهی‌های مندرج در روزنامه‌های مختلف بیانگر ارائه این خدمات با نرخ‌های متفاوت زیر پوشش اتحادیه‌های صنفی ذی‌ربط یا خارج از این چارچوب است.افزایش تقاضا برای برخی خدمات مانند شست‌وشوی فرش، موکت، مبلمان، کف‌سابی، رنگ و نقاشی، نظافت منازل، کفشویی، اثاث‌کشی، سمپاشی و... در روزهای پایانی سال و نبود نظارت بر کم و کیف و قیمت ارائه اینگونه خدمات، موجب شده تا بسیاری از متقاضیان دریافت اینگونه خدمات به‌دلیل نداشتن اطلاع کافی با زیان مواجه شوند. در برخی از انواع این خدمات به‌رغم وجود برخی انجمن‌ها و اتحادیه‌های صنفی، ضعف نظارت، زمینه زیان مصرف‌کنندگان و پرداخت هزینه‌هایی به مراتب بیشتر از نرخ‌های مصوب را فراهم کرده است اما در مواردی که تشکل‌های صنفی مرتبط با ارائه اینگونه خدمات وجود ندارد شرایط به مراتب بدتر است و کیفیت و قیمت اینگونه خدمات برای مشتریان دردسر ساز شده است. نرخ‌های افزایش‌یافته ارائه اینگونه خدمات حاوی نکات دیگری است.
نظافت منازل
نخستین اصل در سنت دیرینه خانه‌تکانی شب عید، پاکیزه‌تر‌شدن هر چه بیشتر محل زندگی برای استقبال از بهار است؛ سنتی که هنوز هم در روستاها و شهرهای کم جمعیت توسط اعضای خانواده و با مشارکت انجام می‌شود اما گسترش زندگی شهرنشینی موجب شده تا این سنت دیرینه در شهرهای بزرگ و مناطق پرجمعیت زمینه شکل‌گیری شغل نظافت در منازل را فراهم سازد، به نحوی که اکنون شست و شو و نظافت منازل هزینه‌های گزافی را به شهرنشینان تحمیل کرده و از سوی دیگر کم و کیف ارائه اینگونه خدمات نارضایتی شهروندان را موجب شده است.نظافت منازل از جمله مشاغلی است که به‌رغم داشتن نرخ مصوب اتحادیه در عمل هزینه‌های مازادی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کند، به نحوی که شرکت‌های ارائه‌کننده اینگونه خدمات از طریق درج آگهی در جراید نرخ‌های متفاوتی را به مشتریان اعلام کرده اما در عمل اینگونه خدمات را با کیفیت پایین و قیمت‌های بالاتری به مشتریان ارائه می‌کنند. گرچه بنابر نرخ مصوب اتحادیه، به‌کارگیری کارگران برای شست‌وشوی منازل نسبت به سال گذشته از رشد نسبی برخوردار بوده اما افزایش تقاضا برای دریافت اینگونه خدمات زمینه افزایش غیرقانونی قیمت‌ها را فراهم کرده است.
نرخ شست‌وشوی منازل برای به‌کارگیری کارگر آقا، روزانه به مدت 8ساعت که سال گذشته 20هزار تومان بود اکنون به 25هزار تومان افزایش یافته و نرخ این خدمات برای استفاده از کارگر خانم نیز از 25 به 30هزار تومان رسیده است، همچنین برای استفاده بیش از 8ساعت به ازای هر ساعت اضافه کار 3هزار و 500تومان از مشتریان دریافت می‌شود. گرچه برخی شرکت‌های خدماتی در آگهی‌های تبلیغاتی خود این نرخ‌ها را به ترتیب 22هزار و 25هزار تومان اعلام می‌کنند اما در عمل قیمت استفاده از کارگر آقا برای 8 ساعت کار حداقل 30هزار و برای کارگر خانم 40هزار تومان است. نرخ ارائه اینگونه خدمات وقتی دو‌چندان می‌شود که کار نظافت منازل در 8ساعت به اتمام نرسیده و مشمول تبصره اضافه کار شود. در این شرایط نرخ ارائه خدمات بدون داشتن هیچ‌گونه توجیهی افزایش چند درصدی یافته و مشتری ناچار به پرداخت آن برای اتمام کار است. گرچه شرکت‌های خدماتی تماس با مشتری پس از انجام نظافت را از جمله ابزارهای تأمین رضایت مردم قلمداد می‌کنند اما به‌نظر می‌رسد در عمل نظارت اتحادیه‌های ذی‌ربط بر قیمت و کیفیت و نحوه ارائه اینگونه خدمات بسیار ضعیف بوده و زیان بیش از پیش مشتریان را فراهم کرده است.
