به گزارش همشهری آنلاین کتاب « مقدمهای بر ژئوپولیتیک» کتابی درسی جامع و قابل فهم و راهنمای دانشجویان در مراحل اولیه ورودشان به مبحث علم ژئوپولیتیک است.
این کتاب چارچوب روشنی برای فهم منازعات معاصر عرضه میکند؛ به این صورت که جغرافیا چگونه میتواند فرصتها و محدودیتهایی برای اقدامات کشورها، گروههای ملی و سازمانها تروریستی فراهم آورد.
موضوع اصلی ساختارهای ژئوپولیتیکی و عوامل ژئوپولیتیکی (کشورها،گروه های ملی،افراد و غیره) قابل دسترس بوده و نیازمند هیچ دانش قبلی تئوریک یا امور جاری نیست.
خواننده در سرتاسر کتاب متوجه میشود که مولف مطالعات موردی چون شکل گیری القاعده، منازعات شبه جزیره کره، رژیم صهیونیستی- فلسطین، چچن و کشمیر، ماهیت چند وجهی منازعه را مورد تاکید قرار میدهد. موارد اشاره شده همراه با فعالیتهای مرتبط دیگر، کتاب را در تبیین منازعات قدرت جهانی معاصر، عملیات نظامی فراملی ایالات متحدهآمریکا، تداوم منازعات ملی گرایانه، تغییر نقش مرزها و ژئوپولیتیک جدید تروریسم یاری میرساند.
در کنار این محتوا همچنین چشماندازهای تئوریک گوناگونی از جمله مشارکتهای فمینیستی برای خوانندگان گشوده میشود و هر دو جنبه عمل و بازنمایی ژئوپولیتیک مورد بحث قرار میگیرد.
کتاب « مقدمه ای بر ژئوپولیتیک» در کنار محتوای علمی و روزآمد و همه فهم، حجم زیادی از نقشه و دیاگرام و تصویر را به همراه دارد تا به خواننده درک و دریافت بهتری از کلیت بحث ارائه کند.
در کل مطالعه این کتاب فهم نقادانه و عمیقتری از امور جاری فراهم میکند و دستیابی به مقالات و آثار دوره و سطح بالاتر ژئوپولیتیک را آسان میکند.
کتاب هم به کار دانشجویان رشته جغرافیا و روابط بین الملل میآید و هم خوانندگان عمومی میتوانند با خواندن این کتاب فهمی عمیق تر از منازعات معاصر پیدا خواهند کرد.
کتاب در هشت فصل تدوین شده است.
در فصل اول که چارچوب اصلی کتاب را تشکیل میدهد مباحثی از قبیل ساختار،عامل و عاملیت مورد بحث قرار میگیرد.
فصل دوم بر روی مقیاس جهانی تمرکز داشته و ساختاری که کشورها در ساختار ژئوپولیتیکی پویا از آن برخوردارند را ارائه میدهد.
فصل سوم بر روی مقیاس عملکردی کشورها به ویژه مقدورات و محدودیتهایی که در چارچوب عوامل ژئوپولیتیکی با آن مواجه میشوند، متمرکز است. سیاست خارجی که درباره این مقدورات و محدودیتها صحبت می کند که کد ژئوپولیتیکی نامیده میشود.
فصل چهارم نیز به بحث کدهای ژئوپولیتیکی از زاویه اهمیت نحوه توجیه یا بازنمایی آنها میپردازد.
فصل پنجم عوامل ژئوپولیتیکی ایجاد کننده یا به چالش کشنده سطح ملی را نشان میدهد.
فصل ششم ژئوپولیتیک مرزها و مناقشات آن را به عنوان ابزاری جهت تبیین جلوههای حغرافیایی حکومت مورد توجه قرار میدهد.
فصل هفتم باتمرکز روی عاملیت ژئوپولیتیکی و ساختار حکومتها، اصطلاح ژئوپولیتیک دیگر یعنی شبکهها را معرفی میکند.
فصل پایانی نیز شناسایی هویت ساختارها وعوامل ژئوپولیتیکی را به اختصار شرح میدهد. اما با تبیین این که چگونه منازعات معاصر معمولا ترکیبی از ساختارها و عوامل هستند، بحث جنبه پیچیده تر و تخصصی تر به خود میگیرد.
