در طول این مدت صربهای بوسنی حمامی از خون در بوسنی به راه انداختند و خونینترین جنگ در قاره اروپا پس از جنگ جهانی دوم را رقم زدند. اکنون ۲۰ سال از آغاز جنگ بوسنی میگذرد اما مردم این کشور هنوز داغشان تازه است و «خط سرخ سارایوو» نشان از همین ماجرا دارد. روز ۶ آوریل (جمعه) در سالگرد حمله صربها ۱۱ هزار و ۵۴۱ صندلی سرخ خالی در یکی از خیابانهای اصلی سارایوو، پایتخت بوسنی و هرزگوین چیده شد تا در مراسمی با عنوان خط سرخ سارایوو یادآور ریخته شدن خون کسانی باشد که در جریان محاصره این شهر جانشان را از دست دادند.
۶ آوریل سال ۱۹۹۲ هزاران نفر از مردم به خیابانهای این شهر آمدند تا برای استقلال و صلح کشورشان تظاهرات کنند. شلیک تکتیراندازهای صرب در همین روز و کشته شدن 2 زن جوان بوسنیایی آغازگر جنگ بوسنی شد؛ جنگی که در آن بهطور میانگین، هر روز ۱۰۰ نفر کشته شدند اما کشورهای غربی و سازمانهای جهانی نزدیک به 4 سال، با انفعال دردآور خود قتل عام در این کشور را تنها نگاه کردند. صربهای بوسنی ۴۴ ماه این شهر را محاصره کردند و آن را از کوههای اطراف هدف حملات خمپارهای قرار دادند. ۳۸۰ هزار ساکن سارایوو در این مدت در بدترین شرایط بودند و تکتیراندازهای صرب آنها را هر روز مثل شکارهایی آسان هدف گلوله قرار میدادند.
دولت بوسنی چند سال قبل فهرست نسبتاً کاملی از کشته شدگان این جنگ را تحت عنوان «اطلس جنایتها در بوسنی» منتشر کرد. در این فهرست نام ۹۸ هزار نفر از کسانی که در جریان حملات صربهای بوسنی کشته شده یاهنوز مفقودالاثر هستند وجود دارد که ۶۶ درصد آن را مسلمانان تشکیل میدهند؛ هر چند بسیاری از مردم بوسنی تعداد واقعی قربانیان این جنگ را بسیار بیشتر از این رقم میدانند. برخی منابع رقم کشتهشدگان را تا ۲۵۰ هزار نفر هم اعلام کردهاند.
تنها نسل کشی سربرنیتسا جلوی چشم صلحبانان هلندی سازمان ملل بود که توانست باعث شرم قدرتهای جهانی شود. درحالیکه این شهر تحت حفاظت سازمانملل متحد بود صربهای بوسنی حدود ۸ هزار پسر و مرد مسلمان را قتل عام کردند. کوفی عنان که اکنون طرحی برای پایان درگیریها در سوریه دارد در آن زمان دبیرکل سازمان ملل بود و قتل عام سربرنیتسا در زمان او در کارنامه سازمانی که قرار است حافظ صلح باشد ثبت شد.
رادوان کاراچیچ، رهبر وقت صربهای بوسنی و راتکو ملادیچ فرمانده نظامیان صرب بوسنی که از حمایت آشکار اسلوبودان میلوسویچ رئیسجمهور سابق یوگسلاوی برخوردار بودند مسئول اصلی این قتل عام شناخته شدند. روند رسیدگی به اتهامات میلوسویچ پس از بازداشتش در سال ۲۰۰۱ در دادگاه بینالمللی کیفری لاهه آنقدر طول کشید که او آخر در سلولش سکته کرد و بدون رسیدن به مجازات جنایتهایش در شبهجزیره بالکان جانش را از دست داد. رادوان کاراچیچ در سال ۲۰۰۸ در بلگراد و راتکو ملادیچ هم در میسال ۲۰۱۱ در لازاروو پس از سالها فرار دستگیر شدند. محاکمه این دو نفر هنوز هم ادامه دارد و خانواده قربانیان جنگ بوسنی هنوز نتوانستهاند مجازات آنها را ببینند تا شاید آب سردی بر داغشان برای ۴۴ ماه بیتفاوتی جهان در مقابل کشتار عزیزانشان ریخته شود.