در آستانه ادامه مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5، گمانه‌زنی‌ها درباره ویژگی‌های یک توافق احتمالی میان دو طرف، بار دیگر به بالاترین تحلیل‌های مطبوعات جهانی بازگشته است. در آخرین مورد از این دست، روزنامه «واشنگتن پست» از تهیه طرحی جامع در این رابطه از سوی «بنیاد کارنگی» خبر داده است.
به گزارش «تابناک»، پیش فرض این طرح، پذیرش این موضوع است که دو طرف در مذاکرات، بر غنی‌سازی با درصد پایین در ایران، توقف غنی‌سازی 20 درصدی و خارج کردن ذخایر اورانیوم با غنای بالا از ایران توافق دارند؛ مواردی که پیش از این چندین بار مورد اشاره مقامات دو طرف قرار گرفته است.
به نوشته «واشنگتن پست»، اکنون بحث اصلی بر سر اقدامات اعتمادسازی است که باید از سوی هر یک از دو طرف انجام گیرد. با توجه به بدگمانی‌‌های موجود در هر دو طرف که به واسطه سابقه مذاکرات پیشین درست شده، تهیه طرحی جامع در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد.
بنابراین، «بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی» اقدام به تهیه چهارچوبی برای مذاکرات آتی کرده است. در گزارش واشنگتن پست آمده که تهیه کنندگان این طرح، برای انجام کار خود گفت‌وگوهایی با متخصصان آمریکایی و ایرانی نیز داشته‌اند.
ایده ی طرح بنیاد کارنگی، ایجاد یک «دیوار آتشین» یا مرزی سفت و سخت میان برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و برنامه ساخت سلاح هسته‌ای است. ایران می‌تواند مورد نخست را در اختیار داشته و به پیش ببرد؛ اما مورد دوم چیزی است که ایران نباید به سمت آن حرکت کند.
بنا بر این گزارش، مبنای تدوین این طرح و مرزبندی یاد شده، فتوای رهبر ایران مبنی بر ممنوعیت تولید و استفاده از سلاح هسته‌ای و همچنین پیام‌های رد و بدل شده میان دو طرف پیش از مذاکرات است.
در بیان جزییات بیشتر این طرح، اشاره شده که برای عینی‌تر شدن مرزبندی نامبرده، یک سیستم قرمز، زرد، سبز، یا اصطلاحاً «چراغ راهنمای هسته‌ای» طراحی خواهد شد.
فعالیت‌های واقع در محدوده سبز، موارد پذیرفته هستند که شامل ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای، رآکتورهای تحقیقاتی پزشکی و تحقیقات علمی است.
فعالیت‌های ممنوعه یا قرمز، مواردی هستند که مستقیم به تسلیحاتی شدن برنامه هسته‌ای مربوط می‌شوند؛ از قبیل تولید کلاهک هسته‌ای و خرید آیتم‌های قابل بهره‌برداری در ساخت و تست بمب‌های هسته‌ای.
اما بخش زرد، چالش برانگیزترین بخش به شمار می‌رود، زیرا شامل فعالیت‌هایی است که می‌تواند استفاده‌ای دوگانه داشته باشد. بر همین اساس، «دیوار آتشین» باید به دقت طراحی شود؛ بنابراین، احتمالاً تنها حد مشخصی از غنی‌سازی مجاز شمرده خواهد شد که زیر 5 درصد خواهد بود. در همین چهارچوب، کاربرد «تفنگ نوترونی» که ممکن است در تهیه بمب مورد استفاده قرار گیرد، ممنوع خواهد شد؛ البته در مواردی از قبیل استخراج نفت، این امر مجاز خواهد بود.
در بخشی دیگر از این طرح آمده که هر گونه کاهش واقعی تنش‌ها با ایران، نیازمند شفافیت بیشتر درباره فعالیت‌های گذشته و حال است، به گونه‌ای که هر یک از طرفین اطمینان یابد که فریب داده نمی‌شود و امنیت بنیادینش در معرض خطر قرار نمی‌گیرد.
به گفته تدوین کنندگان این طرح، این رویکرد نوعی بازی با حاصل جمع صفر نیست و نیازمند تعهدات و امتیازاتی از سوی هر دو طرف است. همچنین این طرح با تعریف فعالیت‌هایی که بخشی از تولید سلاح هسته‌ای به شمار می‌روند، می‌تواند جای خالی موجود در معاهده منع گسترش سلاح هسته‌ای را پر کرده و در دیگر کشورها نیز به کار برده شود.
