به واقع پیشنهاد اولیه برای ازسرگیری گفت‌وگوها از سوی ایران بوده و سه‌شنبه هفته قبل طرف مذاکره یعنی 1+5 به این خواسته پاسخ مثبت دادند. اشتون به ازسرگیری مذاکرات در اسرع وقت با هدف دستیابی به یک راهکار جامع بلندمدت ابراز تمایل کرده بود ولی تناقضاتی هم در این نامه وجود داشت. تحرک جدید در مذاکرات هسته‌ای را می‌توان به نوعی بازتاب مشارکت گسترده مردم در انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی تفسیر کرد چراکه در پرتو این مشارکت اقتدار و ثبات نظام از منظر بین‌المللی ارتقای قابل‌توجهی یافت و برخلاف انتظار محافل غربی که امید داشتند بعد از حوادث چالش‌برانگیز انتخابات 88 مردم نسبت به نظام بی‌انگیزه شوند ولی مشارکت 64درصدی مردم نشان داد که مردم ایران کاملا به نظام خود وفادار هستند و در مقابل تلاش‌های قدرت‌های بیگانه موضع شفاف و روشن دارند بنابراین غربی‌ها به نوعی از تاثیرگذاری تحریم‌های گسترده علیه ملت ایران ناامید شدند و لذا گفت‌وگو با ایران را در اولویت قرار دادند.
البته این موافقت با مذاکره با دو موضوع مهم تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و بر طبل جنگ علیه ایران کوبیدن رقبای جمهوریخواه آمریکا و همچنین برگزاری نشست شورای حکام آژانس مصادف شد که بر حساسیت و اهمیت این موضوع افزوده است به‌طوری که اوباما در نشست ایپک تاکید کرد که هنوز فرصت دیپلماسی در قبال ایران از دست نرفته و به نفع همه طرفین است که مسئله تحقیقات هسته‌ای ایران بدون توسل به جنگ حل و فصل شود. در واقع اوباما ضمن رد گزینه نظامی خطاب به کاندیداهای جمهوریخواه گفت کسانی که بر طبل جنگ می‌کوبند مسئولیت زیادی ندارند. آنها فرمانده کل قوا نیستند.
همچنین در نشست اخیر شورای حکام آژانس موضوع هسته‌ای ایران در صدر توجه اعضا قرار گرفته بود و 1+5 بیانیه جدیدی منتشر کرد و از اینکه ایران در دو بازدید اخیر بازرسان به آنها اجازه دسترسی به دانشمندان و نیز برخی اسناد و مراکز را نداده ابراز نگرانی کرده، علاوه بر این از ایران درخواست کردند که اجازه بازدید از مرکز نظامی پارچین به بازرسان بین‌المللی داده شود که البته ایران به‌منظور اثبات حسن‌نیت خود با این تقاضا موافقت کرد؛ اگرچه بهانه‌جویی‌های جدید در این خصوص از سوی برخی دیپلمات‌ها بر مبنای عکس‌های ماهواره‌ای شروع شد که کامیون‌ها و دستگاه‌های جابه‌جایی خاک در منطقه پارچین رفت‌وآمد کردند تا اثرات آزمایش هسته‌ای ایران را از بین ببرند که البته این بهانه‌ای جدید برای اعمال فشار بر ایران در آستانه مذاکرات ارزیابی می‌شود.
در جمع‌بندی می‌توان اذعان کرد که با توجه به اقتدار نظام جمهوری اسلامی در پرتو مشارکت چشمگیر مردمی در انتخابات 12 اسفند و همچنین توان بالای ایران برای نقش‌آفرینی و نفوذ بیشتر در منطقه خاورمیانه جهت ایجاد صلح و ثبات می‌بایست بسته پیشنهادی مورد نظر ایران که در دور قبلی مذاکرات مورد گفت‌وگوی مقدماتی قرار گرفت مجددا در دستور کار مذاکرات قرار گیرد و همچنین شرایطی به‌وجود آید تا افکار عمومی جهانی به‌ویژه در کشورهای غربی بتواند به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران اطمینان پیدا کند و زمینه برای بسته شدن این پرونده قطور فراهم شود.
* استاد دانشگاه تربیت معلم تهران