خشکشویی مبل، موکت و رش
خشکشویی مبل، موکت و فرش از دیگر خدماتی است که در ایام پایانی سال با تقاضای بیشتری مواجه می‌شود. این خدمات که از جمله خدمات شرکت‌ها در منازل محسوب می‌شود نیز فاقد اتحادیه صنفی و هرگونه نظارتی است و مشتریان، اینگونه خدمات را با کیفیت و قیمت‌های متفاوتی دریافت می‌کنند، به نحوی که نرخ خشکشویی مبل استیل هر نفر 4هزار و500تومان، مبل راحتی هر نفر 4هزار تومان و ناهارخوری هر نفر هزار و 200تومان است اما برخی شرکت‌های خدماتی نرخ 40هزار تومان برای شست‌وشوی یک دست کامل مبل استیل 8 نفره و 30هزار تومان برای مبل راحتی 8 نفره را دریافت می‌کنند.خشکشویی موکت نیز بنابر ساده یا پرزدار بودن آن نرخ‌های متفاوتی دارد و شرکت‌های خدماتی خشکشویی هر مترمربع موکت را به نرخ 800 تا 2هزار تومان انجام می‌دهند. همچنین خشکشویی فرش ماشینی هر مترمربع هزار و 200تومان و فرش‌های دستباف تبریز و کاشان 2هزار و 500تومان است.
قالیشویی
شست‌وشوی قالی از دیگر مشاغلی است که در روزهای پایانی سال با افزایش تقاضا مواجه می‌شود. این صنف که زیر نظر اتحادیه قالیشویان به فعالیت می‌پردازد ملزم به ارائه خدمات مرتبط با نرخ مصوب این اتحادیه است. با وجود این اکنون تعداد قابل توجهی از شرکت‌های فعال در این زمینه خارج از ضوابط و چارچوب‌های اتحادیه به فعالیت پرداخته و هیچ نظارتی بر فعالیت این شرکت‌ها نیست. افزایش تقاضا و مشکلات ناشی از افزایش قیمت مواد اولیه از جمله مشکلاتی است که این صنف با آنها دست و پنجه نرم می‌کند. گرچه نرخ شست‌وشوی انواع قالی از 3ماه پیش افزایش 15درصدی مصوب را شاهد بوده اما فعالان این صنف از ارائه درخواست افزایش 40 تا 50درصدی نرخ خدمات خود به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران و بررسی این درخواست در سال آینده خبر می‌دهند.
رئیس انجمن صنفی قالیشویان با اشاره به نرخ مصوب شست‌وشوی قالی به همشهری گفت: نرخ خدمات این صنف نسبت به سال گذشته افزایش چندانی نداشته و اکنون نرخ شست‌وشوی هر مترمربع فرش ماشینی هزار و 800تومان، فرش دستباف معمولی 2هزار و 500تومان، فرش دستباف اعلا2هزار و 800تومان و نرخ شست‌وشوی هر مترمربع فرش گل ابریشم 5هزار و 200تومان است، همچنین نرخ شست‌وشوی فرش‌های گرانبها و عتیقه از طریق توافق با مشتری تعیین می‌شود. به گفته قاسم میرزایی نرخ شست‌وشوی هر مترمربع موکت ساده 800 و موکت‌پرزدار هزار تومان است. وی افزود: نرخ مصوب کرایه ایاب و ذهاب برای شست‌وشوی انواع قالی و موکت نیز 6هزار تومان تعیین شده است.وی با انتقاد از افزایش بی‌رویه قیمت مواد اولیه شست‌وشوی فرش مانند کلر، پودر شوینده و... تصریح کرد: به‌رغم افزایش چندین درصدی قیمت این فراورده‌ها، برای رعایت حال مشتریان در شب عید از افزایش بیشتر قیمت‌ها خودداری کرده‌ایم اما درخواست افزایش 40 تا 50درصدی قیمت‌ها را ارائه کرده‌ایم که قول بررسی آن در سال آینده را داده‌اند.میرزایی با گلایه از فعالیت شرکت‌های قالیشویی غیر مجاز افزود: مردم برای شست‌وشوی فرش به آگهی‌های مندرج در روزنامه‌ها توجهی نکنند بلکه فهرست قالیشویی‌های مجاز تحت پوشش این اتحادیه را از طریق تماس با 118 دریافت کنند چرا که این سامانه برای ثبت شماره تلفن در سیستم خود نیازمند معرفی نامه اتحادیه است و شرکت‌هایی که شماره تلفن آنها به ثبت رسیده دارای مجوز قانونی هستند.
وی شماره‌تلفن‌های 55803113 این اتحادیه را برای پاسخگویی به شکایات مردم از شرکت‌های تحت پوشش این اتحادیه اعلام کرد و گفت: مشتریان هنگام تحویل فرش حتما از نمایندگان شرکت‌های شست‌وشوی فرش فاکتور دریافت کنند. همچنین مشتریان باید حتما رسید شرکت‌های قالیشویی را به دقت مطالعه و سپس امضا کنند چرا که اکنون بسیاری از تخلفات به‌دلیل نبود اطلاع مردم صورت می‌گیرد و این امر زمینه سوءاستفاده برخی شرکت‌ها را فراهم کرده و اتحادیه نیز از برخورد با تخلفات احتمالی ناتوان می‌شود.
