با وجود توان تولید فارس در زمینه محصول خرما، خصوصا در شهرستانهای جهرم، داراب و کازرون، به واسطه نبود صنایع بستهبندی و تبدیلی مرتبط در این استان، تمام محصول بهصورت سنتی بستهبندی شده و به نقاط مختلف حمل و توزیع میشود. محصول تولیدی استان فارس را میتوان در کشورهای مختلف جهان رصد کرد، اما با نشانهها و بستهبندیهایی که هیچ نشانهای از استان تولیدکننده در خود ندارد.
به گفته کارشناسان کشاورزی، درصورتیکه خرمای تولید شده در فارس به شکل مناسبی بستهبندی شود، تا دوبرابر ارزش افزوده این محصول را افزایش خواهد داد و درصورت فراوری، بیش از چهار برابر افزایش ارزشافزوده را شاهد خواهیم بود. این کارشناسان اعتقاد دارند که طی ده سال اخیر هیچ افزایش کمی در میزان تولید خرما را شاهد نبوده و از طرفی تلاشی هم برای ارتقای سطح کیفیت بستهبندی یا فراوری این محصول بسیار استراتژیک، انجام ندادهایم.
به گزارش ایسنا، منتقدان با طرح این انتقاد که بستهبندیهای غیراصولی و بعضا غیربهداشتی سنتی در برخی شهرستانهای فارس، نهتنها زمینه رشد ارزشافزوده و ارتقای سطح زندگی نخلداران را فراهم نکرده بلکه انعکاس تصاویری از شیوه بستهبندی سنتی در یکی از شهرهای استان، زمینه رکودی تأثیرگذار بر قیمت و کاهش میزان خرید را در دورهای فراهم کرده است. یکی از نخلداران در گفتوگو با ایسنا گفت: متأسفانه کسی نمیآید زیر بال ما را بگیرد، هر کس آمده پا روی همین بال ناتوان گذاشته و رفته. محمد که هنوز نفسهایش درپی پایین آمدن با یک زنبیل خرما، منظم نشده، افزود: چهکسی آمد بستهبندی بهداشتی راهاندازی کرد و خرمادار و نخلدار، محصولش را به او نداد، نمیتوانیم خرما را رها کنیم چون صنایع بستهبندی نیست. او ادامه داد: خیلی از نخلداران هم نمیدانند چطور میشود بهتر بستهبندی کرد. آنچه در توان است انجام شده، حالا اگر کسی بهتر میتواند، بستاند و بزند! مدیر امور باغبانی جهادکشاورزی فارس نیز گفت: سطح زیرکشت خرما در استان فارس 30هزار هکتار و تولید سالانه آن 131هزار تن است.
اسد شریفی با بیان اینکه استان فارس 13درصد خرمای کشور را تولید میکند، گفت: تاکنون بیش از 100رقم خرما در این استان شناسایی شده است. شریفی اضافه کرد: رقمهای خرمای شاهانی با 33/8 درصد، زاهدی با 25/7 و کبکاب با 13/5درصد، در مجموع 73درصد کل سطح زیرکشت باغهای خرمای فارس را شامل میشوند.
وی ادامه داد: این ارقام بیشترین سازگاری را با آب و هوای فارس دارند و باید نسبت به اصلاح ساختار باغها و جایگزین کردن ارقام مرغوب به جای نامرغوب کیفیت خرما را ارتقا داد. شریفی زمان شروع برداشت خرما را در سطح استان فارس اول مرداد و پایان آن را انتهای آبانماه ذکر و تصریح کرد: معمولا در مردادماه فصل برداشت خرمای لارستان آغاز میشود و آبانماه نوبت به خرمای شهرستان کازرون میرسد.
وی با اشاره به طرح خرید توافقی خرمای مازاد برمصرف کشاورزان که از سال 86 شروع شده و همچنان ادامه دارد، گفت: سال گذشته 53هزار تن خرمای مازاد بر مصرف کشاورزان استان فارس خریداری شد. اسدی گفت: سال 89 مقدار 23/7هزار تن خرما به ارزش 22/5میلیون دلار و در سال 90 بالغ بر 27/9 هزارتن خرما به ارزش 13/9میلیون دلار از استان فارس صادر شده است.
وی اضافه کرد: صادرات خرما با رشد 17/7درصدی در میزان و 42/8درصدی در ارزش ریالی مواجه بوده است. مدیر جهادکشاورزی جهرم نیز گفت: یکی از محصولات مهم این شهرستان در بخش کشاورزی خرماست. جلال بهجو ادامه داد: انواع مختلفی از خرما در این نقطه تولید میشود، اما بیش از 95درصد رقم تولیدی خرما شاهانی است. وی با بیان اینکه هماینک برداشت رطب خرما آغاز شده است، گفت: معمولا بین پنج تا 10درصد محصول خرمای نخلدار به شکل رطب برداشت میشود.
مدیر جهادکشاورزی جهرم با بررسی وضعیت خرید این محصول نیز گفت: با توجه به بازار خوبی که رطب دارد بخشی از آن بهصورت تازهخوری مصرف و بخشی نیز به سایر شهرستانها صادر میشود. وی با بیان اینکه بخشی از رطب تولیدی پس از بستهبندی در سردخانه نگهداری میشود، گفت: جهرم چهار هزار و 800هکتار نخلستان دارد و بیتردید یک قطب مهم تولید خرما در کشور محسوب میشود.
بهجو حجم تولید سالانه خرما در این شهرستان را بالغ بر 30تن در سال بیان کرد. علاوه بر جهرم، شهرستانهای داراب، لارستان و لامرد در شرق و جنوب شرقی و کازرون در جنوب از تولیدکنندگان خرما در فارس هستند. امروز همچنان خرما در سطح استان فارس در کارتنهای قهوهای رنگ بستهبندی میشود؛ شیوهای که سالهای سال تکرار شده و میشود.