این برای نخستین‌بار است که مذاکرات ایران و 1+5 پس از آنکه پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شد در پایتخت یکی از کشورهای طرف مذاکره و تصویب‌کنندگان قطعنامه‌های ضد‌ایرانی در شورای امنیت سازمان ملل انجام می‌شود.
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه پیش از برگزاری مذاکرات مسکو پیشنهاد داد حق تهران برای پیشبرد برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز قبول شود، اما این کار در مقابل قرار گرفتن تمام فعالیت هسته‌ای ایران تحت کنترل همه‌جانبه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شود.
البته از مجموع اخبار روز گذشته مسکو چنین برمی‌آمد که طرف مذاکره کننده غربی هیچ طرح و پیشنهاد مشخصی برای مذاکرات ندارد و تنها تک درخواست‌هایی از ایران دارد که این موضوع با انتقاد ایران مواجه شده که می‌گوید درخواست‌های غرب باید به صورت طرحی کامل و هدفدار باشد که سرانجام و مراحل آن از ابتدا مشخص باشد.
مهم‌ترین محورهای مذاکرات روز گذشته پیشنهادهایی بود که ایران در پنج محور مطرح کرده بود. بررسی پیشنهادهای ایران در مذاکرات مسکو اگرچه در بغداد و سپس در آخرین مذاکره تلفنی کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سعید جلیلی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان مورد توافق قرار گرفته بود اما تلاش رسانه‌های غربی بر اعلام محور قرار‌گرفتن تعلیق غنی‌سازی در این مذاکرات بود.
با وجود این، روزنامه نیزاویسیمایا چاپ مسکو در ایهامی که اشاره به نام هتل «حلقه طلایی» محل برگزاری مذاکرات، دارد از پیشرفت‌های هسته‌ای ایران به‌ویژه در امر غنی‌سازی اورانیوم به‌عنوان یک «حلقه طلایی» یاد کرد که غرب به آسانی نمی‌تواند آن را از دستان ایران خارج کند. پیش از آغاز مذاکرات نوبت صبح، مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون در جمع خبرنگاران یادآور شد که ایران در بغداد 5 محور را در بسته پیشنهادی خود مشخص کرد و احتمالا در مسکو پیشنهادهای جدیدی را مطرح خواهد کرد.
آزمونی بزرگ برای غرب
ایران در بغداد بسته پیشنهادی خود را در 5 محور مطرح کرده بود که به نوشته خبرگزاری‌ها، ادامه هدفمند گفت‌وگوها، برداشتن گام‌های متقابل، روشن بودن چارچوب و مسیر گفت‌وگوها و بالاخره به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی برای ایران در چارچوب ان.پی.تی از مهم‌ترین محورهای پیشنهادی ایران برای این مذاکرات بوده است.
سعید جلیلی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان گفته است بسته پیشنهادی ایران به‌گونه‌ای تنظیم شده که ضمن حفظ روند توسعه علمی و فناوری ملت ایران دغدغه‌های نظامی طرف مقابل را مرتفع می‌سازد و درصورت مخالفت آنها با این بسته بیش از پیش آشکار خواهد شد که تلاش آنها جلوگیری از پیشرفت ایران است که طبعاً با راهبرد پیشرفت توأم با عدالت در جمهوری اسلامی ایران در تعارض است.
او این مذاکرات را آزمونی بزرگ برای غرب دانست و گفت که باید ببینیم آنها پیشرفت ایران را تحمل می‌کنند یا خیر؟
تبیین محورهای پنج‌گانه پیشنهاد ایران یکی از سه رهیافتی است که ایران در این مذاکرات در پیش گرفته است. یکی از دیپلمات‌های عضو هیأت ایرانی گفته که ایران در این مذاکرات یک راهبرد منسجم مذاکراتی مشتمل بر سه‌گام را در پیش خواهد گرفت که تبیین محورهای پنج‌گانه پیشنهادهای ایران یکی از این سه گام است. به‌گفته این دیپلمات، انتقاد از فرصت‌سوزی غرب پس از نشست بغداد و بحث جدی و محتوایی درباره محورهای مدنظر 1+5 نیز دو راهبرد دیگر ایران در این مذاکرات است.
اگر غرب تضمین بدهد
پیش از آغاز این مذاکرات محمود احمدی‌نژاد در گفت‌وگویی با روزنامه فرانکفورتر آلمان به این سؤال که آیا ایران می‌تواند موضوع غنی‌سازی 20 درصد را به‌عنوان یک‌گام برای ادامه مذاکرات به بحث بگذارد؟ پاسخ گفته بود. سایت دولت پاسخ احمدی‌نژاد به‌عنوان رئیس شورای‌عالی امنیت ملی به این سؤال را اینگونه منتشر کرد که غنی‌سازی در سطح 20درصد در ایران تنها برای تولید دارو انجام می‌شود و برخلاف تبلیغات دروغ، غنی‌سازی در این سطح به معنای نزدیک شدن به بمب اتم نیست.
احمدی‌نژاد با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران از ابتدا اعلام کرد که اگر کشورهای اروپایی سوخت 20درصد غنی شده را در اختیار ایران قرار دهند، اقدام به غنی‌سازی در این سطح نخواهد کرد، اظهار داشت: امروز نیز اگر آنان تضمین بدهند که سوخت 20درصد رآکتورهای ایران را تأمین می‌کنند، هیچ مشکلی نخواهیم داشت.
ادعای حیرت‌انگیز مأمور اطلاعاتی آمریکا
ایجاد وقفه پیش از مذاکرات، دیروز به اظهارات حیرت انگیزی از سوی مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون نیز گره خورد. وی که یکی از افسران ارشد دستگاه اطلاعاتی آمریکاست جای خانم «ماجاکو سیجانکیک» که تا نشست بغداد سخنگوی رسمی کاترین اشتون بود را گرفته است و اکنون ترمینال خروجی همه اطلاعات مذاکرات برای افکار عمومی جهان در دست این مأمور مرموز آمریکایی است. وی که در حقیقت سخنگوی ناخوانده آمریکایی‌ها در میانه مذاکرات است، همان ادعایی را تکرار کرد که دو روزنامه آمریکایی واشنگتن پست و نیویورک‌تایمز اخیرا مطرح و ادعا کرده بودند.
در معاهده عدم‌اشاعه سلاح‌های هسته‌ای، حق غنی‌سازی برای کشورهای عضو به رسمیت شناخته نشده است. در آن زمان نمایندگی کشورمان نزد سازمان ملل در جوابیه‌ای که به این دو روزنامه ارسال کرد نوشته بود: این معاهده (عدم‌اشاعه سلاح‌های هسته‌ای) نه‌تنها غنی‌سازی بلکه همه جنبه‌های بهره‌برداری از فناوری صلح آمیز هسته‌ای را برای ایجاد و توسعه چرخه کامل سوخت به‌صورت مستقل و ملی، شامل می‌شود.
