با وجود این، مصرف بیش از حد و غیرمتعارف دارو در ایران سبب بروز نگرانیهای ویژهای در جامعه پزشکان ایرانی شده است. البته اخیرا نیز آمارهای بسیار ضدونقیضی در اینباره ارائه شده است.روز گذشته رئیس سازمان غذا و دارو گفت: در زمینه مصرف دارو در رده بالایی قرار نداریم و حالت تعادل در مصرف رعایت میشود. احمد شیبانی گفت: در کشور بهدلیل اینکه دارو در داخل تولید میشود در مقایسه با سایر کشورهای دنیا در حد کشورهای پرمصرف دارو نیستیم.
این اظهارات در حالی از سوی رئیس سازمان غذا و دارو بیان میشود که پیشتر و در سال 1388 رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام کرده بود که میزان مصرف دارو در ایران معادل چین است؛ در شرایطی که جمعیت این کشور چندین برابر جمعیت ایران است.
مدیر نظارت بر امور دارو و مواد مخدر دانشگاه علوم پزشکی کاشان نیز در اردیبهشت سال1391 با مقایسه میزان استاندارد مصرف دارو در ایران و دنیا بیان کرد: سرانه مصرف دارو در ایران بهویژه داروهای تزریقی چهاربرابر استاندارد جهانی است.
در سال1390 نیز دفتر آموزش و ارتقای سلامت، آمار بسیار نگرانکنندهای را در ارتباط با مصرف دارو در ایران ارائه داد. بر مبنای گزارش این دفتر، طبق آمارها، سرانه مصرف داروهای تزریقی در ایران حدود 4.11درصد بوده و این رقم چهار برابر سرانه مصرف این قبیل داروها در جوامع در حال توسعه است.
دفتر آموزش و ارتقای سلامت همچنین اعلام کرد که تحقیقات انجامشده در کشور نشان میدهد 10تا 15درصد داروها در ایران بدون مشورت با پزشک و بهطور خودسرانه مصرف میشوند و در بین داروها، داروهای مسکن و آنتیبیوتیکها بیشترین میزان مصرف خودسرانه را تشکیل میدهند. این وضعیت باعث شده 10تا 20درصد علت بستری شدن بیماران در مراکز درمانی ناشی از عوارض دارویی باشد.
آمارهای تکاندهنده ارائه شده از میزان مصرف دارو در ایران و اعلام این خبر که 10تا 15درصد مردم در کشورمان بهخود درمانی میپردازند بسیار نگرانکننده است و بهنظر میرسد برخی از مسئولان سعی دارند با ارائه اخبار و آمار امیدوار کنندهتر بهجای ارائه راهحل منطقی، بر آن سرپوش بگذارند.
این در حالی است که متخصصان پزشکی بر این باورند که هر دارویی علاوه بر مزایای خود که در درمان بهکار میرود دارای عوارضی نیز هست. مصرف بیرویه یا خودسرانه دارو نهتنها باعث درمان بیماریها نمیشود که باعث بروز بیماریهای مختلف دیگر در فرد میشود. درواقع در این شرایط میتوان گفت عدممصرف دارو بهتر از مصرف آن است.
در چنین شرایطی به جای ذکر این نکته که کشور ما در شمار کشورهای پر مصرف دارو نیست و ما از نظر مصرف دارو وضعیت متعادلی داریم، بهتر است مسئولان سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت طی یک هماندیشی و همکاری توأمان جهت فرهنگ سازی و جلوگیری از مصرف بیرویه دارو در کشور تلاش کنند.
در واقع این فرهنگ سازی مصرف دارو و خود درمانی (رواج خود درمانی شیوهای است کاملا غیرعلمی و بسیار خطرناک) سبب افزایش میزان بیماران در کشور و بالا رفتن هزینههای دارو و درمان بیماران میشود و نه تنها نتیجهای به بار نخواهد آورد که باعث خسران بسیار در حوزه سلامت نیز خواهد شد.