دولت اوباما روز جمعه به کنگره این کشور اطلاع داده بود که قصد دارد کمک اضطراری ۴۵۰ میلیون دلاری را به مصر ارائه بدهد اما رئیس کمیته «تخصیص بودجه برای اهداف دیپلماتیک» کنگره بلافاصله مانع از این اقدام شد و اعلام کرد که فوریتی برای این کار وجود ندارد. کای گرانگر، نماینده جمهوریخواه کنگره از تگزاس با رد این مسئله اعلام کرد:
این پیشنهاد زمانی به کنگره داده شده که روابط آمریکا و مصر هیچ وقت تا این حد تحت موشکافی و بررسی نبوده است. وی گفت: من درباره ضرورت این کمک قانع نشدم و در حال حاضر از آن حمایت نمیکنم. این اقدام کنگره آمریکا به عقیده بسیاری نارضایتی سیاستمداران آمریکایی را از دولت جدید مصر و ریاستجمهوری محمد مرسی بهعنوان فردی اسلامگرا در این کشور نشان میدهد.
ممانعت کنگره آمریکا از این کمک در فاصله کوتاهی از تظاهرات معترضان خشمگین در قاهره علیه ساخت فیلم موهن به پیامبر اسلام(ص) و به آتش کشیدهشدن پرچم آمریکا در سفارتخانه این کشور در قاهره صورت گرفت. گروهی از معترضان خشمگین مصر در تجمع خود وارد سفارت آمریکا شدند که اعتراض مقامهای واشنگتن را بهدنبال داشت.
در زمان این حادثه هم گروهی از نمایندگان کنگره خواستار توقف کمکهای مالی به مصر شدند. محمد مرسی، رئیسجمهور اسلامگرای مصر پس از این موضوع در گفتوگو با روزنامه نیویورک تایمز با رد اعتراضهای مقامهای آمریکا واکنش نیروهای امنیتی این کشور را بجا و درست خواند. وی در این مصاحبه تأکید کرد که آمریکا باید برای غلبه بر چند دهه خشم فروخورده مسلمانان رویکرد خود را بهصورت بنیادین تغییر دهد.
مرسی همچنین در سخنرانی خود در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد هم با انتقاد غیرمستقیم از آمریکا و در پاسخ به مقامهای این کشور، آزادی بیان را توجیهی برای توهین به مقدسات مسلمانان ندانست. مبلغی که دولت آمریکا درخواست آن را به کنگره داده است بخشی از بسته کمک مالی به ارزش یکمیلیارد دلار بهحساب میآید که آمریکا پیش از این با عنوان کمک برای برقراری دمکراسی در این کشور، وعده کرده بود.
مناقشه برای کمک
پس از مدتها بحث و مذاکره درباره بسته کمکمالی واشنگتن به قاهره در طول ۱۸ماه تغییر و تحولات سیاسی در مصر، هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا در دیدار خود با محمد مرسی، رئیسجمهور مصر در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد بر انجام این کمکها تأکید کرد. در طول ماههای گذشته و از زمان سقوط رژیم مبارک اما و اگرهای مختلفی درباره اعطای کمکهای مالی به مصر وجود داشته که با اقدام کنگره مشخص شد که هنوز هم به نتیجه نرسیده است.
با وجود اینکه آمریکاییها اعلام کردهاند که این کمکها برای برقراری دمکراسی در مصر صورت میگیرد اما طولانیشدن بحثها در این رابطه گمانهزنیها درباره استفاده واشنگتن از این مسئله برای فشار بر دولت مصر را افزایش داده است. مصر بهخاطر مشکلات اقتصادی خود خواستار وام 4.8 میلیارد دلاری از صندوق بینالمللی پول شده است. آمریکا پیش از این بهصورت سالانه 1.55 میلیارد دلار به مصر کمک میکرده که از این رقم ۲۵۰ میلیون دلار آن کمک اقتصادی و 1.3 میلیارد دلار آن کمک نظامی بوده است.
باراک اوباما درماه میسال گذشته میلادی اعلام کرد که واشنگتن بسته کمک یک میلیارد دلاری را به مصر اعطا خواهد کرد. مقامهای آمریکا به تازگی اعلام کردهاند که کمک به مصر بهعنوان مهمترین کشور عربی و نخستین کشور عربی که با اسرائیل توافقنامه صلح امضا کرده برای واشنگتن لازم است. در هفتههای اخیر با مشکلات اقتصادی مصر، مذاکرات دو طرف در این رابطه به اوج رسید و قرار شد تا ۴۵۰ میلیون دلار به این کشور کمک اضطراری شود.
تخمین زده میشود که دولت مصر با کسری بودجه ۱۲ میلیارد دلاری روبهروست. عربستان سعودی کمک 1.5 میلیارد دلاری را به دولت مصر داده و قطر هم اعلام کرده که دو میلیارد دلار به این کشور کمک خواهد کرد.دولت اوباما با ممانعت کنگره این کشور تأکید کرده که در روزهای آینده با نمایندگان برای حل و فصل این مشکل مذاکره خواهد کرد؛ اقدامی که با شرایط پرتنش روابط قاهره و واشنگتن احتمالا به سرعت به نتیجه نخواهد رسید.