دراین باره با حسن بهشتی پور کارشناس امور بینالملل گفتوگو کرده ایم:
- آژانس اعلام کرده است که مذاکرات بینتیجه بوده است. فکر نمیکنید آژانس همان روالی را در پیش گرفته است که گروه 1+5 در آستانه مذاکرات مسکو در پیش گرفته است؟
نه نباید این دو را با یکدیگر خلط کرد. اختلاف نظرهای ایران و آژانس بر سر یک جدول کاری است که باید تنظیم و مشخص میشد که چه کارهایی باید آژانس برای ایران انجام میداد و چه کارهایی ایران برای آژانس. خب طرفین درباره این جدول کاری هنوز به توافق نرسیدهاند و قرار است آنچنان که آقای سلطانیه گفته است دور دیگری از مذاکرات هم برگزار شود. میخواهم بگویم که این موضوع یک موضوع مورد اختلاف ایران و آژانس است که چارچوب کاملا حقوقی و فنی دارد ولی اختلاف ایران و 1+5 یک اختلاف از نوع دیگر است که بیشتر جنبه سیاسی و امنیتی دارد تا حقوقی و فنی.
- آمانو پس از سفرش به ایران گفت که با ایران به توافق رسیده است اما تا پایش به وین رسید دوباره همان ادعاهای قبلی را مطرح کرد. این تناقضگویی نیست؟
آمانو به هیچ وجه نگفته است که ما به توافق کامل رسیدهایم. آقای آمانو توضیح داده است که در ایران درباره یک اصول کلی به توافق رسیدیم و درباره جزئیاتش باید بحث کنیم. این به واسطه صحبتی بوده است که بین آقای آمانو و آقای جلیلی رد و بدل شده است و آقای آمانو مدعی آن شده است. حالا باید از آقای جلیلی پرسید که این ادعاها صحت دارد یا خیر؟ او میگوید من با آقای جلیلی که صحبت کردم ایشان درباره کلیات توافق داشت که ایران درباره مسئله پارچین مذاکراه میکند و این را بهعنوان موفقیت تلقی کرده است.
- درباره نفس بازدید از پارچین که ظاهرا مورد اختلاف ایران و آژانس است تحلیل چیست؟ آیا آژانس انرژی اتمی اصلا حق بازدید از این منطقه نظامی را دارد؟
آژانس در سال 2005 از پارچین بازدید کرده است و در همان زمانی که آقای هاینونن در جایی بود که همین آقای هرمان ناکارتس الان هست، اعلام کرد که ما هیچ نقطه منفی در این منطقه ندیدیم و در گزارش آقای البرادعی هم این اعتراف آمده است اما آژانس دوباره میگوید که ما گزارشهای جدیدی از پارچین بهدست آوردهایم و براساس این گزارشهای جدید دوباره به بازدید از پارچین علاقهمند شده است ولی آنچنان که آقای سلطانیه میگوید باید یک دستور کار مشخصی باشد که اینها دقیقا از کجای پارچین میخواهند بازدید کنند و هدف از بازدید چیست. چون اینجا یک منطقه هستهای نیست. آژانس طبق مقررات ان. پی. تی باید از مراکز هستهای بازدید کند نه از مراکز نظامی.
- گفتید که مذاکرات ایران با آژانس با مذاکرات 1+5 دو مقوله جداست. آیا به توافق نرسیدن ایران و آژانس بر مذاکرات مسکو تاثیری ندارد؟
تاثیر دارد. حتما تاثیر دارد. این دو، موضوعات جدا هستند اما روی هم تاثیر دارند. قطعا اگر به توافق میرسیدند تاثیر مثبت بر مذاکرات مسکو داشت. این را نمیشود رد کرد؛ منتهی موضوع این است که باید ببینیم آژانس دقیقا از ایران چه میخواهد. آیا خواستههایش در چارچوب ان.پی.تی بوده یا فرای ان.پی.تی. طبیعتا وقتی مذاکرات ایران و آژانس به نتیجه نرسیده است تاثیر منفی بر مذاکرات مسکو دارد.