در هیچیک از متون دینی، مسلمانان را از تولید اقتصادی بر حذر نداشتهاند بلکه در موارد بسیاری، ما را به کار و تلاش ترغیب و تشویق کردهاند و در آموزههای این دین الهی آمده است که از وقتتان نهایت استفاده را بکنید و بخش قابلتوجهی از آن را به کار اقتصادی و کسب درآمد بگذرانید. البته چنانکه گفته شد برای انجام فعالیتهای اقتصادی، اصولی را بیان کردهاند و براساس آنها ما را از برخی فعالیتها تحت عنوان کارهای حرام بازداشتهاند؛ کارهایی که معمولا به فرد و جامعه آسیب میرساند اما در غیراز این موارد اندک، پرداختن به انواع و اقسام فعالیتهای اقتصادی در حوزههای گوناگون کشاورزی، خدمات و صنعت سفارش شده است. از سوی دیگر اولیای دین در کنار انجام وظایف و رسالت خود نظیر رهبری مردم و آموزش مبانی دینی به آنها، به فعالیت اقتصادی هم میپرداختند.
اما اینکه هر یک از افراد جامعه به چه فعالیتی بپردازند و چه مسئولیتی را در چرخه تولید برعهده بگیرند، یا به عبارت دیگر چه کاری را انتخاب کنند، بستگی به عواملی چون سلیقه شخصی و نیاز جامعه دارد. البته فعالیتهایی که جامعه نیاز بیشتری به آنها دارد، باید در اولویت قرار بگیرند. تلاش افراد برای کسب درآمد بیشتر، مطلوب و باارزش است و انسانها باید عاقل باشند و کاری را انتخاب کنند که بیشترین درآمد را برای آنها بهارمغان آورد ولی این امر در شرایطی است که اولویتهای دیگری وجود نداشته باشد.
ممکن است مسائلی پیش بیاید که انسان مجبور شود از درآمد بالاتر صرفنظر کرده و به درآمد کمتر قناعت کند، برای مثال اگر کشور به برخی کالاهای خارجی که مصرف آنها در داخل کشور الزامی است وابستگی پیدا کند، به ناچار تولیدکنندگان داخلی باید در راستای رفع وابستگی، به تولید این کالاها بپردازند؛ درحالیکه این افراد با روی آوردن به واردات میتوانستند درآمد بیشتری کسب کنند؛ اما در اینجا ارزش استقلال کشور فراتر از منافع فردی است. البته در آینده سود آنها بهنحوی افزایش پیدا خواهد کرد؛ چراکه وقتی توان کشور افزایش یابد، سود آنها نیز بیشتر میشود. بنابراین کار و تولید با انگیزههای گوناگونی نظیر دستیابی به ثروت، رفع نیازهای مردم، انجام کار خیر برای دیگران و... صورت میگیرد. همچنین باتوجه به اینکه تولید ملی، ضربه سنگینی از واردات و قاچاق کالا خورده است، باید بیشازپیش از آن حمایت شود.
تولیدکنندگان باید برای ارتقای کیفیت کالاها تلاش کنند و مصرفکنندگان هم بایدچه در شرایطی که کالای داخلی با مشابه خارجیاش برابر است و چه در شرایطی که تفاوتی بین آنها وجود دارد اما این تفاوت قابل چشمپوشی است، کالای داخلی را خریداری کنند. این امر منجر به اشتغالزایی میشود، در نتیجه از بروز فقر و مشکلات اخلاقی در جامعه پیشگیری میکند. ممکن است مصرفکنندگان در ظاهر کالای داخلی را با قیمت بیشتری خریداری کنند اما یقین داشته باشید که آینده به نفع ماست. این راهی است که کشورهایی نظیر ژاپن پیمودهاند و همین امر سبب شده امروزه از اقتصادی قوی برخوردار باشند، بهطوری که توانستهاند آمریکا که خود را بزرگترین قدرت اقتصادی جهان میشناسد بهزانو درآورند و آنها را بهخود محتاج کنند.