درباره نامزدهای ثبتنام کرده در این انتخابات و دورنمای آن با دکتر صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه گفتوگو کردهایم.
- کدام احزاب و جناحها برای انتخابات ریاستجمهوری مصر نامزد شدهاند؟
در این انتخابات احزاب و جناحهای مختلف نامزد دارند. یکی دو نفر از این کاندیداها، کنارهگیری کردهاند که یکی از آنها البرادعی بود که مدتی پیش عملا انصراف خود را اعلام کرد. عمر سلیمان، رئیس سازمان امنیت ملی مصر هم بهرغم کنارهگیری، اکنون مجددا برای این انتخابات نامزد شده است. یکی دیگر از کاندیداها، به نفع کاندیدای اخوان کنارهگیری کرد. اما جریانهای اصلی مصر الان کاندیدا دارند؛ از جمله نظامیها. همچنین احمد شفیق که به نوبهخود نظامی است و نخستوزیر کوتاهمدت زمان مبارک بود هم نامزد شدهاست. بحثهای گوناگونی در این بین مطرح است. این نامزدها برای ثبتنام در انتخابات هم از نمایندگان مجلس نامه آوردهاند و هم از گروههای مردمی.
- چرا اخوانیها بهرغم اعلام عدممعرفی نامزد در انتخابات، اکنون نامزد معرفی کردهاند؟
اخوانیها بحثی جدی با دولت فعلی مصر داشتند. آنها خواهان عزل نخستوزیر و تغییر دولت فعلی بودند اما موافقتی از سوی نظامیان حاصل نشد و بهرغم اینکه قبلا اعلام کرده بودند نامزدی در انتخابات معرفی نمیکنند، با دیدن اصرار نظامیها، آنها هم ایستادگی کردند و کاندیدای خود را معرفی کردند.
- بهنظر شما، معرفی عمر سلیمان بهعنوان نامزد انتخابات، به مثابه مقابله بهمثل ارتش با اخوانیها نیست؟
چرا. این اقدام یک نوع مقابله با اخوانیها و نوعی تلاش برای کاهش آرای آنهاست. از طرف دیگر، این را من بهعنوان اقدامی درجهت از بین بردن قبح حضور نظامیهای باقیمانده از نظام مبارک در صحنه سیاسی مصر تلقی میکنم و بهنظرم این مهمتر از بحث مقابله با اخوانیهاست.
- اسلامگرایان تا چه اندازه این اقبال را دارند که برنده انتخابات باشند؟
احتمال آن خیلی زیاد است و البته تا زمان انتخابات باید منتظر ماند زیرا تبلیغات در تغییر رویهها و رفتارهای مردم تاثیر بسیاری دارد، اما جامعه مصر به لحاظ تاریخی بیشتر به نیروهای مذهبی اعتماد دارد تا نیروهای نظامی یا نیروهای غربگرا.
- آیا تعدد نامزدهای اسلامگرا، باعث شکستن رأی اخوانیها یا اسلامگراها نمیشود؟
احتمال میدهم که بعضی از اینها به نفع همدیگر کنار بروند. به هر حال این گروهها باید جانب احتیاط را رعایت میکردند و چند نامزد معرفی میکردند تا غافلگیر نشوند که اگر یکی از آنها مشکل پیدا کرد، هیچ کاندیدایی در صحنه نداشته باشند. بنابراین تا روز آخر یا یک روز قبل از پایان تبلیغات انتخاباتی باید دید چه تعدادی کنار خواهند رفت و چه تعدادی باقی خواهند ماند.
- آینده سیاسی مصر را در سایه تحولات این کشور چگونه پیشبینی میکنید؟
آینده سیاسی مصر اگر به لحاظ یافتن جای پایی برای مردم در حاکمیت باشد، موقعیت بهتری خواهد بود اما اگر بخواهیم ببینیم آیا همچنان دستخوش تغییر و تحولات و تطاولها و دستاندازیها از سوی اسرائیل و کشورهای غربی و برخی کشورهای عرب (اقمار آمریکا در منطقه) خواهد شد یا خیر، باید گفت از این نظر دورنمایی پرتحول دارد.