تخریب بخشی از مراتع طارم توسط دامهای مهاجر شمال کشور، به چالشی بزرگ برای اداره کل منابع طبیعی استان زنجان تبدیل شده است. ورود دام مهاجر از منطقه شمالی کشور، مراتع این نقطه از استان زنجان را بهشدت تهدید میکند. این در حالی است که مسئولان منابع طبیعی این استان تذکرات لازم را به دامداران منطقه دادهاند و انتظار دارند مسئولان منابع طبیعی استان گیلان نیز تدبیری بیندیشند. با این حال تخریب مراتع بکر این نقطه از استان زنجان میتواند به چالشی تبدیل شود که پیامدهای آن در سالهای بعد نمود پیدا میکند.
رئیس اداره مراتع منابع طبیعی استان زنجان ورود دامهای مهاجر را موجب صرف زمان و انرژی مجموعه یگان حفاظت شهرستان طارم برای خروج آنها میداند و میگوید: بهرغم کمبود نیرو برای حفاظت و نگهداری از منابع طبیعی این امر زمان و انرژی زیادی از ما میگیرد. تقی سالک میافزاید: همین امر موجب شده تا مأموران یگان حفاظت ما گلههای دامهای مهاجر را که اغلب زیاد هستند، از مرتع خارج کنند. او با اعلام اینکه بهرغم درخواستهای مکرر از مسئولان منابع طبیعی استان گیلان متأسفانه آنها در این رابطه هیچگونه اقدامی انجام نمیدهند، درباره علت این امر تصریح میکند: شاید دلیل این باشد که فشار وارده بر مرتع این نقطه از استان بیشتر شود؛ این در حالی است که دام مازاد بهشدت این منطقه را تهدید میکند و همین امر منابع طبیعی طارم را زیر فشار قرار داده است. سالک با بیان اینکه این امر بیشتر در مناطق سیاهبلوط، دیزاب جمالآباد و ییلاقات هزاررود و باکلور طارم درقالب شبچر چشمگیر است اعلام میکند: البته برخی از دامداران که پروانه چرا دارند، میتوانند وارد حریم شوند اما ورود دامداران فاقد پروانه چرا غیرقانونی است.
اقدام توافقی
این در حالی است که مسئول روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی استان گیلان اعلام میکند: بهخاطر مرز مشترک بین دو استان دامداران منطقه بهصورت توافقی و عرفی خارج از مرز استحفاظی دو منطقه اقدام به چرای دام میکنند.
سیدعلی سیدرضایی از مکاتبات مربوطه بین دو استان در اینباره خبر میدهد و میافزاید: در این رابطه ما پاسخ مربوطه را به مسئولان منابع طبیعی استان زنجان دادهایم و قبول داریم که این اقدام غیرقانونی است و اعتقاد داریم هر مرتعدار باید مطابق با برنامه چرا و رعایت تعداد دام فعالیت کند. او با تأکید بر اینکه منابع طبیعی استان گیلان درصورت مشاهده هرگونه ورود دام غیرمجاز با متخلفان برخورد میکند، میافزاید: یگان حفاظت استان زنجان نیز درصورت مشاهده ورود هرگونه دام غیرمجاز باید طبق قانون برخورد کند.
برخورد قانونی
در مقابل، مدیرکل منابع طبیعی استان زنجان در اینباره میگوید: فکر نمیکنیم چنین توافقی صورت بگیرد؛ ما در منطقه طارم دامهای زیادی مشاهده میکنیم که بدون حضور مالک یا حتی صاحب چرا در منطقه رها شدهاند و برای هرگونه برخوردی باید دنبال مالک بگردیم که این امر برای ما سخت و زمانبر است.
بهمن اسکندری اعلام کرد: از سال بعد با هماهنگی صورتگرفته با دادستانی منطقه براساس ماده44 مکرر قانون حفاظت منابع طبیعی، با مجوز قضایی برای جلوگیری از تخریب بیش از حد مراتع این نقطه از استان، دامهای مهاجر منطقه را ضبط خواهیم کرد.
افزایش اختلاف ادارات منابع طبیعی
دو استان نتیجهای جز کورشدن گره مشکلات نخواهد داشت. با توجه به ملیبودن مراتع و استفاده فرااستانی از این سرمایه ملی، شاید درنظر اول این اختلاف، بیجهت و غیرمنطقی بهنظر برسد اما محدودیت اعتبارات اختصاصیافته به هر استان و از سوی دیگر اولویت استفاده از منابع طبیعی هر استان برای شهروندان آن استان، ضرورت رسیدگی به این اختلافات را نمایان میسازد. با این حال بهنظر میرسد، ادارات کل منابع طبیعی دو استان میتوانند با ورود به مقوله فرهنگسازی و بالابردن آگاهی دامداران درباره رعایت حریم چرا مشکلات موجود را به بهترین شکل برطرف کنند.