در دوران میانسالی اما همه چیز فرق کرده است؛ دیگر نه از آن همه باغ خبری هست نه از لطافت هوا و خلوتی شهر. امروز شهر مورد علاقه مهدی چمران در ردیف آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار گرفته است، به همین دلیل هم یکی از بزرگ‌ترین افتخارات وی در دوران هفت‌ساله ریاستش بر شورای اسلامی شهر تهران، تلاش برای حفظ باقیمانده باغات و فضای سبز شهر تهران و تصویب انواع مصوبات، اختصاص اعتبارات لازم و تدوین طرح‌ها و برنامه‌هایی برای توسعه بوستان‌های شهری است.
- 17اسفند سالروز حضور مقام معظم رهبری در مراسم آغاز احداث بوستان ولایت است. از نظر شما این اقدام مقام معظم رهبری چه پیغامی داشت؟
با توجه به محرومیت جنوب شهر و کم‌برخورداری از سرانه‌های فرهنگی و تفریحی، این اتفاق بسیار مبارکی بود که در شهر تهران افتاد و حضور مقام معظم رهبری در مراسم آغازبه‌کار ساخت فضای سبز و بوستانی که به همین دلیل به نام ولایت نام گرفت نشان‌دهنده اهمیت و توجه خاص ایشان به این موضوع حیاتی و مهم است. موقعی من گلایه می‌کردم از بعضی نهادها که فضاهایی که ما رای باغ برایش صادر می‌کنیم را می‌شکنند و لغو می‌کنند اما مقام معظم رهبری فرمایشی با این مضامین داشتند که هوای تنفسی و زندگی مردم شهر فراتر از قانون است. بنابراین توجه خاص ایشان به فضای سبز و بوستان‌ها و فضاهای باز برای شهر تهران آن‌قدر اهمیت داشت که با وجود همه مشکلات و گرفتاری‌ها این لطف و محبت را داشتند که برای آغاز به‌کار بوستان ولایت تشریف بیاورند و یک ضرب‌الاجلی هم تعیین کردند که تا سوم خرداد ماه (روز آزاد‌سازی خرمشهر) فاز اول احداث این بوستان که شامل فضای سبز آن بود به اتمام برسد که البته این تکلیف واضح و روشن ودرعین حال سختی بر دوش شهرداری تهران بود که با هماهنگی و تنظیم بودجه توسط شورای شهر و حمایت از این عمل توانستیم سر موعد مقرر فضای سبز بخش پیرامونی این بوستان را راس زمانبندی‌ای که برای بوستان ولایت تنظیم شده بود افتتاح کنیم.
- اصلا چه شد که مدیریت شهری به‌رغم همه مشکلات، به فکر تملک پادگان قلعه‌مرغی افتاد؟
شهر تهران به‌علت‌های مختلف قبلا یک باغشهر بود؛ یعنی شهری دارای فضاهای سبز زیاد و باغات بزرگ، مثلا «باغ پسته بک» در خیابان ری یا «باغ انگوری».محلات جنوب شرقی تهران نیز باغ‌های بزرگی داشت. شمال شهر و منطقه شمیران هم اصلا همه‌‌اش باغ بود اما متأسفانه همه اینها به‌علت گسترش بدون ضابطه و ازدیاد جمعیت بی‌طرح و برنامه ازبین‌رفته و به آهن، سیمان، آجر و ساختمان‌های بلند و کوتاه تبدیل شده است؛ به‌همین‌دلیل نیز آب‌وهوای خوب و لطافت هوای کوهپایه‌ای که تهران در قدیم داشته از بین رفته و از سوی دیگر معابر ناکافی و هجوم خودروهای شخصی که در نبود امکانات حمل‌ونقل عمومی به میزان لازم به شهر تحمیل شده نیز همانطور که گفتم نشان‌دهنده رشد بدون برنامه شهر تهران است که متأسفانه باعث شده تا تهران از شرایط زیستی خوبی برخوردار نباشد. در چنین شرایطی وجود زمین‌های بزرگ در تهران مهم‌ترین ذخیره‌های شهری به شمار می‌آید که باید به‌شدت قدر آنها را بدانیم، یکی از این ذخیره‌ها 300هکتار زمین‌های بایر فرودگاه سابق قلعه‌مرغی است که نخستین فرودگاه ایران در جنوب شهر تهران بود. این اراضی یک ذخیره‌گاه بسیار ارزشمند برای تهران بود و ما بسیار نگران ازبین‌رفتن این ذخیره‌گاه بودیم؛ به همین دلیل هم تلاش کردیم تا از این فضا به‌خوبی استفاده شود. برای تحقق این مهم نیاز به برنامه‌ریزی متعدد و تخصیص رقم بالا برای خرید این اراضی بود. ابتدا نیروهایی که صاحب این اراضی بودند پیشنهاد کردند تا بتوانند در بخشی از این اراضی ساخت‌وساز مسکونی کنند و 50درصد یا بیشتر را به شهرداری واگذار کنند اما مورد قبول ما نبود. ما همه زمین را می‌خواستیم تا درست روی آن برنامه‌ریزی کنیم و بالاخره با تلاش شهردار تهران و صحبت‌ها و جلسات متعدد پادگان قلعه‌مرغی به‌طور کامل در اختیار شهرداری تهران قرار گرفت و متعاقب آن نخستین تصمیمی که برای این فضای باز بزرگ توسط مدیریت شهری گرفته شد، تبدیل این اراضی به فضای سبز و درختکاری بود تا بتواند در تصفیه هوای شهر تهران مؤثر باشد؛ به همین دلیل نیز برنامه‌ریزی‌های لازم برای ساخت فضاهای فرهنگی و تفریحی برای مردم جنوب شهر انجام شد.
