اینکه این جشنواره تا چه اندازه در این سالها جایگاه خودش را حفظ کرده و چه فرازونشیبهایی را پشتسر گذاشته، چیزی از اهمیتش نکاسته یا دستکم آنچه در ویترین به چشم میخورد همچنان باعث شده نبض سینمای هنری دنیا در این ساحل زیبای واقع در کشور فرانسه بتپد. جولان دادن ستارگان هالیوودی و حتی بالیوودی روی فرش قرمز، کن را شاید فرسنگها دور از اهداف راهاندازانش نشان دهد ولی حتی این رویکرد آشکار به سینمای گیشه هم نتوانسته از این جشنواره افسونزدایی کند.
به همین دلیل است که در اینجا هم با وجود تمام شعارهایی که مدیران فرهنگی در انتقاد از هرنوع نخبهگرایی و گرایش به فستیوالها سر داده میشود، موعد کن که میرسد هیات بلند بالایی از همین مدیران عزم سفر میکنند تا لابد پیام سینمای ایران را به جهانیان منتقل کنند!
امسال سینمای ایران تنها یک نماینده رسمی در کن دارد. «یک خانواده محترم» ساخته مسعود بخشی در بخش 2هفته کارگردانان حضور دارد؛ ضمن اینکه آخرین ساخته عباس کیارستمی هم با فیلم تازهاش «مثل یک عاشق» در بخش مسابقه حاضر است که البته این فیلم ربطی به سینمای ایران ندارد و تهیهکنندگانش فرانسوی هستند و خود فیلم هم با حضور عوامل ژاپنی ساخته شده است.
این کل حضور سینمای ایران و کارگردانان ایرانی در کن امسال است اما در سالهای اخیر که عنایت فرانسویها به سینماییها کم شده است، انگار ما بازار فیلم کن را دوباره کشف کردهایم. امسال 6 غرفه از ایران در بازار فیلم کن حضور دارند. 4 نهاد دولتی فارابی، مؤسسه رسانههای تصویری، صداوسیما و سازمان سینمایی سوره به همراه 2پخشکننده خصوصی در فستیوال کن امسال محصولات سینمای ایران را عرضه میکنند.
اینکه خروجی حضور غرفهداران ایرانی در بازار فیلم کن چیست، چندان مشخص و معلوم نیست؛ هرچند هرساله و در پایان بازار فیلم، مسئولان دولتی از دستاوردهای قابل توجهی سخن میگویند که البته به جهت اینکه هیچ آماری درخصوص آثار به فروش رفته ارائه نمیشود، چندان نمیتوان جدیشان گرفت.
نکتهای که معمولا مورد انتقاد رسانهها قرار میگیرد هیات پرتعداد مدیران سینمایی است که راهی کن میشوند. اوج این اتفاق 2سال پیش رخ داد که اغلب مدیران سینمایی به همراه جوادشمقدری به کن رفتند و بعد هم ماجرای دیدار با ژیل ژاکوب پیش آمد و رسانهای شدن خبر این دیدار و بعد تکذیب ژاکوب و باقی قضایا که نشان داد مدیران سینمایی جنجالآفرینی در کن را در دستور کار قرار دادهاند. پارسال البته حجم انتقاد به حضور بیدستاورد مدیران آنقدر بالا گرفت که با وجود تدارک سفر و تهیه ویزا، جواد شمقدری و چندتن از مدیرانش قید رفتن به کن را زدند. امسال هم که مدیر سازمان سینمایی رسما اعلام کرد به کن نخواهد رفت. با این همه روز گذشته برخی رسانهها این سؤال را مطرح کردند که کدام مدیران مسافر جشنواره کن خواهند شد؟
این سؤالی بود که ایسنا مطرح کرده بود اما فارس از عزیمت کاروان پرتعداد مدیران سینمایی به کن خبر داد و نوشت: مدیریت سینمای ایران بدون سهم در جشنواره امسال باز هم عزم سفر به فرانسه کرده است.
براساس این گزارش، امسال هم مانند سال گذشته کاروان مدیران به سرپرستی حسن نجاریان (قائممقام بنیاد سینمایی فارابی) به فرانسه اعزام میشود. با وجود افزایش قیمت دلار و مشکلات اقتصادی که کشور با آن مواجه است و پروژههایی که بهدلیل نداشتن سرمایهگذار بر زمین مانده است، امسال تعداد مدیران و سینماگرانی که از سوی دولت برایشان از سفارت فرانسه درخواست ویزا شده است افزایش یافته، بهگونهای که سفارت فرانسه به تعدادی از درخواستکنندگان (حدود 20نفر) بنابه دلایل مختلف ویزا نداده است.
در میان گروه اعزامی به فرانسه، نام جواد شمقدری نیز به چشم میخورد. در حالی که در خبرها آمده بود رئیس سازمان سینمایی در کن امسال حضور نمییابد باز هم نام او در فهرست اسامیای که برای آنها ویزا صادر شده، دیده میشود. ازجمله کسانی که نامشان در فهرست مسافران کن به چشم میخورد میتوان به اینها اشاره کرد: محمدرضا عباسیان (مدیرعامل مؤسسه رسانههای تصویری)، سیداحمد میرعلایی (مدیرعامل فارابی)، حسن نجاریان (قائممقام مدیرعامل فارابی)، امیر اسفندیاری (مدیر امور بینالملل فارابی)، هاشم میرزاخانی (مدیرعامل انجمن سینمای جوان)، شفیع آقامحمدیان (مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی)، شیرین نادری (مدیر بازرگانی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی)، بهمن حبشی (مدیر دفتر مجامع سینمایی) و سهیل جهانبیگلری (مدیرعامل سازمان توسعه سینمایی حوزه هنری).
جالب اینکه در غیبت خانه سینما، امسال برخی از اعضای جامعه صنفی تهیهکنندگان، هیات ساماندهی صنوف و اعضای شورایعالی سینما نیز هیات ایرانی را همراهی خواهند کرد. اگر اسامی مدیرانی که از صداوسیما راهی کن خواهند شد را نیز به فهرست اضافه کنیم به هیاتی پرتعداد خواهیم رسید که با حضورشان احتمالا جای خالی نمایندهای از سینمای ایران در بخش مسابقه را پرخواهند کرد!
اینکه در بازار فیلم کن، سینمای ایران چگونه محصولاتش را عرضه خواهد کرد؟ اینکه دستاورد حضور این تعداد مدیر دولتی که با بودجه بیتالمال به کن میروند چیست، ازجمله پرسشهایی است که هر سال در چنین روزهایی مطرح میشود و معمولا هم به آن پاسخ قانعکنندهای داده نمیشود.