درخصوص نقش و کارکرد رسانهها در موضوع هستهای با مهدی فضائلی، کارشناس رسانه گفتوگو کردهایم.
- نقش رسانههای خارجی در موضوع انرژی هستهای کشورمان چیست؟
غرب و گروه 1+5 در سالهای اخیر همیشه از ابزار رسانهها و تأثیرگذاری آنها در جهت پیشبرد سیاستهای خود در موضوع انرژی هستهای ایران استفاده کردهاند و تلاش دارند با بزرگنمایی و دروغپراکنی در مورد خطر انحراف در فعالیتهای هستهای کشورمان افکار عمومی را نسبت به فعالیتهای صلحآمیز هستهای ایران حساس کنند.
اگر دقت کنید این موضوع برای نخستین بار در سایتها و رسانههای مرتبط با منافقین مطرح شد و پس از آن هم همواره از سوی رسانههای غربی دامن زده شد؛ بهگونهای که تقریبا هر روز درخصوص غیرصلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای ایران و خطرات احتمالی و نگرانیهایی که از بابت این فعالیتها برای دیگر کشورها و مردم جهان وجود دارد خبرسازی و تولید محتوای جعلی صورت میگیرد.
- این موضوع در روند مذاکرات هم تأثیر داشته؟
شما نگاه کنید به همین مذاکراتی که اخیرا میان ایران و 1+5 در مسکو انجام شد. در جریان این مذاکرات برخی از رسانههای غربی تلاش کردند ایران را عامل شکست مذاکرات معرفی کنند، درحالیکه ایران آمادگی خود را برای همکاری با غرب اعلام کرده بود و تلاش زیادی هم برای تعامل با غرب انجام داد. با این حال رسانههای غربی بدون اینکه به استدلالات و خواستههای معقول و مشروع ایران و کارشکنیهای غرب اشارهای بکنند، در مقابل از مدتها پیش از مذاکرات، خواستههای غرب را بهگونهای معقول و منطقی جلوه میدهند. بنابراین به مخاطب این رسانهها اینگونه القا میشود که ایران عامل به نتیجه نرسیدن مذاکرات بود و حاضر نشد در برابر خواسته صحیح و منطقی غرب تمکین کند.
- آیا رسانههای ما هم توانستهاند متقابلا این نقش را ایفا کنند؟
رسانههای ما دارای ظرفیتهای بالایی هستند که متأسفانه تاکنون استفاده مناسبی از آنها صورت نگرفته است. با این حال، در جریان مذاکرات مسکو ما شاهد یک گام رو به جلو در رسانههای خودمان بودیم و موفق شدیم مرجعیت خبری را از دست غربیها خارج کنیم و حداقل مرجعیت خبری افکار داخلی را در دست بگیریم. این قدم خوبی بود که امیدواریم با برنامه و استراتژی مشخص و از پیش تعیین شده ادامه یابد تا بهزودی بتوانیم به بلوغ رسانهای بیشتری برسیم.
- اساساً نگاه غرب به رسانه چگونه است؟ آیا جریان آزاد اطلاعات آنگونه که تبلیغ میشود، در رسانههای غربی وجود دارد؟
نگاه غرب به رسانهها یک نگاه ابزاری صرف است؛ یعنی رسانهها در غرب بهعنوان یک ضلع بسیار قدرتمند از مجموعه عملیاتهای این کشورها نقش زمینهسازی برای اجرای تصمیمات سیاستمداران و سران این کشورها را بر عهده دارند. از سوی دیگر ارتباط میان سیاستمداران و رسانهها به جهت تجربه طولانیای که این کشورها در استفاده از ابزار رسانه دارند و نیز تأثیرگذاری بالای رسانهها در این کشورها، بسیار تنگاتنگ است.
یک بخشی از مأموریتهای رسانهها در غرب زمینهسازی برای اجرای تصمیمات سردمداران و تصمیمسازان این کشورها و درکنار آن زمینهسازی برای پذیرش عمومی این تصمیمهاست. در مواقعی هم رسانهها مقدمات لازم برای اتخاذ یک تصمیم را فراهم میکنند. همچنین بعد از اجرای تصمیمات از رسانهها درجهت القای صحیح بودن تصمیمات و توجیه افکار عمومی استفاده میشود.