تهران دیگر مردانه نیست؛ گزارش و جداول ویژه از چهره تفریح زنان

همشهری آنلاین - فهیمه سادات طباطبایی: تهران دیگر فقط مردانه نیست. نزدیک به چهار سال است که بانوان تهرانی برای خود قلمرو فرهنگی، هنری و تفریحی ویژه دارند و می‌توانند با خیالی آسوده و ایمن در آن فعالیت کنند؛ قلمرویی که هم فضای سبز دارد، هم امکانات ورزشی متنوع، کلاس‌های هنری و فرهنگی و حتی مهدکودک‌هایی که فرزندان آنها را برای ساعاتی نگهداری می‌کند. بوستان‌های زیبایی به اسم بانوان و برای آنها.

به گزارش همشهری آنلاین، شاید زمانی که شورای شهر تهران مصوبه ساخت پارک بانوان در تهران را به شهرداری تهران ارسال کرد زنان کمی تصور می‌کردند که این مصوبه عملیاتی شود و روزی برسد که زنان بتوانند در محیط های ویژه خود به ورزش و تفریح بپردازند و اماکن فرهنگی خاص خود را داشته باشند. اما هم اکنون با گذشت کمتر از پنج سال، چهار پارک بانوان در مساحتی بیش از 770 هزار متر مربع در تهران ساخته شده و این وعده را محقق کرده است.

اولین بوستان بانوان در 23 اردیبهشت 87

اولین بوستان بانوان با نام "بهشت مادران" در بیست و دوم اردیبهشت ماه سال 1387 در منطقه سه تهران ساخته شد. این بوستان که 20 هکتار مساحت دارد دارای امکانات مختلف ورزشی و فرهنگی است و در همان ابتدا توانست بانوان زیادی را به خود جذب کند.

استقبال بی نظیر بانوان تهرانی از این مجموعه طبعیت گرای فرهنگی به جایی رسید که مسئولان شهرداری تهران را ترغیب به ساخت بوستان‌های مشابه دیگر کرد تا آنجا که پردیس بانوان در آزادگان و نرگس در منطقه 18 و سپس مجموعه شهربانو در بوستان بزرگ ولایت نیز طی کمتر از دو سال افتتاح شدند و قرار است دو بوستان دیگر که یکی از آنها در منطقه چیتگر هست نیز تا پایان سال جاری افتتاح شود.

توجه ویژه به بانوان در جنوب شهر

نکته مهم در راه اندازی این بوستان‌ها توجه ویژه مجموعه شهری به شهروندان بانو در جنوب شهر تهران است؛ تاکنون سه مجموعه از چهار بوستان ساخته شده در منطقه 15، 18 و 19 تهران ساخته شده است که امکان دسترسی بانوان به مجموعه‌های ورزشی، تفریحی، فرهنگی و اجتماعی را فراهم ساخته است و توانسته نیازها، آسیب‌ها و کمبودهای فراوان در این مناطق را تا حد زیادی جبران کند.

انتقاد قالیباف: تهران را مردانه ساخته‌ایم

اما محمد باقر قالیباف شهردار تهران به عنوان مجری این طرح عقیده دارد که یکی از نیازهای بانوان تهرانی توجه به اوقات فراغت، سلامت روحی و جسمی آنهاست و اگر یک خانم در خانه دچار مشکلاتی روحی و جسمی شود، آثار منفی آن در حوزه تربیتی، اقتصادی و کارآمدی جامعه مشخص می‌شود."

شهردار تهران در حاشیه افتتاح نخستین پارک بانوان با انتقاد از اینکه شهر را مردانه ساخته‌ایم و احساس نکردیم زنان هم دراین شهر نیازهایی دارند گفته بود: "در پنج پهنه شهر تهران حداقل به پنج پارک ویژه بانوان نیاز داریم تا زنان تهرانی بتوانند مانند خانه خود از این محیط‌ها استفاده کنند."

