حر منصوری، فعال محیطزیست در اینباره به همشهری گفت: در منطقه حفاظت شده یخکش، آبشاری در ارتفاعات روستای پاسند واقع شده که «اس ت او» (در گویش مازندرانی بهمعنای آب سفید است) نام دارد. این آبشار زیبا مشرف به رودخانه «جزی» است که از شمال البرز شرقی به سمت دامنههای جنوبی البرز در جریان است. متأسفانه طی سالهای اخیر ساخت سدی با عنوان «گل ورد» در جنوبیترین نقطه این رودخانه در دستور کار قرار گرفته و هماکنون در دست احداث است. وی افزود: از آنجایی که این رودخانه از زیستگاه خرس قهوهای، مرال، شوکا، گرگ، روباه، شغال و گونههای دیگر عبور میکند هرگونه عملیات اجرایی حیات این حیوانات را به خطر میاندازد بهویژه آنکه چند ماهی است با مجوز یا بدون مجوز، حجم بسیار زیادی شن، ماسه و سنگ از این رودخانه برداشت و به محلی که سد در دست احداث است حمل میکنند. در واقع شن و ماسه مورد نیاز سد را از این رودخانه تأمین میکنند.
منصوری ادامه داد: تخریبها فقط به برداشت شن، ماسه و سنگ از رودخانه جزی محدود نمیشود بلکه جادهای در سمت غرب رودخانه در حال ساخت است که بهطور یقین زیستبومهای منطقه را تهدید میکند بهطوریکه هنوز ساخت این جاده به اتمام نرسیده، هجوم گردشگران به این منطقه بکر آغاز شده و هماکنون کل منطقه به پارکینگی از خودروهای این افراد تبدیل شده است.
از نگاه کارشناس
دکتر اسماعیل کهرم، استاد حیاتوحش ضمن انتقاد از تخریب منطقه حفاظت شده یخکش به همشهری گفت: منطقه حفاظت شده یخکش منطقهای جنگلی، مرتفع و ابرگیر است که بهدلیل شرایط خاصی که دارد مردم محلی در گذشته با استفاده از سرمای زمستان، یخچالهایی در این منطقه ایجاد میکردند و در فصل گرما یخها را بهفروش میرساندند. ضمن آنکه از نظر حیات وحش هم اهمیت ویژهای دارد.
استاد دانشگاه و عضو هیأت علمی درباره ساخت جاده در این منطقه تصریح کرد: منطقه منحصربهفرد یخکش به این دلیل مصون مانده که تاکنون ناشناخته مانده و دسترسی به آن وجود نداشته است؛ اما احداث جاده نهتنها پای شکارچیان را به منطقه باز میکند که باعث ویلاسازی در منطقه میشود.
وی درباره حیات وحش منطقه گفت: این منطقه زیستگاه حیوانات ارزشمندی ازجمله خرس قهوهای است. این حیوان از انسان گریزان است به همین دلیل به ارتفاعاتی نظیر یخکش پناه میبرد. مرال از دیگر گونههای حیات وحش این منطقه است که شدیدا در معرض خطر است. شوکا که کوچکترین گوزن ایرانی است نیز در همین زیستگاه زندگی میکند زیرا یخکش هنوز امن است. بدیهی است با ساخت جاده و باز شدن پای شکارچیان به منطقه و رونق گرفتن ساختوساز، مجالی برای ادامه حیات مرال، خرس قهوهای و شوکا باقی نخواهد ماند.
کهرم خاطرنشان کرد: وقتی در منطقهای بکر نظیر یخکش، فعالیت عمرانی مغایر با معیارهای زیستمحیطی انجام میشود مردم منطقه ابتدا تصور میکنند این به نفع آنهاست زیرا این فعالیتها باعث افزایش قیمت اراضی آنها میشود و آنها اراضی خود را میفروشند. درحالیکه پس از چند سال متوجه میشوند که چه بلایی بر سرشان آمده است زیرا باید سرایدار خانهای بشوند که قبلا متعلق به خودشان بوده است. نمونه بارز آن کلاردشت است که مردم محلی زمینهای خود را با این تصور که گران شده به سودجویان فروختند اما پس از چند سال سرایدار و نگهبان همان خانههایی شدند که روزی زمین آنها متعلق به خودشان بود.