ایران پشنهاد اضافه شدن عراق و ونزوئلا به این ترکیب را داده است و مصر پیشنهاد داده که اجلاس بعدی در سطح وزیران خارجه برگزار شود. حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه که به نمایندگی از کشورمان به قاهره رفته و در اجلاس چهار جانبه مصر حضور پیدا کرده بود پیشنهاد مصر برای برگزاری دور دوم گفت‌وگو در سطح وزرای خارجه را گام مثبتی در جهت پیشبرد نقاط مشترک حل بحران سوریه توصیف نمود.
این اجلاس البته از همان ابتدای امر هم قرار بود در سطح وزیران خارجه برگزار شود اما بنا به پیشنهاد ایران توافق شده بود که نشست اول در سطح کارشناسان ارشد تشکیل شود تا با بررسی مباحث ، اجلاس در ادامه شکل کامل‌تری بگیرد. امیرعبداللهیان نگفته است که اجلاس وزرای خارجه به میزبانی کدام کشور برگزار می‌شود اما اگر قاهره باز میزبان این اجلاس باشد، بعد از سفر محمدمرسی به ایران، سفر قریب الوقوع صالحی به مصر را می‌توان نقطه عطفی در روابط دو کشور دانست. پیشنهاد برگزاری یک اجلاس چهارجانبه درباره بحران سوریه را محمد مرسی در جریان اجلاس مکه مطرح کرد. اجلاس مکه اواخر مردادماه برگزار شد که محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور کشورمان در این اجلاس حضور پیدا کرده بود. در آن اجلاس محمد مرسی رئیس‌جمهور مصر پیشنهاد داد ایران، مصر، ترکیه و عربستان سعودی به‌عنوان چهار قدرت مهم با یکدیگر درخصوص تحولات منطقه رایزنی کنند.
قطر ناراحت است
با وجود این برخی کشورها از بی‌توجهی به نقششان در این اجلاس انتقاد کرده‌اند. به نوشته پایگاه خبری النشره لبنان، قطر از اینکه با وجود بر عهده داشتن ریاست کمیته اتحادیه عرب در مورد سوریه در کمیته چهارجانبه جایی ندارد ناراضی است. سفر محرمانه و ناگهانی نبیل العربی دبیر کل اتحادیه عرب به دوحه پایتخت قطر و دیدار با حمد بن جاسم نخست‌وزیر این کشور نیز با هدف راضی کردن طرف قطری برای هماهنگی با قاهره تفسیر می‌شود.
از سوی دیگر ایران نیز خواستار افزایش تعداد کشورهای حاضر در این اجلاس شده بود. علی اکبر صالحی یک روز قبل از برگزاری اجلاس گفته بود که برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب، ایران، حضور چهار کشور پیشنهاد شده از سوی مرسی را کافی ندانست و خواهان افزایش آن به شش کشور شد. عراق یکی از کشورهای پیشنهاد شده از طرف ایران برای حضور در اجلاس قاهره بود. ونزوئلا به‌عنوان یکی از اعضای تروئیکای جنبش عدم‌تعهد دیگر کشوری است که ایران پیشنهاد حضورش در نشست‌های آتی را داد.
صالحی با بیان اینکه عراق کشوری تأثیرگذار در این امر بوده و رئیس اتحادیه عرب نیز هست، گفته در حالی که کشور عراق امروز بیشترین لطمه یا به‌عبارتی تأثیر را از بحران سوریه می‌گیرد، از این‌رو خواهان حضور این کشور برای حل بحران منطقه هستیم. در این میان، اکمل‌الدین احسان اوغلو دبیرکل سازمان همکاری اسلامی نیز گفته که نشست چهار جانبه ایران، ترکیه، مصر و عربستان درباره سوریه درصورتی می‌تواند موفق باشد که زیرنظر این سازمان برگزار شود. احسان اوغلو اظهار داشته درصورتی که این نشست زیرنظر سازمان و یا نهادی غیراز سازمان همکاری اسلامی برگزار شود ، ممکن است با شکست روبه‌رو شود.
نیت کشورها مهم است
همزمان با برگزاری این اجلاس اما روزنامه سوری الوطن موفقیت تلاش‌های کمیته چهار جانبه پیشنهاد‌شده توسط محمد مرسی رئیس‌جمهور مصر را برای حل وفصل بحران سوریه منوط به نیت صادقانه کشورهای عضو این کمیته دانست.این روزنامه در مقاله‌ای نوشت: چگونه می‌توان به این کمیته خوشبین بود وقتی شامل برخی کشورهای حامی تروریسم در سوریه است که مشوق مخالفان به ادامه درگیری‌ها هستند و با تمام توان آنها را تحریک می‌کنند با دولت سوریه مذاکره نکنند.
الوطن به نقش عربستان و ترکیه در پشتیبانی از اعضای ارتش موسوم به ارتش آزاد سوریه اشاره کرد و نوشت که این دو کشور پول و اسلحه در اختیار جنگجویان مخالف و قانون‌شکنان از تمام ملیت‌ها قرار می‌دهند. این روزنامه با بیان اینکه مصر نیز حمایت معنوی و فتواهای دینی خود را برای مشروعیت بخشیدن به مبارزه علیه دولت و ارتش سوریه دریغ نمی‌کند نوشت در این میان تنها ایران است که به‌طور مداوم خواستار متوقف کردن خشونت‌ها و توسل به گفت‌وگوست و حتی آماده مشارکت در هرگونه تلاش برای توقف خونریزی در سوریه است. این روزنامه در پایان نوشت: نیات صادقانه می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت طرح رئیس‌جمهور مصر داشته باشد.
توقف خشونت‌ها؛ پیشنهاد ایران
پیش از برگزاری اجلاس مکه، نشستی نیز در ایران برای بررسی حل بحران سوریه برگزار شد که در آن نشست ایران باز بر توقف هرگونه خشونتی تأکید کرد. امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه بعد از شرکت در نشست قاهره بار دیگر توقف فوری خشونت، حفظ وحدت سوریه، حاکمیت و تمامیت ارضی و مخالفت با هرگونه مداخله خارجی در سوریه را از نکات و محورهای مهم دستور کار مصر ذکر نمود و بر لزوم گفت‌وگوی ملی بین دولت و معارضان تأکید کرد.
این مواضع را دیروز امیرعبداللهیان در دیداری که با اخضر ابراهیمی نماینده سازمان ملل در امور سوریه داشت بار دیگر مطرح کرد. نماینده کشورمان در اجلاس قاهره در دیدارش با اخضر ابراهیمی مواضع تهران را درحمایت از مردم سوریه و طرح اصلاحات بشار اسد تبیین کرد و بر ضرورت توقف ارسال سلاح و نیز توقف اقدامات گروه‌های مسلح بی‌مسئولیت تأکید کرد. همزمان، وزیر امور خارجه روسیه نیز درباره دخالت به نفع یکی از طرف‌های درگیر در سوریه و دامن‌زدن به بحران آن هشدار داد.
مهر به نقل از پایگاه روسیا الیوم گزارش داد، سرگئی لاوروف در نشست سازمان کشورهای تعامل و اعتماد‌سازی آسیایی در پایتخت قزاقستان گفته است همه بازیگران خارجی ازجمله کشورهای عضو سازمان تعامل و اعتماد‌سازی باید از طرف‌های درگیر در سوریه بخواهند که به خونریزی‌ها پایان دهند و زمینه را برای گفت‌وگوی سوری‌ها به دور از دخالت خارجی فراهم آورند.
