مشخصا این مسئله از آنجا نشأت میگیرد که متأسفانه در کشور ما بازار مکملهای غذایی با چاشنی قاچاق رونق پیدا کرده است.
مکمل غذایی چیست و چه کاربردی دارد ؟چه کسانی به مکملهای غذایی نیاز دارند و برای چه کسانی ضروری است؟ چگونه میتوان از صحت و سلامت آنها اطمینان حاصل کرد؟ آیا این فراوردهها مورد تایید وزارت بهداشت و مراجع ذیصلاح هستند؟ اینها برخی سؤالاتی هستند که در ذهن فردی که حتی برای نخستین بار با این فراوردهها برخورد کرده رنگ میگیرد.
به اعتقاد بسیاری از متخصصان در شرایط خاص که موادغذایی نمیتواند تضمینی بر تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن باشد مکملهای غذایی بهترین گزینه برای جلوگیری از بروز سوء تغذیه و آسیبهای ناشی از آن هستند، خصوصا در زندگی مدرن بشر که فست فودها و میانوعدههایی با ارزش تغذیهای پایین مانند چیپس و پفک جایگزین تغذیه سرشار از ریزمغذیها شدهاند. در حقیقت مکملیاری یعنی جبران کمبود یک ماده مغذی که بدن به آن نیاز دارد و غذاهای موجود به هر دلیلی نمیتوانند آن را تامین کنند.
نکته مهمی که در این میان باید به آن توجه داشت آن است که نمیتوان به تبلیغات ماهوارهای پیرامون نقش و آثار مکملهای غذایی اعتماد کرد و نباید به استناد مطالب منتشر شده در سایتهای اینترنتی بدون هویت، سراغ فروشگاههای غیررسمی رفت. تنها محل عرضه قانونی مکملهای غذایی داروخانهها هستند. خوشبختانه در سالهای اخیر به لطف سیاستگذاری هوشمندانهای که دراین حوزه با بهرهبرداری شایسته از ظرفیتهای بخش خصوصی صورت گرفته است، واردات مکملهای غذایی تحت نظارت وزارت بهداشت انجام میشود و مکملهای غذایی وارداتی صرفا از طریق واردکنندگان شناسنامهدار و تحت نظارت آزمایشگاههای معتبر تامین شده و توزیع مکملهای غذایی نیز فقط در سطح داروخانههای کشور انجام شده و سایر فراوردهها غیرقانونی فرض میشود. این نکتهای است که اگر مصرفکنندگان به آن دقت داشته باشند، میتوانند تا حدود زیادی از صحت و اصالت مکملهایی که برای حفظ و ارتقای سلامت خود تهیه میکند، اطمینان حاصل کرده و از سوی دیگر از وابستگی نسبت به تبلیغات ماهوارهای این فراوردهها نیز نجات پیدا کنند. سایتهای اینترنتی، ماهوارهها و نشریات زرد، جایی نیستند که بتوان به آنها اعتماد کرد و سلامت و تندرستی خود را به آنها سپرد.
درخصوص قیمت این فراوردهها نیز باید اذعان کرد که بهترین شیوه مدیریت وکنترل قیمت کالاها، توسعه زیرساختهای رقابت بازار و بهرهبرداری شایسته از سیاست جنگ قیمتهاست. مسلما در شرایط رقابتی، بنگاههای اقتصادی اعم از تولیدکننده یا واردکننده مکملهای غذایی برای تصاحب سهم بالاتری از بازار، به سمت تامین کالاهای با کیفیتتر و ارزانتر سوق پیدا خواهند کرد. به اذعان بسیاری از کارشناسان اقتصاد سلامت، استفاده از روش قیمتگذاری دستوری توسط وزارت بهداشت و اتخاذ سیاستهای بازدارنده در حوزه واردات قانونی مکملهای غذایی باعث خواهد شد اکثر شرکتهای تامینکننده که از تولیدکنندگان معتبر در سطح بینالمللی نمایندگی رسمی و قانونی دارند بهدلیل افزایش هزینه تمام شده کالا، از بازار خارج شده و بازار همچون گذشته در سیطره قاچاقچیان قرار میگیرد و این غفلت حقیقتا میتواند مصداق یک خودزنی تمام عیار در مسیر تامین امنیت دارویی کشور باشد. مسلما در این مسیر، اولویت با دردسترس بودن دارو و مکملها و تضمین کیفیت و اصالت آنهاست و نباید از این نکته غفلت ورزید که قاچاق، پدیده شومی است که میتواند از کوچکترین روزنه نفوذ کرده و دستاوردهای چندین ساله این حوزه را بیثمر کند.
تجربه جهانی بر این مدعا دلالت دارد که اقلام دارویی و مکملهای غذایی بهدلیل حجم کم و قیمت نسبتا بالای آنها مستعد قاچاق و تقلب هستند و بر این اساس وزارت بهداشت باید با تقویت رویکرد قبلی خود مبنی بر حمایت از واردات قانونی، شرایط را برای سودجویی قاچاقچیان تنگتر سازد؛ بهطوری که قاچاق این اقلام برای قاچاقچیان ذاتا صرفه اقتصادی نداشته باشد و این تنها در سایه حرکت پویا و مستمر بخش خصوصی، قانونمند و میسر خواهد شد. این خواسته مردم از مسئولین است که اجازه ندهند دوباره بازار مکملهای غذایی در سیطره قاچاقچیان قرار گیرد.