دو کشور روسیه و چین در نارضایتی از سیاست جهانی امریکا شریک هستند و تلاش دارند روابط خود را علاوه بر حوزههای نظامی و سیاسی در زمینه اقتصادی هم گسترش دهند
روسیه و چین اغلب از انچه که آنها استیلای امریکا بر مسائل جهانی می نامند شکایت دارند و تلاش می کنند رویکرد هماهنگی را در قبال بحرانهای جهانی اتخاذ کنند
با این حال تجارت بین دو کشور روسیه و چین که از لحاظ اقتصادی در حال پیشرفت هستند در مرتبه ای بسیار کمتر از مناسبات بازرگانی چین با امریکا، ژاپن و کره جنوبی قرار میگیرد؛ در حالی که مسکو و پکن انچه را که آنها مشارکت استراتژیک برقرار شده بین دو کشور از زمان فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 می نامند؛ ستایش می کنند از نظر خیلی از روسها قدرت اقتصادی فزاینده چین در حکم یک تهدید بالقوه محسوب میشود
در حالی که جمعیت روسیه بشدت در حال کاهش یافتن است؛ ساکنان مناطق کم جمعیت شرق دور این کشور بویژه از بابت حضور رو به گسترش مهاجران چینی نگران هستند
الکساندر کونوولوف رئیس موسسه ارزیابی راهبردی مسکو که یک گروه علمی مشورتی است میگوید از 143 میلیون نفر جمیعت روسیه فقط 20 میلیون نفر انها در شرق کوههای اورال زندگی می کنند و این عدد در حال کاهش یافتن است اگر روسیه این مشکل جمعیتی را حل نکند امکان دارد؛ ما به مرحله ای برسیم که این مناطق غنی بسادگی از دست ما خارج شود
کرملین چنین نگرانیهایی را بیاساس میداند. کنستانتین کساچف رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان روسیه که روابط نزدیکی با دولت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور دارد می گوید؛ این ادعا که چینی ها در شمار زیاد در حال مستقر شدن در سرزمین های خالی روسیه هستند اغراق امیز است. مسکو با نادیده گرفتن منتقدانی که عقلانیت مسلح کردن یک رقیب بالقوه را زیر سوال می برند تا به حال میلیاردها دلار جتهای جنگنده؛ موشک ؛ زیردریایی و ناوشکن به پکن فروخته و چین را بدل به مشتری اول صنایع دفاعی روسیه کرده است
چین همچنین تقاضای روزافزونی برای منابع انرژی روسیه از خود نشان داده است اما تجارت بین دو کشور در اکثر حوزه ها از جمله پوشاک، اسباب بازی و کالاهای الکترونیکی ارزان قیمت اندک و کند است. حجم مبادلات بین روسیه و چین در سال گذشته 36 میلیارد دلار بود که فقط دو درصد از حجم کل تجارت چین را تشکیل میدهد
هو جینتائو رئیس جمهور چین در هفته جاری به رسانه های روسیه گفت که دو کشور میتوانند حجم تجارت بین خود را تا سال 2010 به شصت تا هشتاد میلیارد دلار برسانند
چین تشنه انرژی بهسختی برای داشتن اولویت دسترسی از طریق ژاپن به یک خط لوله پیشنهادی که نفت سیبری را به بازارهای اسیایی حمل می کند تلاش کرده است.
روسیه بعد از سالها تامل تصمیم گرفته است تا یک خط لوله را از شرق سیبری به سواحل خود در اقیانوس ارام جهت صدور نفت به ژاپن و سایر کشورها تاسیس کند و این امر در حکم انگیزهای برای شهر داکینگ در شمال شرق چین خواهد بود.
با این حال این پروژه به واسطه بی اطمینانی ها شروع نشده و چشم اندازهای ان همچنان نامعلوم است. ولایمیر پورتیاکوف رئیس مرکز مطالعات چین در موسسه شرق دور میگوید هنوز راه درازی برای تحقق این پروژه وجود دارد او می افزاید بخشی از این مشکل این است که میادین نفت شرق سیبری برای اکتشاف نیاز به سرمایه گذاریهای عظیمی دارد
پوتین در جریان سفر سال گذشته خود به چین همچنین برنامه هایی را برای ساخت دو خط لوله انتقال گاز طبیعی به چین در طول پنج سال اینده اعلام کرد. تعدادی از کارشناسان در مورد این برنامه ها ابراز شک کرده و گفتهاند ذخایر گاز غرب سیبری از مدتی قبل شروع به کاهش یافتن کرده و از این ذاخایر برای تحویل گاز به کشورهای اتحادیه اروپا استفاده شده است؛ در حالی که مقامات روسیه گفته اند اتحادیه اروپا همچنان بازار اصلی صادرات گاز روسیه است کاخ کرملین هشدار داده است که احتمال دارد به علت اختلافاتش با اتحادیه اروپا در مورد مسائل انرژی بخشی از صادارات خود را به سمت چین تغییر دهد
کساچف گفت چین و اروپا در حال تبدیل شدن به رقبای یکدیگر در مورد گاز روسیه هستند. هو در سفر به مسکو با سرپوش گذاشتن بر اختلافات و بیاطمینانی ها برنامه موسوم به سال چین در روسیه را که در ارتباط با تبادلات فرهنگی بوده و هدف از ان به نمایش گذاشتن حسن نیت دوجانبه است؛ افتتاح خواهد کرد
مقامات روسیه و چین گفته اند برنامه های هستهای ایران و کره شمالی و همکاری در مبارزه علیه تروریسم در کنار سازمان همکاریهای شانگهای یعنی یک گروه منطقهای که روسیه و چین در ان نفوذ بسیار دارند[مرتبط] در دستور کار سفر هو به روسیه خواهد بود
روسیه و چین از سازمان همکاریهای شانگهای به عنوان وزنهای در مقابل نفوذ امریکا در منطقه غنی و راهبردی اسیای میانه استفاده میکنند، اما این سازمان همچنین به چین در محکم کردن جای پای خود در منطقهای که به شکل سنتی به عنوان حوزه مسکو شناخته می شد کمک کرده است.
کونوولوف میگوید چین از سازمان همکاریهای شانگهای به عنوان ابزاری برای گسترش نفوذ خود در اسیای میانه استفاده میکند.
سفر هو به مسکو در حالی انجام میشود که شورای امنیت سازمان ملل شامگاه شنبه قطعنامه جدیدی را برای اعمال تحریمهای سختگیرانه تر علیه ایران که با هر دو کشور روسیه و چین مناسبات نزدیکی دارد تصویب کرد.
روسیه در ماه جاری و در اقدامی که نشانهای از تسلیم شدن مسکو به فشارهای امریکا برای اعمال مجازاتهای شدیدتر علیه ایران تلقی می شود از تحویل سوخت به یک نیروگاه هسته ای که این کشور در ایران می سازد امتناع کرد و تاریخ شروع بهکار این نیروگاه را هم به تاخیر انداخت.
تعهد دو کشور روسیه و چین به یک جهان چند قطبی همچنان عنصر اصلی در تقویت پیوندهای بین این دو کشور است.
اریل کوهن از بنیاد کارنگی واشنگتن میگوید نزدیکی روسیه و چین یکی از عوامل تعیین کننده ژئوپولوتیک قرن بیست و یکم محسوب میشود. این چیزی است که سیاستمداران امریکایی زمانی که در نیمه شب از خواب بیدار شوند باید در مورد ان فکر کنند خرس و اژدها شاید بر عقاب امریکا غلبه کنند چیزی که باید از ان به هر قیمتی اجتناب کرد.
مسکو - آسوشیتدپرس