گسترش سوء استفاده از نام‌های دامنه در اینترنت

سازمان WIPO که مسئول رسیدگی به شکایت‌های این حوزه است، در گزارش خود عنوان کرده که در سال 2006 جمعا تعداد 1823 شکایت مختلف مبنی بر سوءاستفاده از علامت تجاری و یا نام دامنه اینترنتی شرکت‌های معتبر دریافت کرده است (Cybersquatting)  که 25 درصد رشد را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. عمده این شکایتها از سوی شرکت‌های فعال در زمینه تکنولوژی اطلاعات، سرمایه‌گذارهای مالی، تولیدکنندگان دارو، تولیدکنندگان لباس‌های مد روز و تولیدکنندگان تجهیزات بازی و سرگرمی‌ها بوده است.
در این گزارش دلیل عمده این سوء استفاده‌ها، وجود امکان ثبت نام دامنه‌های اینترنتی به صورت آنلاین عنوان شده است. افراد سودجو با استفاده از تاخیر شرکت‌های معتبر در تمدید سایت خود، نام دامنه آنها را به صورت موقت و بدون پرداخت وجه یا با مبالغ بسیار کم ثبت کرده و سپس برای بازگرداندن آن به صاحبان اصلی، تقاضای مبالغ هنگفت می‌کنند.  در این گزارش عنوان کرده که بسیاری از این شکایت‌ها را با میانجیگری حل کرده است.
هر فردی  در هر نقطه جهان می‌توان با پرداخت تنها چند دلار نام دامنه مورد نظر خود را در صورت خالی بودن برای یک یا چند سال اجاره کند. به همین علت و نبود هیچ محدودیتی، هر فرد می‌تواند نام‌های مهم و علائم تجاری و نام مارک‌های معتبر را برای خود ثبت کند و کسی نیز مانع او نخواهد شد. به عنوان مثال فردی اقدام به ثبت نام سایت های بسیاری با نام فوتبالیست‌های معروف کرده بود و سپس با ارسال نامه به تک‌تک آنها، قیمت مورد نظر خود را به آنها پیشنهاد کرد. او توانسته با فروش این سایت‌ها به فوتبالیست‌ها، مبالغ هنگفتی را کسب کند. این اتفاق که در زمان حضور علی دایی در اروپا رخ داد، شامل حال او نیز شد که البته دایی با یک تغییر کوچک در نام و اضافه کردن یک خط فاصله مشکل خود را حل کرد ولی مسلما بسیاری از افراد نمی‌توانند این‌کار را انجام دهند چون تغییر نام فارسی در هنگام تبدیل به انگلیسی کار ساده‌ای است ولی تغییر در نام‌هایی که با حروف انگلیسی هستند، سخت و تقریبا غیر ممکن است.
کارشناسان اعتقاد دارند که به منظور ثبت نام دامنه، همانند بسیاری از امور حقوقی وابسته به یک نام یا علامت تجاری، می‌بایست از درخواست‌کننده، گواهی و مجوز معتبر دریافت کرد تا از این‌گونه سوء استفاده‌ها جلوگیری شود. WPIO نیز از سال 1999 تلاش بسیاری برای حل این مشکل انجام داده است و قصد دارد با تصویب قانونی، این نوع سوء استفاده‌ها را به جرم تبدیل کرده و شامل مجازات نماید.

Rasouli@Hamshahri.org