- در مورد اهمیتی که شورای اسلامی شهر تهران نسبت به توسعه فضای سبز دارد توضیح دهید.
برای روشن‌شدن اهمیتی که شورای شهر برای رشد سرانه‌های فضای سبز در شهر دارد مجددا به موضوع بوستان ولایت می‌پردازم. مثلا یکی از نهادها پیشنهاد داشت در این اراضی شریک باشد و ساختمان‌هایی بسازد که خوشبختانه مقام معظم رهبری اشاره‌ای شفاف کردند مبنی بر اینکه«اینجا فضای غالب باید درخت باشد». بنابراین ساختمان‌هایی که پیش‌بینی شده بود بسازند حذف شد. خب، به همین دلیل مجبور بودیم از نظر مالی پرداخت‌هایی داشته باشیم که شورای شهر 100میلیاردتومان برای خرید و ساخت‌وساز تصویب کرد و نیز حدود 400میلیاردتومان از محل بودجه غیرنقدی برای پرداخت بدهی شهرداری بابت بوستان ولایت تصویب کرد که ان‌شاءالله پس از آن نیز قرار است برنامه‌های دیگری دنبال شود.از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین مصوبات امسال شورای شهر برای فضای سبز این بود که همه نقاط و املاکی که به‌عنوان فضای سبز در طرح جامع گذشته و طول این چند سال در نظر گرفته شده بود برای 5سال دیگر تمدید شود تا دوباره فضای سبز باقی بماند تا اینکه ما اندازه‌گیری کنیم اگر فضای سبز کوچک محلات تهران (نه بوستان بزرگ فرامنطقه‌ای) به حداقل 6متر مربع برسد، آن‌وقت آن نقاطی که برای فضای سبز رزرو کردیم می‌توانیم حذف کنیم؛ بنابراین شهرداری باید بتواند این املاکی که برای فضای سبز پیش‌بینی‌شده را به بوستان تبدیل کند. از نظر بودجه نیز آنچه مورد نیاز بوده تنظیم کردیم تا شهرداری بدهی نداشته باشد.
- پس از آنکه باغ‌های کن با پیشنهاد شهردار تهران قرارشد به تملک شهرداری درآید نظر شما این بود که این اقدام می‌تواند در کنار تملک پادگان قلعه‌مرغی و تبدیل آن به بوستان ولایت به تحول بزرگی در رشد سرانه‌های فضای سبز در شهر تهران منجر شود، در‌این‌باره بیشتر بگویید.
برای باغ‌های بزرگ و ارزشمند کن ابتدا طرحی تهیه شده بود که در اختیار مردم باشد تا بخشی از آن برای ساخت‌وساز مسکونی استفاده شود و مابقی باغ باقی بماند اما ما احساس کردیم این باغ‌ها ممکن است به سرنوشت برخی باغ‌های طرشت دچار شود؛ به همین دلیل در کمیسیون ماده 5 از سوی شهردار تهران پیشنهاد شد این باغ‌ها خریداری و حفظ شود که شورای شهر نیز از این پیشنهاد حمایت کرد تا با خرید باغ‌های کن ضمن حفظ 900 هکتار درختان میوه با ارزش 50 تا 70 ساله کن برنامه‌ریزی‌های لازم برای تبدیل این فضاها به مکانی سالم برای تفرج و تفریح مردم فراهم شود. ضمن اینکه روددره‌کن و فضای سبز آن می‌تواند موجب کوران طبیعی باد شود و از ناپاکی هوای تهران نیز بکاهد.
- ارزیابی شما به‌عنوان رئیس شورای اسلامی شهر تهران از عملکرد شهرداری و شورای شهر در مورد افزایش سرانه‌های فضای سبز چیست؟
در مورد افزایش سرانه‌های فضای سبز در این چندسال من فکر می‌کنم تحول خیلی خوبی صورت گرفته و واقعا سرانه فضای سبز افزایش یافته است مثلا آنجایی که سرانه‌ها 2مترمربع بوده حداقل به 5/3مترمربع رسیده و در بعضی محلات به 25مترمربع رسیده که بهترین استاندارد است. در هر حال هر جایی و به هر طریقی که امکان داشته فضای سبز را توسعه داده‌ایم یا اگر احساس کردیم فضای سبز در خطر است به‌شدت در مقابل آن ایستادگی کرده‌ایم مثل تپه‌های عباس‌آباد که کاربری آن فضای سبز است و ما اصرار داریم که ساخت‌وساز در آن متوقف شود و بیش از این ادامه نیابد. خودم شخصا با احداث بانک مرکزی در این اراضی به‌شدت مخالفم و به همراه سایر اعضای شورای شهر به آن انتقاد دارم و معتقدم بخش اداری بانک مرکزی نباید به این تپه‌ها منتقل شود زیرا کاربری این اراضی، فرهنگی و فضای سبز است؛ همینطور در مورد جنگل‌های لویزان، پارک پردیسان و چیتگر که نقاط پراهمیت برای شهر تهران به‌شمار می‌روند نیز به‌شدت مخالف تغییر کاربری یا ساختمان‌سازی در آنها هستم و معتقدم درصورت ساخت‌وساز آسیب‌هایی که به شهر و مردم تهران می‌رسد، برطرف‌شدنی نیست. بنابراین هر کسی که با عقل و وجدانش قضاوت کند مطمئن هستم در آینده نسبت به عملکرد نهادهایی که در اراضی عباس‌آباد اقدام به ساخت‌وساز کرده‌اند قضاوت خوبی نخواهد داشت.
