نخل طلای کن،یوزپلنگ برنزی لوکارنو، بههمراه خرس نقرهای برلین و انبوهی از جوایز ریز و درشت دیگر که فستیوالهای معتبر بینالمللی به فیلم های ایرانی دادهاند. دفترچه دکوپاژ ساموئل خاچیکیان برای یکی از فیلمهایی که در دهه40، سینماروهای لالهزار را بر صندلی میخکوب میکرد. فیلمنامه بعضی فیلمهای مهم تاریخ سینمای ایران در کنار پسربچهای که به جستوجوی خانه دوست برخاسته است.
از فیلم فارسی تا روشنفکرانهترین آثار متفاوتترین فیلمسازان این سرزمین، بیپروای نمرهدادن به فیلمها و آدمها. در جستوجوی زمان ازدسترفته با نگاهی مهرآمیز به گذشته و میراث گذشتگان. خوب و بد، زشت و زیبا، مبتذل و متعالی کنار هم قرار گرفتهاند تا قطعات پازلی را شکل دهند که سینمای ایران است؛ تاریخ سینمای ایران. اینجا انگار همه سینماست. از دختر لر تا درباره الی. اینجا موزه سینماست. بنای اولیه موزه سینمای ایران با هدف گردآوری، حفظ، ثبت و عرضه مناسب آثار و بهعنوان یک بانک اطلاعاتی جامع پیرامون تاریخ سینمای ایران در شهریور1373 با همفکری و همکاری مدیران شرکت توسعه فضاهای فرهنگی وابسته به شهرداری تهران گذاشته شد. پشتیبانی عزتالله انتظامی و عباس کیارستمی و حمایتهای جمال امید، امیر اثباتی، بهزاد رحیمیان و عزیزالله ساعتی فرصتی فراهم ساخت تا تلاشهای بانیان موزه در خردادماه1377 ثمربخش شود.
این موزه هنری با حضور حسن حبیبی، معاون اول رئیسجمهور وقت در کنار جمعی از سینماگران و سینمادوستان گشایش یافت. سالهای اولیه تأسیس موزه سینمای ایران در خیابان لالهزار سپری شد و 4سال بعد یعنی در شهریور1381 به باغفردوس منتقل و با حضور رئیس جمهوری وقت، بازگشایی شد و از آن زمان نیز علاقهمندان به سینما و پژوهشگران این عرصه از آن بازدید میکنند.موزه سینمای ایران شامل نمایشگاههای مختلفی است که میتواند طیفهای متفاوت را با سلایق گوناگون جذب کند که در ادامه هربخش مختصرا توضیح داده خواهد شد.
نمایشگاه آبی: در این نمایشگاه سیر پیدایش سینما در جهان و ایران را در کنار نخستین تصاویر از تصویربرداریهای اولیه در سینمای ایران توسط میرزا ابراهیمخان عکاسباشی، معرفی پیشگامان سینمای ایران، بازیگران و تجهیزات فیلمسازی ایران در گذشته و همچنین غرفه های اختصاصی آوانس اوگانیانس، عبدالحسین سپنتا و... را شاهدیم. در این نمایشگاه با مفاهیم سینمایی نظیر آفیش یا اعلان، بازیگر، کارگردان، فیلمنامهنویس، تهیهکننده، فیلمبردار و سایر عوامل گروه فیلمسازی آشنا میشویم.
نمایشگاه جشنوارهها و حضور بینالملل: در این بخش جوایز جهانی سینمای ایران مانند نخل طلای کن، شیر ونیز، خرس برلین و... به نمایش گذاشته شدهاند. ابراهیم گلستان نخستین فیلمسازی است که در سال1340 برای فیلم کوتاه «یک آتش» مدال برنز جشنواره فیلم کوتاه ونیز را برای ایران بهارمغان آورد. همچنین در این نمایشگاه، قسمتهایی از فیلمهای سینمای ایران که در عرصه جهانی موفق بودهاند به نمایش گذاشته میشود. در کنار جوایز بینالمللی حاضر در این بخش، نخستین مجلات و کتابهای سینمایی و تصاویر منتقدان سینمای ایران نیز دیده میشود.
