براساس آنچه سیاوش آریا به خبرگزاری ایسنا اطلاع داده است، هفته گذشته مشاهده شده است که نقش برجسته انسان بالدار بهتدریج در حال از بین رفتن و محو شدن است بهطوری که حتی از فاصله نزدیک نیز نمیتوان اجزای این نقش برجسته را تشخیص داد. براساس این گزارش در سمت چپ این سنگنگاره و کنار بالها حفرههایی که از پیش وجود داشت عمیقتر و نمایانتر شدهاند. چند سال پیش نیز اعلام شده بود که تندیسی مشابه این اثر ساخته و نقشبرجسته اصلی به موزه ملی ایران منتقل میشود تا به این ترتیب در برابر باد، باران و سرما و نیز دخالت انسان در امان بماند.
سیاوش آریا اعلام کرد: برخی دوستداران میراث فرهنگی میخواهند که دور این نقشبرجسته، شیشهای نصب شود که استانداردهای لازم را برای حفاظت از این اثر داشته باشد چون شیشه معمولی بهدلیل بازتاب خورشید، سبب جذب نور و پوسیدگی زودتر نقش برجسته باستانی انسان بالدار در محوطه پاسارگاد میشود. علیرضا بهرهمان کارشناس مرمت آثار نیز درخصوص وضعیت نقش برجسته انسان بالدار به ایسنا گفت: مقایسه عکسها و طرحهایی که از نقش برجسته انسان بالدار موجود است، نشان میدهد این اثر فرایند فرسایشی بالایی دارد. به گفته این کارشناس مرمت آثار یکی از روشهای متوقف کردن فرایند فرسایش و نجات اثر، حفاظت از آن در محل فعلی با انجام روشهای مختلف حفاظتی است، ولی تجربه نشان داده است که این راهکار خیلی مطمئن نیست، زیرا مواد استحکامبخشی که استفاده میشوند راهکار قطعی نیستند.
به همین دلیل شاید یکی از راههای قابلقبول این باشد که مولاژی از اثر تهیه شود و آن را در محوطه قرار دهیم، سپس اصل اثر را به موزه یا یک مکان امن انتقال دهیم تا شرایط حفاظتی بهتری داشته باشد. این کارشناس با اشاره به اینکه اسکن لیزری که از نقشبرجسته انسان بالدار انجام شده به معنی حفاظت نیست، افزود: ایجاد شرایط ایمن برای یک اثر در محل سایت به این کار منجر میشود که اثر را با امکان فنی بالا در یک پوشش حفاظتی شیشهای قرار دهند.
بنابراین شاید یکی از راهکارهای منطقیتر و آسانتر این باشد که انسان بالدار را جابهجا کنیم، آن هم پس از ساخت مولاژ با روشهای مدرنی که وجود دارد. وی با تأکید بر منحصربهفرد بودن نقشبرجسته انسان بالدار که به کورش، پادشاه هخامنشی منسوب است و با دیگر نقشهای پاسارگاد و تختجمشید تفاوت دارد، اضافه کرد: حفظ شرایط موجود و تثبیت اثر بهطور قطعی در سایت به دشواری ممکن است و نگهداری از آن نیز با هزینه کم امکانپذیر نیست.