براساس شواهد تاریخی نخستین لایحه قانونی در جهان در اوایل قرن نوزده در مجلس انگلیس تحت عنوان ساعت صرفه‌جویی روشنایی به تصویب رسیده است.در ایران نیز از مدت‌ها قبل این روش مورد استفاده بوده است و به‌طور معمول در کشورهایی که طول شب و روز در فصل‌های سال به‌دلیل فاصله با خط استوا به میزانی است که یک تا دو ساعت تفاوت دارد مورد توجه قرار گرفته است.
براساس بررسی‌های کارشناسی این اقدام در ایران در صرفه‌جویی مؤثر است و حدود 5/1 تا 2 درصد از مصرف انرژی می‌کاهد. در همه کشورها نیز تأثیر مشابهی دارد و انتظار کاهش چشمگیری در مصرف از این اقدام معمول نیست. برخی کشورها نیز در موارد ویژه و خاص و هنگام بروز حوادث غیرعادی مثل جنگ و بروز مشکل در تأمین انرژی به این اقدام روی می‌آورند.
اگر انتظار تأثیر قابل‌توجهی از این رویکرد می‌رود باید تغییر ساعت با هماهنگی و همکاری همه‌جانبه و عمومی برای صرفه‌جویی انرژی باشد در غیر این‌صورت تأثیر آن در حد پیش گفته بیشتر نخواهد بود.
این اقدام در عین حال می‌تواند به‌عنوان یک رویکرد در جلب توجه عمومی برای هماهنگی و همکاری در صرفه‌جویی مورد توجه باشد چراکه هر سال با تغییر ساعت توجه عمومی به اهمیت و ضرورت صرفه‌جویی در انرژی جلب می‌شود. تغییر ساعت تنها به تأثیر آن در صرفه‌جویی انرژی محدود نمی‌شود.
تغییر ساعت در روند تولید و زندگی عمومی ساکنان یک منطقه نیز تأثیر دارد و در صورت ضرورت باید بررسی‌های کارشناسی درمورد تأثیر این اقدام بر دیگر ابعاد زندگی عمومی نیز مورد توجه قرار گیرد. در برخی کشورها به‌دلیل تأثیر تغییر ساعت بر زندگی کشاورزان و زیان‌های ناشی از آن تغییر ساعت لغو شده است.
*عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس
