مدیرعامل جبهه سبز ایران ضمن ابراز تأسف از صدور این رأی به همشهری گفت: این رأی پیش از هر چیزی این سؤال را مطرح میسازد که اگر سازمان حفاظت محیط زیست از هیچگونه حق قانونی برای حفاظت و نگهداری اراضی سرخهحصار و خجیر برخوردار نیست پس طی سالهای گذشته این اراضی در دست چه نهادی بوده است.
از سوی دیگر، در سالهای گذشته چند بار شاهد آن بودهایم که محاکم قضایی، تنها بهدلیل آنکه این اراضی در شمار مناطق حفاظت شده قرار دارند مانع از ساختوساز در این اراضی شده است.
این نشان میدهد که سازمان حفاظت محیط زیست متولی این اراضی بوده است. ضمن آنکه در هر کجای دنیا وقتی واژه حفاظت مطرح میشود این واژه مساوی است با مشروعیت سازمان حفاظت محیط زیست یا جنگلها برای حفاظت از اراضی یا مناطق مورد نظر.
بر این اساس پارکهای ملی متعلق به مردم است و سازمان حفاظت محیط زیست نباید در این خصوص کوتاه بیاید.
معینی افزود: آنچه مورد سؤال است اینکه چه کسانی و با چه مجوزی توانستهاند چنین املاکی را که متعلق به عموم است بذل و بخشش کنند. بنابراین باید این افراد پاسخگو باشند. با این همه میبینم متأسفانه بهدلیل اهمال سازمان حفاظت محیط زیست طی سالهای گذشته همواره بخشهایی از این پارک تحت عناوین مختلف تصرف شده بهطوریکه در حال حاضر نیمی از مساحت پارک سرخهحصار تخریب یا تصرف شده و نیم باقیمانده آن هم چندان از کیفیت مطلوب برخوردار نیست.
ضرورت مقابله شدیدتر
دکتر برهان ریاضی استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست نیز با تأکید بر اینکه مسئله سرخهحصار را نباید با بخشینگری بررسی کنیم، گفت: این پارک پس از پیروزی انقلاب در شمار اراضی ملی درآمد و تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار گرفت اما پس از آن بهدلیل عملکرد بسیار بد و نامطلوب این سازمان، همواره اراضی این پارک و پارک همجوار آن یعنی پارک خجیر مورد تجاوز و تخریب بوده و تحت عناوین مختلف و اغلب بهصورت خزنده اراضی این دو پارک ملی که درواقع ریه تنفسی تهران محسوب میشوند از سوی نهادهای مختلف تصرف شده است.
این استاد دانشگاه که طی سالهای 62 و 63 با همکاری دکتر کریم جوانشیر مطالعات پوشش گیاهی این پارک را انجام داده است با اشاره به تنوع حیرتانگیز گیاهی این پارک تصریح میکند: 760 گونه گیاهی در پارک سرخهحصار شناسایی شده که از این نظر، این پارک در جهان منطقهای بینظیر محسوب میشود چراکه این تعداد گونه گیاهی را میتوان در منطقهای به وسعت استان خراسان – آن هم پیش از تقسیم شدن – یافت.
وی با اظهار تأسف از وضعیت اسفبار اراضی حفاظت شده و محیطزیست کشور گفت: اگر همین رویه مدیریت بر مناطق حفاظت شده ادامه یابد و بخواهیم اینگونه از مناطق حفاظت شده نظیر پارک ملی سرخهحصار، خجیر، لار و گلستان حفاظت کنیم بهزودی از این اراضی چیزی باقی نخواهد ماند.
بنابراین هرچند تغییر کاربری 240 هکتار از اراضی ارزشمند پارک سرخهحصار و تبدیل آن برای ساختوساز اقدامی نامطلوب و منفی است اما نباید از تهدیدهای جدیتری نظیر احداث جاده، تجاوز واحدهای صنعتی به این اراضی، چرای بیرویه دام و تجاوز به بهانه توسعه فضای سبز غافل شویم چراکه فعالیتهایی از این دست تنوع زیستی این مناطق را بهشدت تهدید میکند.
بنابراین باید در این پارکها با هرگونه فعالیتی که مغایر با مقررات و استانداردهای جهانی محیطزیست است بهشدت مقابله کرد و مانع از انجام آن شد تا این مناطق که برای کشور و بهویژه پایتخت حکم حیاتی دارند، حفظ شوند.
گزارش خبرنگار همشهری در اینباره حاکی است که اواخر اسفند ماه گذشته سرانجام پس از 21 سال کشمکش میان سازمان حفاظت محیط زیست و تعاونی مسکن زیتون وابسته به جهاد کشاورزی، شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری، تملک سازمان حفاظت محیط زیست بر پارک ملی سرخهحصار و خجیر را فاقد وجاهت قانونی دانست و به ابطال تملک این سازمان حکم داد و با اعلام اینکه این رأی قطعی است آگهی تملک سازمان حفاظت محیط زیست بر زمینهای سرخهحصار را باطل کرد.
براساس این رأی، زمینهای این منطقه به وسعت 240 هکتار که توسط شرکت تعاونی مسکن زیتون برای چهار هزار عضو این تعاونی خریداری شده متعلق به این افراد است و سازمان حفاظت محیط زیست هیچ ادعایی درخصوص این زمینها ندارد.
این درحالی است که مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن انتقاد از این رأی تأکید کرده است که «اراضی سرخهحصار پارک ملی محسوب میشود و طبق قانون هیچکس حق ساختوساز در اراضی ملی را ندارد.»
پارک سرخهحصار، با بیش از 200 سال قدمت که زمانی قرقگاه اختصاصی قاجار و پس از آن شکارگاه سلطنتی محسوب میشد قدیمیترین منطقه حفاظت شده جهان و پارک ملی کشور محسوب میشود که در سال 58 بهموجب یک لایحه قانونی در اختیار سازمان حفاظت محیطزیست قرار گرفت و درپی آن، در سال 1361 بهعنوان پارک ملی در شبکه مناطق حفاظت شده ایران به ثبت رسید.