مهمترین اظهارات قالیباف درباره زنان و احداث بوستان‌های بانوان

تاریخ و مکان اظهار نظر	اظهارات
22 اردیبهشت 1387 بوستان بهشت مادر	در حوزه مدیریتی و باورهای فکری خیلی نگاه جنسیتی به موضوعات ندارم که بخواهم همه کارها را به خاطر مرد یا زن بودن در همه لایه‌ها پیش ببرم اما با توجه به این‌که در جامعه ما باورهای دینی، مذهبی و فرهنگ ایرانی حاکم است باید با اوج تدبیر و عقلانیت از همه ظرفیت‌های موجود برای رفاه حال بانوان استفاده کنیم. حدود 50 درصد از جمعیت شهر ما را زنان تشکیل می‌دهند و همین طور آمارها نشان می‌دهند بیش از 50 درصد موقعیت‌های آموزشی را در سطوح عالی خانم‌ها در یک رقابت کاملا آزاد به دست آورده‌اند که این افراد اگر برایشان محیط و موقعیت مناسب در جامعه ایجاد نشود نمی‌توانند آموخته‌های خود را منتقل کنند و پس از تحصیل مجبورند به سمت منازل برگردند که این چیزی جز افسردگی و عدم موفقیت در زندگی را برای آنها ندارد. ما بر این باوریم که هیچ مسئولیت و رسالتی برای بانوان مهمتر از نقش مادری آنها نیست اما اگر قبول داشته باشیم خانواده مهمترین رکن و اساس جامعه است باید بپذیریم که خانه‌ها پایه و اساس خانواده هستند و در کنار رسالت عظیمشان باید به فکر ایجاد شوق و پرکردن اوقات فراغت آنها باشیم و همچنین به سلامت جسمی و روحی آنها توجه ویژه‌ای داشته باشیم. با توجه به این که 50 درصد جمعیت را زنان تشکیل می‌دهند، ایجاد چند پارک ویژه بانوان و سالن‌های ورزشی ویژه بانوان یک ضرورت انکار ناپذیر است. رسیدگی به وضعیت و موضوع بانوان و جوانان در شهر از اولویت‌های مهم و در دستور کار شهرداری محسوب می‌شود زیرا این دو قشر بخش عمده‌ای از جمعیت ساکن تهران را تشکیل می‌دهند.
30 مرداد 1387 پردیس بانوان آزادگان	ما با دیوارکشی و تفکیک جنسی به این معنایی که شایع شده مخالفیم. در همه برنامه‌های شهرداری در حوزه مسایل فرهنگی و اجتماعی و ورزشی، توجه ما خانواده محور است و این فرصت را فراهم کردیم که خانواده با هم از این محیط‌ها استفاده کنند. باید سطح فرهنگ در خانواده ها بالا برود و همه بپذیرند در این گونه محیط‌ها، تصویربرداری نکنند، چراکه اگر کسی با نگاه سوء استفاده این کار را انجام دهد مشکلاتی پیش می‌آید و باید دست به دست هم دهیم تا چنین مسائلی ایجاد نشود. هیچ مردی موفق نمی‌شود مگر اینکه همسرش با وی همراه باشد.
هشتم مهر ماه 1390	ما پارک بانوان را ایجاد کرده‌ایم و کاری نداریم که خارج از کشور چه تصویری از آن به نمایش می‌گذارند یا برخی افراد متحجر چه حرف‌هایی می‌زنند، ما باید برای توسعه سلامت بانوان اقدام کنیم چرا که باورهای اخلاقی و دینی ما به ما این اجازه را نمی‌دهد در مکان‌هایی که عمدتا آقایان از وسایل ورزشی استفاده می‌کنند خانم‌ها نیز به راحتی ورزش کنند، لذا شروع کردیم به احداث پارک بانوان و مجموعه پارک بانوان نرگس که 26 هکتار وسعت دارد و در ناحیه 2 منطقه 18 به بهره برداری رسیده است. شهرداری عمدتا بوستان بانوان را در جنوب شهر تهران احداث کرده است.
22 تیرماه سال 1390، افتتاح شهربانوی بوستان ولایت	باور ما این است که موضوع حجاب و عفاف یک موضوع مقطعی نیست و بهترین راه جلوگیری از منکر، توسعه معروف است و احداث مجموعه‌های شهربانو که بزرگترین آنها امروز در بوستان ولایت و همزمان با روز ملی حجاب و عفاف آغاز به کار کرده اقدامی در راستای توسعه معروف است. نقش زنان در جامعه از نقش مردان مهم تر است، چنان که امام خمینی در این باره فرمودند: "اصلاح جامعه به دست بانوان صورت می گیرد.

