یوز،سریع‌ترین دونده روی زمین است و قادر است ظرف سه‌ثانیه سرعت خود را از صفر به 110کیلومتر در ساعت برساند؛ شتابی بیشتر از سریع‌ترین ماشین‌های مسابقه فرمول یک. مهم‌ترین تفاوت ظاهری یوزپلنگ با پلنگ، وجود خال‌های سیاه توپر روی بدن این حیوان است. در پلنگ خال‌ها گل‌مانند و توخالی است. یکی دیگر از تفاوت‌های یوز وجود دونوار سیاه‌رنگ به نام خط اشکی است که از گوشه داخلی چشم تا گوشه دهان امتداد دارد.
برخلاف تصور عمومی، یوز خجالتی و بی‌آزاراست و تا‌کنون به هیچ انسانی حمله نکرده است. این حیوان معمولا از آهو، جبیر، قوچ، میش، کل و بز تغذیه می‌کند. جمعیت این حیوان با خوش‌بینی 70تا 100قلاده برآورد می‌شود ومنطقه نایبندان واقع در شهرستان طبس، بیشترین جمعیت یوز را دارد. مهم‌ترین عوامل تهدید‌کننده یوز عبارتنداز: شکار طعمه این حیوان توسط شکارچیان، ورود دام و سگ‌های گله به زیستگاه‌ها، عملیات استخراج و اکتشاف معادن و جاده‌سازی. پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی از سال 76آغاز شد و از سال 80به‌طور رسمی با مشارکت سازمان ملل به اجرا درآمد.
