این جمله را عالیترین مقام راهنماییورانندگی ایران در حالی به خبرنگار همشهری گفت که درباره تولید و ازسرگیری شمارهگذاری وانتپیکان مورد پرسش قرار گرفته بود. این پرسش از آنجا آغاز شد که پس از تأکیدها و تمدیدهای چندباره برای توقف تولید و شمارهگذاری وانتپیکان، قرار شده بود که این خودرو از ابتدای سال 91 شمارهگذاری نشود.رئیس مرکز تعویض پلاک پلیس راهور پس از تعطیلات نوروز 91 اعلام کرده بود: شمارهگذاری وانت پیکان از ابتدای سالجاری متوقف شد.
سرهنگ احمد رستمی یادآوری کرد: براساس قانون قرار بود شمارهگذاری وانت پیکان از ابتدای مهرماه (سال گذشته) متوقف شود اما با مصوبه هیأت دولت این خودرو تا پایان اسفندماه شمارهگذاری شد. بهار سال 91 اما جادههای خروجی تبریز و مبادی ورودی غربی شهر تهران کفیهای دوطبقهای را از خود عبور میدادند که بارشان چند خودرو یکشکل و آشنا بود.
برای پلیس هم جای سؤال است
انتقال وانت پیکانهای تولیدی اما بیهدف نبود. مراکز شمارهگذاری خودرو راهور، وانت پیکان را در سال 91 هم شمارهگذاری میکنند. این خبر را هم سردار اسکندر مؤمنی رئیس پلیس راهور ناجا در گفتوگو با همشهری تأیید کرد. مؤمنی اعلام کرد: در فروردین ماه تأییدیه استاندارد وانتپیکان صادر شد و سازمان استاندارد اعلام کرد این خودرو از نظر ما استاندارد است.
او با اشاره به اینکه اکنون به هر حال وانتپیکان مجوز استاندارد را گرفته و یک خودروی استاندارد به حساب میآید، گفت: پلیس براساس قانون میتواند خودرویی را شمارهگذاری کند یا جلوی شمارهگذاری خودرو را بگیرد. رئیس پلیس راهور ادامه داد: برای ما هم جای سؤال است چطور خودرویی که تا اسفندماه استاندارد نداشته، ناگهان در فروردینماه مجوز استاندارد گرفته است این در حالی است که نه تنها از اسفندماه تاکنون بلکه در چند دهه گذشته، حتی در ظاهر وانت پیکان تغییر چندانی ایجاد نشده است.
هرکس تصمیم میگیرد باید پاسخگو باشد
رئیس پلیس کشور هم درباره استاندارد شدن یکباره وانتپیکان به خبرنگار همشهری پاسخ داد. خبرنگار همشهری پرسید: با وجود تصمیم قاطع سازمان استاندارد و پلیس راهور و تمدیدهای چندباره مهلت پایان شمارهگذاری وانتپیکان، یک کارگروه دولتی تصمیم گرفت که این خودرو تا پایان سال 90 تولید و شمارهگذاری شود. این تصمیم هم با استناد به یک اصل از قانون اساسی، بالاتر از قانون مصوب مجلس درباره خودروهای غیراستاندارد نشست. آیا در سالجاری هم یک دستور بالادستی، تولید یک خودرو غیراستاندارد را قانونی کرده است؟
سردار اسماعیل احمدیمقدم پاسخ داد: اگر هرمرجع و هرکارگروهی اختیار قانونی دارد، طبیعی است که میتواند این اختیار را اعمال کند ولی باید پاسخگوی عمل و گفته خود هم باشد. او تأکید کرد: اگر به بنده این اختیار را دادهاند که تصمیمی را بگیرم و آن تصمیم پیامدهای ناگواری را برای مردم و جامعه خواهد داشت، من باید پاسخگوی افکار عمومی و مردم باشم.
فرمانده ناجا ادامه داد: ما هم در این کارگروهها و نهادهای تصمیمگیرنده معمولا مورد مشاورت قرار میگیریم، آنها هم تلاش میکنند نظرات ما را اعمال کنند. با این حال و با اینکه نیروی انتظامی تا جایی که ممکن است از حقوق مردم دفاع میکند اما به هر حال در سقف وظایف خودش میتواند مداخله کند. احمدیمقدم در عین حال درباره تولید خودروهای بیکیفیتگفت: استانداردها همواره تعیینکننده کف هستند.
اگر کسی بخواهد، میتواند هزینه بیشتری برای تأمین ایمنی بیشتر بدهد.
فرمانده ناجا پیش از این و در روزهای مقاومت نیروی انتظامی در برابر شماره کردن وانت پیکان گفته بود: هر وقت استاندارد وانت پیکان را آوردند ما هم آن را شمارهگذاری خواهیم کرد اما در حال حاضر، مشکلجای دیگری است و به نیروی انتظامی ربطی ندارد.
استناد به قانون اساسی
25 آبان 90 بیرون از چارچوبهای رسمی استاندارد، نمایندگان ویژه رئیسجمهور در کارگروه حمایت از تولید، تصمیم گرفتند که تولید یک خودروی غیراستاندارد را مجاز اعلام کنند. این تصمیم مستند به اصل 127 قانون اساسی اعلام شده است. در اصل 127 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است: رئیسجمهور میتواند در موارد خاص، بر حسب ضرورت با تصویب هیأت وزیران، نماینده یا نمایندگان ویژه با اختیارات مشخص تعیین نماید. در این موارد تصمیمات نماینده یا نمایندگان مذکور در حکم تصمیمات رئیسجمهور و هیأت وزیران خواهد بود.آنچه اکنون بهعنوان «مورد خاص» درنظر گرفته شده، بازگرداندن یک خودروی غیراستاندارد به چرخه تولید است.
- تغییر مفهوم، اصل را تغییر نمیدهد
اتفاق فروردین 91 اما چیزی بیش از اتفاقی است که در روزهای آخر پاییز سال 90 افتاد. اگرچه عامل بسیاری از حوادث رانندگی، خودروهای غیرایمن ساخت داخل است اما اکنون سازمان استاندارد خودروی وانتپیکان را بدون اینکه تغییری کرده باشد، استاندارد اعلام کرده است.
پیش از این اعلام شده بود که وانت پیکان از 51 مورد استاندارد یک خودرو، 13 مورد را دارد، کیسه هوا ندارد و از ترمز ضدقفل هم بیبهره است. استاندارد اعلام کردن یک خودرو که پیش از این غیراستاندارد بوده، بدون آنکه تغییر کند، بهطور منطقی حاکی از تغییر تعریف «استاندارد» در سطح اجرایی و نظارتی است.
این اقدام اگرچه در اصل خسارتبار بودن وانت پیکان تغییری ایجاد نمیکند اما سومین اقدام مشهور از دو تصمیم دیگر با همین روش است. اول آنکه دولت با تغییر فهرست اماکن عمومی که استعمال دخانیات در آنها غیرقانونی است، باعث شد که قهوهخانهها مکان عمومی بهحساب نیایند و استعمال دخانیات در آنها مجاز باشد. تغییر مفهوم استاندارد همچنین یادآور اقدام مشابه در آخرین ماههای دوره گذشته ریاستجمهوری است که با تغییر تعریف «بیکار» و «بیکاری»، آمار جمعیت بیکاران کشور را ناگهان تا حدود نصف کاهش داد.