کفشویی، سمپاشی و کف‌سابی
یکی از خدماتی که در ایام نوروز با تقاضای بیشتری مواجه می‌شود کفشویی، سمپاشی و کف‌سابی منازل و محل کسب و کار است. شرکت‌های ارائه‌کننده اینگونه خدمات نیز فاقد صنف یا اتحادیه هستند و نظارتی بر کم و کیف و قیمت ارائه اینگونه خدمات وجود ندارد. این شرایط موجب شده تا نرخ خدماتی مانند کفشویی و کف‌سابی ساختمان بنابر متراژ و مصالح مورد استفاده در ساختمان متفاوت باشد اما به‌طور میانگین شرکت‌های خدماتی برای کفشویی نرخ 800 تا هزارتومانی در هر مترمربع را اعمال می‌کنند. نرخ کف‌سابی ساختمان نیز مختلف بوده و بنابر متراژ ساختمان، تعداد دفعات کف‌سابی و نوع سنگ مورد استفاده متفاوت است. برای انجام این خدمت نیز شرکت‌ها از طریق درج آگهی در جراید نسبت به جذب مشتری اقدام و با نرخ هزار و 200 تا بیش از 2هزار تومان برای هر مترمربع، این خدمت را ارائه می‌کنند.
سمپاشی ساختمان نیز از دیگر اقداماتی است که با گرم‌تر شدن هوا و نزدیکی به نوروز با افزایش تقاضا مواجه می‌شود اما معیار مشخصی برای نرخ‌گذاری این خدمت وجود نداشته و ارائه‌کنندگان اینگونه خدمات نرخ‌های متفاوتی- از 20 تا 50هزار تومان- را برای ارائه اینگونه خدمات به مشتریان اعلام می‌کنند.
سال نو، منزل نو
در آستانه سال نو بازار نقل و انتقال و اثاث‌کشی نیز داغ‌تر می‌شود و برخی مستاجرین یا افرادی که به‌تازگی صاحبخانه شده‌اند تلاش می‌کنند تا شب عید را در منازل جدید خود سپری کنند. افزایش تقاضا برای جابه‌جایی اسباب و اثاثیه منزل در روزهای پایانی سال همانند سایر خدمات موجب شده تا برخی شرکت‌ها نسبت به افزایش قیمت‌ها اقدام کنند. اکنون برای جابه‌جایی اسباب و اثاثیه منزل در 3ساعت نخست مبلغ 15هزار تومان دریافت شده و به ازای هر ساعت اضافه کاری نیز 5 هزار تومان از مشتری دریافت می‌شود. به‌رغم وجود اتحادیه و تشکل صنفی در ارائه این خدمت، همواره در عمل مشتریان هزینه‌های به مراتب بیشتری را متحمل می‌شوند به نحوی که جابه‌جایی برخی لوازم و وسایل خانه مانند یخچال ساید، گاوصندوق، میز ناهارخوری، تردمیل و سایر اجسام سنگین و حجیم مشمول تبصره افزایش قیمت شده، نرخ‌های جداگانه‌ای دارد و به ازای هر طبقه جابه‌جایی اینگونه وسایل، شرکت‌های خدماتی مبلغ 10هزار تومان از مشتریان دریافت می‌کنند.
خشکشویی و اتو
خشکشویی و اتوی البسه و پرده از دیگر خدماتی است که در آستانه نوروز با تقاضای بیشتری مواجه می‌شود. واحدهای صنفی ارائه‌کننده اینگونه خدمات بر خلاف بسیاری از مشاغل دیگر تحت پوشش اتحادیه ذی‌ربط قرار داشته و بر اساس قیمت‌های مصوب و دستور‌العمل مندرج این اتحادیه نسبت به ارائه خدمات به مشتریان اقدام می‌کنند. الزام واحدهای صنفی تحت پوشش اتحادیه خشکشویی و اتو به درج قیمت‌ها در محل، امکان تخلف واحدهای صنفی ارائه‌کننده اینگونه خدمات را تا حد زیادی کاهش داده است گرچه فعالان این صنف نیز با استناد به افزایش هزینه تمام شده ارائه اینگونه خدمات خواستار بازنگری در نرخ‌های مصوب هستند. با وجود این ارائه خدمات خشکشویی و اتو در 3سطح و با نرخ‌های متفاوت موجب شده تا مشتریان قادر به تشخیص درجه ارائه اینگونه خدمات نباشند. شاید بتوان این شیوه نرخ‌گذاری را زمینه‌ساز تخلف واحدهای صنفی در کم و کیف ارائه خدمات با نرخ‌های مصوب قلمداد کرد؛ چرا که حتی در درجه‌بندی و نرخ‌گذاری اینگونه خدمات توسط مجامع امور صنفی ذی‌ربط نیز ضوابط و چارچوبی برای تشخیص درجه و کیفیت خدمات این واحدها توسط مشتریان اعلام نشده تا مصرف‌کنندگان قادر به بررسی و تطبیق کم و کیف اینگونه خدمات با توجه به نرخ‌های سه‌گانه مصوب باشند.
