این گردهمایی درحالی صورتمیگیرد که دولت نیز با احیای کمیته طبیعتگردی، برنامههای جدیدی را برای رونق این شاخه از گردشگری درنظر گرفته است. کارشناسان و فعالان اکوتوریسم کشور در نخستین همایش اکوتوریسم و کوهستان که در روستای تاریخی اورامان تخت برگزار شد، بر لزوم توجه گردشگران و طبیعت گردها به آداب و رسوم جامعه محلی و احترام به سنتهای جامعه محلی تاکید کردند. دکتر حسن شکرچی متخصص اکولوژی و استاد دانشگاه در سخنانی با موضوع بیواکوسیستمها گفت: زمین از زیستگاههای متعددی تشکیل شده که دارای چهرههای مشخص و هویتهای خاص هستند.
به گفته وی، آنچه بهعنوان بیوم مطرح است، سرزمینهایی است که به لحاظ پراکندگی در سطح زمین به یکدیگر شبیه هستند. وی با اشاره به بیومهای قطبی، تندرا، جنگلهای استوایی، تایگا، جنگلهای برگ ریز، بیابانی و اکوسیستمهای مینیاتوری ادامه داد: در ایران بیوم قطبی بهدلیل وجود ارتفاعات بلند در ارتفاعات دماوند که در تمام سال یخ و برف را در خود نگه میدارد وجود دارد.
به گفته وی، نقاطی در رشتهکوههای زاگرس وجود دارد که در تمام سال برف را در خود حفظ میکند.
دکتر شکرچی همچنین با اشاره به فعال نبودن باکتریها در 2 قسمت از ایران نظیر شهداد در کرمان و ارتفاعات بلند ایران بهویژه قله دماوند گفت: مناظری که بیوم قطبی ایجاد میکند مناطق مملو از گیاهان بدون درخت و سرشار از موادغذایی است که موجودات از آن تغذیه میکنند. وی با اشاره به وسعت و پراکندگی بیومهای ایران ادامه داد: در منطقه تندرا در ایران که محل زندگی عشایر است تنوع جانداران به چشم میخورد.
به گفته این استاد دانشگاه در منطقه کردستان و البرز شمالی جنگلهای بیوم علفزار وجود دارد. وی همچنین به تنوع گیاهی و جانوری مناطق کویری کشور اشاره کرد و افزود: کاکتوسها از گیاهان شاخص کویر هستند. شکرچی که ویژگیهای زیستمحیطی بیومهای ایران را مورد بررسی قرار داده درخصوص وضعیت زیستمحیطی منطقه تاریخی اورامان در استان کردستان در گفتوگو با روزنامه همشهری گفت: نخستین چیزی که در این منطقه بهچشم میخورد آلودگی رودخانههاست. وی افزود: زبالههای زیادی در حاشیه رودخانههای این منطقه در اورامان به شاخه درختان چسبیده بود و این مشکل تا مریوان ادامه دارد. وی با اشاره به 3 بیوم موجود در منطقه اورامان و جذابیت این ویژگیها برای طبیعت گردها گفت: این منطقه شامل جنگلهای برگریز، تندرا و علفزار است.
شکرچی آلودگی آبها در منطقه اورامان را زیاد دانست و گفت: کشاورزی این منطقه نیز آسیبها را افزایش داده که مطالعه بهمنظور کاشت درختهایی که با خانواده بلوطها سازگار نیستند، میتواند به پوشش گیاهی منطقه و کشاورزی به صرفه برای جامعه محلی کمک کند. وی همچنین به تخریب برخی مناطق جنگلی رویشگاه زاگرسی در ارتفاعات اورامان و تاثیر شیوه ایجاد شیارهای عمودی بر دامنه ارتفاعات زاگرسی با هدف کشاورزی به کل زیستگاه زاگرسی اشاره کرد و افزود: برخی دانشجویانی که روی پوشش گیاهی منطقه اورامان تحقیق میکنند، فهرستی از گونههای بیومیک در حال انقراض این منطقه تهیه کردهاند که میتواند کمک زیادی به دانستن آنچه در این منطقه رخ میدهد، باشد.