نمایشگاه میانی: در این نمایشگاه تصاویر صحنه و پشت صحنه فیلمها، پرتره کارگردانان، فیلمبرداران، چهرهپردازان، طراحان صحنه و لباس، دکور و وسایل صحنه برخی فیلمهای سینمای ایران بهچشم میخورد. در این نمایشگاه غرفه هایی نیز برای چهره های شاخص سینمای کشورمان ازجمله سهراب شهیدثالث، ساموئل خاچیکیان، علی حاتمی، عزت الله انتظامی، پوران درخشنده، کیومرث پوراحمد، رسول صدرعاملی و... اختصاص داده شده است.
نمایشگاه سالنهای سینما: این بخش به معرفی سالنهای اولیه سینمای ایران، نخستین سینماداران و پرفروشترین فیلمهای تاریخ سینمای کشورمان میپردازد. همچنین قسمتهایی از نخستین فیلم های تاریخ سینمای ایران و جهان را میتوان در این بخش مشاهده کرد.
نمایشگاه دوبله و موسیقی: تجهیزات و ابزار صدابرداری، نخستین صفحات تولیدی موسیقی فیلمها به همراه معرفی صدابرداران، آهنگسازان و صداپیشگان سینمای ایران در این قسمت از موزه سینمای ایران به نمایش گذاشته شده است.
نمایشگاه دفاع مقدس: غرفه اختصاصی شهید آوینی پایهگذار فیلمهای مستند روایتفتح در این بخش از نمایشگاه رویت میشود. تصاویری از فیلمهای دفاعمقدس، معرفی کارگردانان و عوامل اصلی سینمای دفاعمقدس و... نیز در این قسمت برای علاقهمندان وجود دارد.
نمایشگاه کودک و نوجوان: عروسکهای خاطرهانگیز حاضر در فیلمهای سینمایی کودکان و نوجوانان مانند کلاهقرمزی، پسرخاله، گلنار، دربهدرها، شهرموشها و... در کنار تصاویر بازیگران و دستاندرکاران سینمای این ژانر به نمایش گذاشته شده است.
نمایشگاه زیرگذر تاریخ: آگاهی از نخستین کوششهای بشری در شرق برای ثبت جنبش و حرکت با مشاهده دستگاه نمایش مولاژ جام بز جهنده (2هزار سال پیش از میلاد) و همچنین موفقیت آنان در کشف قوانین حاکم بر نمایش تصاویر با مشاهده اتاق تاریک (قرن12 میلادی)، میتواند تجربهای متفاوت برای بازدیدکنندگان این بخش از موزه سینما تلقی شود. همچنین مشاهده نخستین تصویرسازیهای ایرانیان برای روایت شاهنامه فردوسی و اسطوره های دینی از دیگر بخشهای این نمایشگاه است.کتابخانه، پژوهشگاه و گنجینه موزه سینما از قسمتهای متنوع و جذاب برای علاقهمندان به سینما هستند. کتابخانه با بیش از 8هزار جلد کتاب و 5هزار شماره نشریات تخصصی در حوزه سینما و نمایش و 4هزار نسخه فیلمنامه و بیش از 1800حلقه فیلم مربوط به تاریخ سینمای ایران شاخصترین قسمت موزه سینماست.
همچنین گنجینههای موزه شامل 40هزار عکس از صحنه، پشت صحنه و شخصیتها و هنرمندان این عرصه است. 3هزار قطعه اسناد تاریخی و مکاتبات و قراردادها و بیش از 5هزار جلد نشریه سینمایی گردآوری شده که قدیمیترین آنها متعلق به سال1309 است. حدود 350دستگاه ابزار و ادوات، 2500اعلان سینمایی به همراه 4هزار فیلمنامه نیز در این بخش حضور دارند. این قسمت دستهبندیهای متفاوتی دارد. ازجمله اسناد (نمونه قرارداد، دکوپاژ، مدرک تحصیلی، اتود طراحی و...)، پوستر (پوستر فیلمهایی نظیر بلندیهای صفر، دادشاه، کیمیا، ناخدا خورشید و...)، جوایز (جایزه دوربین طلایی کن، خرس نقرهای برلین، سنسباستین اسپانیا و...)، آثار هنری (اتود طراحی)، تجهیزات (دستگاه فیلم چسبان چوبی، دوربین فیلمبرداری 16میلیمتری کوکی بولکس، دوربین عکاسی و...)، عکس (شخصیتهایی مانند عزتالله انتظامی، علی نصیریان، داود رشیدی و... )، کتاب و نشریات (کتاب تاریخ سینما، تاریخ سینمای ایران، نشریه هولیوود و...) و وسایل صحنهها و جامهها (عینک و عصا، عینک آوانس اوگانیانس و...).