پیازکاران پس از ضرری که سال گذشته به‌دلیل افت قیمت متحمل شدند، با وعده و وعیدهای دولت مبنی بر صادرات پیاز در سال‌جاری، ده هزار و 500هکتار از زمین‌های کشاورزی خود را زیرکشت این محصول بردند اما نه تنها گامی در این زمینه برداشته نشد بلکه شرایط بدتر از سال گذشته هم شد. در شرایطی که هرمزگان پانزدهمین سال خشکسالی را پشت سر می‌گذارد، کشاورزان با رنج فراوان و هزینه‌های سنگین، حدود 300هزار تن پیاز باکیفیت را تولید کردند، اما قیمت پایین، نبود بازار مناسب داخلی و خارجی و افزایش سرسام آور کرایه حمل بار انگیزه برداشت را از آنها گرفته است.
هرمزگان با سطح زیرکشت ده هزار و 500هکتار و 300هزار تن تولید، یکی از مهم‌ترین استان‌های تولید‌کننده پیاز در کشور محسوب می‌شود. یکی از مزیت‌های پیاز هرمزگان خارج از فصل بودن آن است. در فصل زمستان که بیشتر استان‌های کشور با سرمای شدید روبه‌رو هستند آب و هوای هرمزگان فرصت مناسبی را برای کشاورزان فراهم می‌کند تا پیاز کشت کنند. در حالی که این محصول در آغاز فصل بهار به تولید می‌رسد بازهم پیازکاران برای فروش محصول خود با مشکلات فراوانی روبه‌رو هستند. کشاورزان در این سال‌های خشکسالی و با هزینه‌های زیاد پیاز تولید می‌کنند اما به دلیل نبود صادرات و بازار مناسب، محصول روی دستشان می‌ماند.
موسی خرسند یکی از کشاورزان روستای زمین سنگ که 20هکتار از زمین‌های خود را زیرکشت پیاز برده است به خبرنگار ما می‌گوید: «ما از مسئولان انتظار نداریم که خسارت‌های ما را جبران کنند. حداقل راه صادرات را باز کنند». وی می‌افزاید: «امسال کرایه حمل بار به تهران و تبریز سه برابر شده است در حالی‌که پیاز را حداکثر کیلویی 90تومان از ما می‌خرند». درحالی دلالان پیاز را از کشاورزان با قیمت 90تومان می‌خرند که به گفته کشاورزان برای هر کیلوی این محصول 200تومان هزینه شده است.
علی زلفی‌زاده یکی دیگر از کشاورزان روستای سرزه خاروک از توابع بندرعباس هم اظهار می‌کند: «من شغل دیگری ندارم و مجبورم به امید سال دیگر کشت کنم. شاید بتوانم بدهی هایم را به بانک‌ها و کارگرانی که روی زمین در طول سال زحمت کشیده‌اند پرداخت کنم اما با این وضعیت فکر نمی‌کنم دیگر بتوانم زمین خود را زیرکشت ببرم». این در حالی است که چنانچه کشاورزان در سال زراعی جدید پیاز کشت نکنند به‌صورت مستقیم 10هزار نفر از روستاییان بیکار می‌شوند. زلفی‌زاده تنها راه حل مشکل پیازکاران را تسهیل در صادرات دانسته و تصریح می‌کند: «چطور مسئولان بازرگانی برای کم کردن نرخ همیشه حاضر هستند اما برای فروش و جلوگیری از ضرر کشاورزان چاره‌ای نمی‌اندیشند». هم‌اکنون هر کیلو پیاز در مزرعه بین 750 تا 900ریال از کشاورزان خریداری می‌شود در حالی‌که همین محصول در بازار 5هزار ریال فروخته می‌شود.
پیشنهادهایی برای صادرات
دبیر اجرایی خانه کشاورز استان هرمزگان یکی از مهم‌ترین دلایل کسادی بازار پیاز هرمزگان را افزایش تولید و همزمانی کشت با شهرهای جیرفت، دزفول و بوشهر می‌داند و می‌گوید که برای حل این مشکل مسئولان ذیربط در وزارت جهاد کشاورزی باید قبل از تولید نشست‌های مشترکی با استان‌های همجوار داشته باشند و چاره‌اندیشی‌های لازم اقتصادی را به عمل بیاورند.
ابوطالب جوادی با تأکید بر اینکه برنامه‌ریزی‌ها برای تولید حساب شده نیست تصریح می‌کند: «اگر برنامه‌ها حساب شده بود باید با کشورهایی که به‌علت شرایط آب و هوایی نامناسب در این فصل تولید پیاز ندارند و با ما هم ارتباط بازرگانی دارند رابطه برقرار می‌کردیم. تماس‌های مکرر با رایزن‌های اقتصادی سفارتخانه‌هایی که ما در کشورهای روسیه و دیگر مراکز خارج از کشور داریم می‌تواند بازار مناسبی برای برون رفت پیاز تولیدی و دیگر محصولات استان باشد».
او اظهار می‌کند چنانچه از سوی تشکل‌های کشاورزی هم حرکت‌هایی در این زمینه انجام شود نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین دارد. سرمایه‌گذاری نیز نیاز به ضمانت اجرایی دارد و تضمین این نوع سرمایه‌گذاری باید از طریق بانک مرکزی و مدیران در ارتباط با آن موضوع صورت گیرد. دبیر اجرایی خانه کشاورز استان یک راه حل دیگر هم پیشنهاد می‌دهد. اینکه از خریداران و صاحبان سرمایه کشورهای هدف دعوت شود که هم از تولیدات ما آگاهی پیدا کنند، هم مزارع ما را از نزدیک ببینند و هم برنامه هماهنگ اقتصادی با بخش کشاورزی کشور ما بریزند. به گفته وی این کار می‌تواند مخاطرات اقتصادی این بخش را کاهش دهد و زمینه جذب بازار مناسب را فراهم کند. جوادی تأکید می‌کند که شرایط تولید، عرضه و فروش کنونی چیزی جز سرخوردگی کشاورزان و کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش را به همراه نخواهد داشت. با وجود آنکه حمید صافدل معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در اواخر سال گذشته گفته بود که به‌زودی جایزه صادرات پیاز برای صادرکنندگان در نظر گرفته می‌شود و مسعود دشوارگر معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان نیز اعلام کرده بود که امسال هیچ‌گونه محدودیت صادرات پیاز وجود ندارد اما باز هم تاکنون اقدامی در زمینه صادرات پیاز صورت نگرفته است.