کتاب با تشویق و ترغیب خواننده برای ادامه پژوهش درباره نقش جغرافیا در ایجاد، تسهیل و پایان منازعات ژئوپولیتیکی - اعم از منازعات جاری و آتی- به پایان میرسد.
یک ویژگی مهم کتاب تازه بودن آن است که در سال 2011 منتشر شده و و علاوه بر آن مولف کتاب هم برای ترجمه فارسی این اثر مقدمهای دو صفحهای نوشته است.
از این منظر کتاب از معدود آثاری است که با کسب اجازه از مولف اثر برگردان فارسی شده است، تا حقوق معنوی و مادی اثر هم، به رغم نپیوستن ایران به قانون کپی رایت، رعایت شود.
مولف کتاب در بخشی از مقدمهای که به صورت نامه برای مترجم کتاب و ترجمه فارسی کتاب نوشته و تاریخ 14 ژوئن 2011 را برپای خود دارد، آورده است «من به ویژه از این که ترجمه فارسی کتابم به مردم ایران در فهم دنیای پیچیدهای که در آن زندگی میکنند کمک خواهد کرد خرسندم.»
فلینت که دانشیار جغرافیای سیاسی در دانشگاه ایلی نویز آمریکاست در بخشی دیگر از مقدمه هم با اشاره و تاکید بر رویکرد گفت وگو محوری که به آن معتقد است در برابر رویکرد منازعه محور نوشته است:
«به عقیده من تاریخ بشریت همواره پی گیر گفت وگوی بین تمدنها و فرهنگها بوده و توانسته است آن را به صورت یک واقعیت در بیاورد. سهم یا وظیفه من در تقویت این گفت و گو نگارش این کتاب بوده است، سهم یا وظیفه شما مطالعه کتاب با رویکردی انتقادی و نیزبه کاربردن بخشهایی است که برای یافتن شیوه های تبادل بین فرهنگی صلح آمیز آنها را سودمند مییابید. البته رسیدن به مراحلی که گفته شد مشروط به مطالعه ترجمه کتابی است که توسط دکتر محمدباقر قالیباف، ترجمه شده است. از ترجمه ایشان بسیار سپاسگزارم و خرسندم و وی را به خاطر کارش در زمینه تبادل مفاهیم این کتاب و همکاری ما ژئوپولیتسینها تحسین میکنم. امیدوارم که این کتاب محرک و مشوق علاقه مستمر به ژئوپولیتیک بوده و زمینه ساز مسیر همگانی به سوی صلح باشد»
مترجمان کتاب که یکی دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران است (دکتر محمدباقر قالیباف،) و دیگری دانشجوی دوره دکتری جغرافیای سیاسی همین دانشگاه (محمد هادی پوینده) مقدمهای برکتاب نوشتند و در آن برخی امتیازات چون: مقدماتی و بنیادی بودن محتوای کتاب، آموزشی بودن، طرح مباحث با استفاده از رویکردهای نوین، وجود کادرهای تکمیلی به منظور فراگیری عمیق تر مباحث اصلی، وجود کادرهای ویژه به منظور فعالیتهای دانشجویان، طرح مطالعات موردی مختلف به منظور تجزیه و تحلیل دقیق تر مباحث کتاب، را از جمله ویژگیهای این کتاب برشمردهاند.
ناشر کتاب (انتشارات قومس) از جمله ناشران شناخته شده در حوزه تولید و تدوین و ترجمه آثار مرتبط با علوم سیاسی است و تا کنون شاید بیش از 100 عنوان کتاب در این زمینه از چهرههای دانشگاهی و معتبر به صورت ترجمه و تالیف به بازار کتاب عرضه کرده است. کتاب پیشین دکتر قالیباف هم از سوی همین ناشر عرضه عمومی شده بود. آشنایی مترجمان به دلیل جایگاه تخصصی که دارند با مفاهیم و مسائل این کتاب ،اثر را خواندنی و البته علمی کرده است.
مقدمه ای بر ژئوپولیتیک/ مولف:کالین فلینت/ مترجمان:دکتر محمدباقر قالیباف،محمدهادی پوینده/ ناشر: انتشارات قومس؛ چاپ اول زمستان 1390/ قطع وزیری، قیمت:6000 تومان، 264 صفحه