این متخصص اکولوژی زیبایی شهر تاریخی اورامان برای طبیعت گردها را بسیار زیاد اعلام کرد و گفت: جاذبههای طبیعی و فرهنگی این منطقه نه تنها برای طبیعت گردها که برای گردشگران نیز جذاب است. در ادامه نخستین همایش اکوتوریسم کوهستان که در روستای تاریخی اورامان تخت در استان کردستان برگزار شد علی شادلویی متخصص امداد و نجات کوهستان نیز در سخنانی به موضوع امنیت گردشگران و طبیعت گردها در ایران پرداخت و گفت: امنیت گردشگران در تمام جهان مدیریت شده است. شادلویی که مدتی فرمانده امداد و نجات کوهستان در تهران بوده است، افزود: ایران به لحاظ برخورداری از جاذبههای طبیعی رتبه 5 تا 10 را در جهان داراست و به همین میزان در حادثه و بلاخیز بودن نیز در همین جایگاه قرار دارد. وی با تاکید بر این موضوع که متاسفانه در موضوع حوادث گردشگری هیچ تدبیری وجود ندارد، ادامه داد: همچنان امداد حوادث گردشگری نداریم و مثلا گردشگر آمریکایی که در دماوند گرفتار میشود آنقدر باید بماند تا بمیرد و بعد از مرگ هم انتقال جسد او بسیار طول میکشد. وی گفت: گردشگر ورودی به ایران میداند که اگر به کشورمان سفر کند و حادثهای برای او ایجاد شود خودش است و خدای خودش.
این کارشناس مدیریت بحران و امداد و نجات گفت: در بیمه ایران خسارت درمان 500 هزار تومان و نقص عضو 2/5 میلیون تومان است و برای مرگ هم 5 میلیون تومان درنظر گرفته شده است. شادلویی افزود: باید پاسخگوی گردشگر بود درحالیکه با بیمه 5میلیونی امکان پاسخگویی به گردشگران وجود ندارد. وی ادامه داد: در امتحانات جامع تورلیدرهای طبیعت حتی یک سؤال امداد و نجات مطرح نشده و با آموزشهایی که امروز به تورلیدرها داده میشود نیز آنها قادر به نجات گردشگر آسیبدیده نخواهند بود. نظام دوست رئیس انجمن صنفی غارنوردان ایران نیز که در این همایش حضور داشت با خواندن گزیدهای از سخنان زنده یاد عباس جعفری یکی از طبیعت گردهای کشورمان که در طبیعت جان سپرد، غار و غارنوردی را موضوعی مفید برای ورود گردشگر تخصصی به کشور دانست و گفت: غارهای زیبا و باستانی زیادی در استان کردستان وجود دارد که ظرفیت خوبی برای جذب طبیعت گردها به ایران فراهم میکند. الهی مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان کردستان نیز با حضور در این مراسم استان کردستان را بکر و با پیشینه تاریخی بسیار زیاد خواند و با اشاره به اینکه منطقه اورامانات در محور گردشگری بسیار خوبی قرار گرفته، گفت: اورامانات پیشینهای چند هزار ساله دارد که میتوان در معماری خشکه چینی منطقه به این موضوع پی برد.وی با درخواست از استانداری و شهرداری کردستان و منطقه اورامانات بهمنظور تلاش برای حفظ این منطقه پیش از هر اقدام دیگر گفت: امیدواریم بتوانیم بافت ارزشمند این منطقه از کشور را حداقل با استفاده از مصالح بومی حفظ کنیم.
ایجاد کمپهای گردشگری در دستور کار است
جهانیان معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در سخنانی گفت: اکوتوریسم گردشگری مسئولانه و مسئولیتپذیر در برابر طبیعت و جامعه میزبان محلی و حتی شخص گردشگر است. وی گفت: البته باید در موضوع پذیرش گردشگر از سوی جامعه محلی و منافع اقتصادی حاصل از حضور گردشگر برای جامعه محلی برنامهریزی داشت. معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری با تاکید بر اینکه تاکنون در کشور 467 روستای هدف گردشگری شناسایی شده است، از افزایش این میزان تا یکهزار منطقه هدف گردشگری تا پایان سال 91 خبر داد و گفت: در استان کردستان نیز روستاهای هدف گردشگری به 50 روستا خواهد رسید و براساس توافقی که با سازمان بنیاد مسکن شد، بیش از 30 میلیارد ریال نیز هزینه شده است. وی گفت: باید به سمت معرفی جاذبههای ناشناخته کشور برویم تا با فعال کردن ظرفیتها به میزان اشتغال و برخورداری جوامع محلی از منافع گردشگری کمک کنیم. وی همچنین با اشاره به محدودیت امکانات در مکانهایی نظیر روستای تاریخی اورامان تخت بر ضرورت ایجاد کمپهای اقامتی تاکید کرد و افزود: در سال 91 ایجاد کمپهای گردشگری و کویرنوردی در کشور در دستور معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی است.