نظر مراجع تقلید درباره بوستان بانوان

اما مراجع تقلید درباره بوستان بانوان و ساخت آن در سطح شهر چه می گویند؟ آیت الله صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی و یزدی در دیدار اخیر شهردار تهران به این موضوع اشاره داشته و بر گسترش آن تاکید کرده اند.

مرجع تقلید	زمان و مکان اظهار نظر	اظهارات ایشان
آیت الله صافی گلپایگانی	بیست و سوم اردیبهشت در دیدار شهردار تهران با مراجع تقلید در قم	در موضوع بانوان توجه به مسائل دینی و ترویج سنت ها اهمیت بسیاری دارد. ایجاد بوستان های مخصوص برای بانوان اتفاق بسیار مهمی است و سایر دستگاه‌ها هم باید در این راستا قدم بردارند. موضوع حجاب از مسائل بسیار مهم جامعه است و باید به گونه‌ای عمل شود که چادر به عنوان لباس متحدالشکل برای همه بانوان مورد استفاده قرار گیرد.
آیت الله مکارم شیرازی	بیست و سوم اردیبهشت در دیدار شهردار تهران با مراجع تقلید در قم	گسترش فضاهای اختصاصی بانوان در تهران مناسب است؛ گسترش بوستان‌های بانوان بسیار مهم است و باعث سربلندی نظام می‌شود.
آیت الله یزدی	بیست و سوم اردیبهشت در دیدار شهردار تهران با مراجع تقلید در قم	این فعالیت‌های انجام شده بسیار جالب است و باید در رابطه با موضوعات مرتبط با بانوان با دقت و رعایت مسائل شرعی اقدامات مشابه صورت گیرد.

احساس نیاز زنان به بوستان‌های ویژه

نگاهی گذرا به بوستان‌های بانوان موجود در شهر تهران که از سال 1387 احداث آنها آغاز و همچنان ادامه دارد نشان می‌دهد که 77 هکتار فضای فیزیکی دارای مجموعه‌های ورزشی، فرهنگی، هنری، بازارچه‌های خرید، کتابخانه ویژه زنان در تهران وجود دارد که بخش زیادی از نیازهای آنها را تامین کرده است.

زهرا الوندی، مشاور و عضو انجمن مردم نهاد بانوان تهرانی در این باره به همشهری آنلاین گفت: ساخت بوستان‌های بانوان به معنای تفکیک جنسیتی نیست بلکه فضا را برای حضور راحت تر و ایمن تر زنان در محیط های تفریحی و ورزشی را فراهم کرده است. در واقع زنان در چنین محیط هایی می‌توانند به راحتی و بدون محدودیت‌های موجود تردد داشته باشند و بدون پرداخت هزینه، سلامت جسمانی خود را تقویت کنند.

وی ادامه داد: استقبال زنان تهرانی از مجموعه ‌ای بوستان بانوان نشان می‌دهد که چنین نیازی در جامعه زنان به ویژه در تهران که مشکلات آپارتمان نشینی و نداشتن تحرک و ورزش وجود دارد با احداث چنین بوستان‌هایی این نیازها مرتفع شده است.

