به گزارش خبرنگار همشهری آنلاین، آیت‌الله عباس کعبی بعد از ظهر امروز دوشنبه در همایش «بازخوانی روند فقهی حقوقی قانونگذاری» در تالار شیخ انصاری دانشکده حقوق دانشگاه تهران با بیان این مطلب افزود: نظام تقنینی جمهوری اسلامی ایران همان نظام حقوقی اسلامی است که در این نظام الزام آن است که نقطه عزیمت و آغاز روند قانونگذاری بر پایه اجتهاد و نتایج حاصل از آن صورت گیرد. این درحالیست که در حال حاضر نقطه عزیمت قانونگذاری، اجتهاد و محصول آن (فقه) نیست بلکه اکنون اجتهاد و فقه صرفاً نقش نظارتی دارند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: بنابراین اکنون «فقه ناظر» داریم نه «فقه قانونگذار». فقه ناظر به معنای نگاه حداقلی به تاثیر فقه در روند قانونگذاری است که صرفاً به لحاظ رعایت یا عدم رعایت شریعت در قوانین لحاظ شده است نه به عنوان فقهی که آغاز و نقطه عزیمت در چرخه قانونگذاری باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: نقش تأثیرگذار فقه و اجتهاد در چرخه تصمیم‌گیری و قانونگذاری یکی از نقطه‌های آغاز برای تحول در روند قانونگذاری و نوسازی نظام اسلامی بر پایه اجتهاد است لذا باید از این جا شروع کنیم. سوال اصلی این است که برای تأثیرگذاری اجتهاد در روند قانونگذاری به نحوی که تحولی متناسب با دهه چهارم انقلاب اسلامی ایجاد شود چه اقداماتی باید انجام دهیم. آنچه دنبال آن هستیم کارایی، کارآمدی و مدیریت جامعه اسلامی برای عینیت بخشی به تأثیر فقه و حقوق اسلامی در ابعاد گوناگون زندگی است.
به گزارش همشهری آنلاین، حسن رحیم پور ازغدی نیز در این همایش با تأکید بر دعوت عقل اجتهادی به عرصه فقه سیاسی گفت: بر سر دو راهی ساختارشکنی علیه ضوابط دین یا جمود و فقه انفعالی در هرصه نظام‌سازی فقهی قرار داریم. در عرصه فقهی اجتماعی و حکومتی 2 نوع اجتهاد ممکن است؛ یکی فقه فعال و دیگری فقه انفعالی. آنکه الآن گرفتارش هستیم فقه منفعل در عرصه نظام سازی اجتماعی و حکومتی است و آنچه در حوزه‌های علمیه دارد بحث می‌شود فقه منفعل است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: فقه منفعل منتظر می‌ماند تا دیگران نظام‌سازی کنند و آنگاه بیایند سوال شرعی بپرسند. این عقلانیت اسلامی نیست. فقه سیاسی و حقوقی اسلام جزئی از عقلانیت اسلامی است. عقلانیت اسلامی موتور اصلی نظام‌سازی است لذا فقه فقط مواجهه انفعالی با واقعیت موجود نیست.
وی خاطرنشان کرد: وقتی منتظر می‌نشینید تا به شما عرضه کنند یعنی کاملاً منفعلانه عمل می‌کنید. هر چند ممکن است در نظام‌سازی منفعلانه با یک محصول شرعی روبرو باشیم اما محصول یک نظام دینی نیست یعنی فقه انفعالی یک بهره حداقلی از فقه است.