الوندی با اشاره به امکانات موجود در بوستان‌های بانوان اظهار داشت: مجموعه‌های ورزشی، فضای سبز، کتابخانه، وسایل بازی و مهدکودک برای کودکان و پیست دوچرخه سواری و استخر و از سویی برگزاری کلاس‌های هنری و اجتماعی، بوستان‌های بانوان را تبدیل به یک فرهنگسرای کامل برای زنان کرده که می‌توانند به همراه فرزندان خود در آن حضور داشته و از امکانات موجود استفاده کنند.

عضو انجمن مردم نهاد بانوان تهرانی گفت: باید در بوستان‌های بانوان از زنان نظرسنجی شود چراکه قطعا این نظرات به مجموعه شهری در ساخت چنین مجموعه‌هایی بهتر کمک می کند.

هم اکنون بوستان بهشت مادران در منطقه سه تهران، پردیس بانوان در منطقه 15، بوستان نرگس در منطقه 18 و مجموعه شهربانو در پارک ولایت واقع در منطقه 19 از بوستان‌های ویژه فعال بانوان هستند که در تابستان روزانه بیش از هزار شهروند به آنها مراجعه می کنند.

فهرست بوستان‌های بانوان در تهران و جزئیات امکانات آنها

نام بوستان	مساحت	امکانات	آدرس	زمان افتتاح
بهشت مادران	20 هکتار	پیست دوچرخه سواری سالن والیبال و بسکتبال سالن تیر و کمان وسایل بازی کودکان خانه فرهنگ حوراء (دارای کلاسهای آموزشی) آلاچیق و فضای سبز	منطقه سه تهران، بزرگراه رسالت تقاطع اتوبان حقانی و خیابان شهید کاوه	22 اردیبهشت سال 1387
پردیس بانوان	27 هکتار	دو استخر سرپوشیده و باز پیست دوچرخه سواری خیابان تندرستی مهدکودک و فضای بازی کودکان زمین چمن فوتبال و فوتسال زمین بسکتبال،والیبال،تنیس روی میز محوطه اسکیت زمین بدمینتون سالن اجتماعات با ظرفیت 400 نفر رینگ تندرستی و خانه سلامت دارای 7 هزار متر دریاچه و آلاچیق و باغ راه آمفی تئاتر روباز	منطقه 15 تهران،ابتدای بزرگراه آزادگان دسترسی از طریق مترو ترمینال جنوب و علی آباد	تیرماه 1388 همزمان با میلاد حضرت زهرا (س)
بوستان نرگس	24 هکتار	سالن استخر و سونای خشک و تر سالن بدنسازی پیست دوچرخه سواری پیست اسکیت کلینیک گل و گیاه مهدکودک دریاچه رینگ تندرستی زمین بدمینتون زمین والیبال و بسکتبال زمین فوتبال دریاچه و باغ راه	منطقه 18 تهران، ناحیه دو	هشتم مهرماه 1390
مجموعه شهربانو در پارک ولایت	6 هکتارو 11 هزار متر مربع ابنیه	دارای 20 ساختمان هنری،مذهبی،فرهنگی، اجتماعی و ورزشی سالن ورزش سرپوشیده با سکوی ویژه تماشاگر تا 150 نفر سالن ورزش های رزمی استخر بانوان سالن همایش و سینما سالن مد و لباس مرکز زیبایی گالری آزاد هنری و فروشگاه ویژه عرضه محصولات مهدکودک پیست دوچرخه سواری مدیتاک کارتینگ اتومبیلرانی مرکز مشاوره و مرکز آموزش آشپزخانه و رستوران آبنما و رواق استراحت بانوان	منطقه 19 تهران.انتهای اتوبان نواب -تقاطع اتوبان تندگویان-ضلع شمالی بوستان ولایت	23 تیر سال 1390
پارک بانوان چیتگر	مشخص نیست	در دست ساخت	شمال غرب تهران، پارک چیتگر	تا پایان سال جاری